Người tiêu dùng - 'Chiến sĩ tuyến đầu' chống hàng giả

Cán bộ Đội Quản lý thị trường số 5 kiểm tra cửa hàng kinh doanh sữa.

Tại Thái Nguyên, tính đến tháng 7 năm 2025, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 99 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, hàng hóa vi phạm quy định về nhãn mác, sở hữu trí tuệ. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính và trị giá hàng hóa vi phạm là trên 1,7 tỷ đồng, trong đó tiền phạt hơn 975 triệu đồng, trị giá hàng hóa vi phạm bị tịch thu, tiêu hủy hoặc buộc tiêu thụ đúng quy định là trên 798 triệu đồng.

Không chỉ ở chợ truyền thống, không gian mạng đang trở thành “miền đất hứa” cho hàng giả phát triển. Với thủ đoạn ngày càng tinh vi, các đối tượng kinh doanh hàng giả tận dụng mạng xã hội, các sàn thương mại điện tử để tiếp cận người tiêu dùng.

Nhiều gian hàng còn đầu tư video quảng cáo sắc nét, hình ảnh chỉn chu, đánh giá “ảo” và chính sách đổi trả hấp dẫn để tạo dựng niềm tin. Các mặt hàng dễ bị làm giả thường là những sản phẩm có giá trị cao, khó phân biệt bằng mắt thường hoặc người tiêu dùng không có kiến thức chuyên môn để kiểm tra như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo thương hiệu, linh kiện điện tử, thuốc,… Một số sản phẩm chỉ cần thay đổi tem nhãn, bao bì hoặc mạo danh đại lý phân phối là có thể đánh lừa khách hàng không cảnh giác.

Người tiêu dùng là đối tượng chịu nhiều thiệt hại nhiều nhất từ hàng giả, hàng nhái. Do đó, nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng nhận biết, phân biệt hàng thật, hàng giả cho người tiêu dùng và các chủ thể kinh doanh, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều hình thức tuyên truyền, chủ yếu là các hội nghị tập huấn.

Từ đầu năm đến nay, đơn vị đã tổ chức 7 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, thu hút 953 lượt người tham dự. mặt hàng dễ bị làm giả thường là những sản phẩm có giá trị cao, khó phân biệt bằng mắt thường hoặc người tiêu dùng không có kiến thức chuyên môn để kiểm tra như mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo thương hiệu, linh kiện điện tử, thuốc,…

Một số sản phẩm chỉ cần thay đổi tem nhãn, bao bì hoặc mạo danh đại lý phân phối là có thể đánh lừa khách hàng không cảnh giác. Người tiêu dùng là đối tượng chịu nhiều thiệt hại nhiều nhất từ hàng giả, hàng nhái.

Do đó, nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng nhận biết, phân biệt hàng thật, hàng giả cho người tiêu dùng và các chủ thể kinh doanh, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã triển khai đồng bộ Nội dung tuyên truyền phong phú đa dạng với nhiều chủ đề, tập trung vào các nội dung nổi bật như: Tuyên truyền, phổ biến các quy định pháp luật trong sản xuất, kinh doanh; phân biệt hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, quy định pháp luật trong thương mại điện tử, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…

Chi cục đã triển khai nhiều kênh tiếp nhận phản ánh của nhân dân như: Qua đường dây nóng của Chi cục Quản lý thị trường, số điện thoại: 0915072777; trang Thông tin điện tử của Chi cục, ứng dụng C-Thái Nguyên, tiếp nhận phản ánh trực tiếp tại trụ sở các Đội Quản lý thị trường trực thuộc. Nhờ đó, việc tiếp nhận phản ánh nhanh chóng, kịp thời và thuận tiện cho người dân.

Hiện nay, việc mua sắm và giao dịch trực tuyến đã trở thành thói quen phổ biến. Tuy nhiên, đây cũng là môi trường nhiều đối tượng lợi dụng để giả mạo fanpage thương hiệu nổi tiếng, quảng cáo sai sự thật, sử dụng hình ảnh sản phẩm chính hãng nhưng giao hàng giả, hàng kém chất lượng.

Để tự bảo vệ mình, người tiêu dùng cần lưu ý chỉ nên mua từ nguồn tin cậy, ưu tiên sàn thương mại điện tử hoặc trang mạng xã hội đã xác minh có quy mô lớn (Shopee, Tiki, Lazada...), website chính thức của hãng sản xuất, hoặc các tài khoản cá nhân uy tín, công khai thông tin người bán. Kiểm tra thông tin sản phẩm kỹ lưỡng như: hình ảnh, mô tả sản phẩm, thông số kỹ thuật, tem nhãn, nguồn gốc xuất xứ.

Việc giao dịch trên mạng xã hội không có hóa đơn, chứng từ khiến quá trình xử lý và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Chi cục Quản lý thị trường tỉnh khuyến khích người dân phản ánh sớm, lưu giữ bằng chứng nhằm hỗ trợ quá trình điều tra, xử lý vi phạm đạt hiệu quả hơn.

Hứa Nga