Người tiêu dùng cần trang bị gì khi mua sắm trên thương mại điện tử
Trong bối cảnh thương mại điện tử tiếp tục phát triển nhanh chóng, các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật như Cuộc thi 'Tìm hiểu pháp luật về chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên thương mại điện tử' có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, góp phần hình thành thói quen tiêu dùng thông minh, an toàn và tuân thủ pháp luật.
Thương mại điện tử mang lại nhiều tiện ích cho người tiêu dùng, song cũng tiềm ẩn không ít rủi ro liên quan đến hàng giả, hàng kém chất lượng và xâm phạm quyền lợi người tiêu dùng. Trong bối cảnh đó, việc trang bị kiến thức pháp luật và kỹ năng tiêu dùng an toàn trở thành yêu cầu cần thiết để người tiêu dùng tự bảo vệ mình khi tham gia mua sắm trên môi trường số.
Người tiêu dùng cần trang bị gì khi mua sắm trên thương mại điện tử
Những rủi ro phổ biến khi mua sắm trực tuyến
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của các sàn thương mại điện tử và nền tảng bán hàng trực tuyến, hành vi tiêu dùng của người dân ngày càng chuyển dịch sang môi trường số. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều người tiêu dùng vẫn gặp phải các rủi ro như mua phải hàng giả, hàng nhái; sản phẩm không đúng với thông tin quảng cáo; điều kiện đổi trả không minh bạch; hoặc gặp khó khăn khi khiếu nại, yêu cầu bồi thường khi quyền lợi bị xâm phạm.
Nguyên nhân của những rủi ro này không chỉ đến từ thủ đoạn ngày càng tinh vi của các đối tượng vi phạm, mà còn xuất phát từ việc người tiêu dùng chưa được trang bị đầy đủ kiến thức pháp luật và kỹ năng cần thiết khi tham gia giao dịch trên thương mại điện tử.
Trang bị kiến thức pháp luật: nền tảng bảo vệ quyền lợi
Trước hết, người tiêu dùng cần nắm được những “quyền cơ bản” của mình theo quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt trong môi trường thương mại điện tử. Đó là quyền được cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về hàng hóa, dịch vụ; quyền được bảo đảm an toàn; quyền khiếu nại, tố cáo, yêu cầu bồi thường thiệt hại khi quyền lợi bị xâm phạm.
Người tiêu dùng cần nắm được những “quyền cơ bản” của mình theo quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Bên cạnh đó, người tiêu dùng cần hiểu rõ trách nhiệm của người bán và của sàn thương mại điện tử trong việc cung cấp thông tin, giải quyết khiếu nại và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc nắm chắc các quy định pháp luật sẽ giúp người tiêu dùng tự tin hơn khi thực hiện các quyền của mình, thay vì chấp nhận rủi ro hoặc bỏ qua khi xảy ra tranh chấp.
Kỹ năng tiêu dùng an toàn trên thương mại điện tử
Song song với kiến thức pháp luật, kỹ năng tiêu dùng an toàn là yếu tố không thể thiếu đối với người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến. Trước khi quyết định mua hàng, người tiêu dùng cần kiểm tra kỹ thông tin về người bán, uy tín của gian hàng, đánh giá của người mua trước đó và các chính sách liên quan đến đổi trả, bảo hành.
Trước khi quyết định mua hàng, người tiêu dùng cần kiểm tra kỹ thông tin về người bán, uy tín của gian hàng,
Trong quá trình giao dịch, người tiêu dùng nên lưu giữ đầy đủ các thông tin, chứng từ liên quan như hóa đơn điện tử, nội dung trao đổi với người bán, hình ảnh hoặc video khi mở sản phẩm. Đây là những bằng chứng quan trọng để bảo vệ quyền lợi khi phát sinh tranh chấp.
Ngoài ra, người tiêu dùng cần thận trọng với các hình thức quảng cáo quá mức, giá bán thấp bất thường hoặc yêu cầu giao dịch ngoài hệ thống của sàn thương mại điện tử. Việc tuân thủ các quy trình mua bán chính thống trên nền tảng số sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tạo cơ sở pháp lý rõ ràng khi cần thiết.
Chủ động sử dụng cơ chế khiếu nại và phản ánh
Một trong những hạn chế hiện nay là tâm lý ngại khiếu nại của người tiêu dùng khi gặp sự cố trong mua sắm trực tuyến. Trên thực tế, pháp luật đã quy định rõ trách nhiệm của các chủ thể liên quan và thiết lập các cơ chế tiếp nhận, xử lý khiếu nại, phản ánh của người tiêu dùng.
Do đó, khi quyền lợi bị xâm phạm, người tiêu dùng cần chủ động sử dụng các kênh khiếu nại trên sàn thương mại điện tử, đồng thời phản ánh tới các cơ quan chức năng có thẩm quyền khi cần thiết. Việc này không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân, mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và xây dựng môi trường thương mại điện tử lành mạnh.
Nâng cao nhận thức: chìa khóa của tiêu dùng thông minh
Có thể khẳng định, trong môi trường thương mại điện tử, người tiêu dùng không còn ở vị trí bị động mà cần trở thành chủ thể chủ động, có kiến thức và kỹ năng để tự bảo vệ mình. Việc trang bị hiểu biết pháp luật, kỹ năng tiêu dùng an toàn và thái độ chủ động khi tham gia giao dịch là những yếu tố then chốt để hạn chế rủi ro và bảo đảm quyền lợi chính đáng.
Trong bối cảnh thương mại điện tử tiếp tục phát triển nhanh chóng, các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật như Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên thương mại điện tử” có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, góp phần hình thành thói quen tiêu dùng thông minh, an toàn và tuân thủ pháp luật.
