Người tiêu dùng Việt đang định nghĩa lại việc mua sắm Tết

Người tiêu dùng Việt Nam cũng phân loại chi tiêu Tết thành ba nhóm riêng biệt với những chiến lược rõ ràng.

Khảo sát thị trường cho thấy giỏ quà Tết năm nay theo xu hướng hội tụ các đặc sản vùng miền, sản phẩm OCOP hay thực phẩm chế biến từ các thương hiệu nội địa. Từ trà, cà phê, hạt dinh dưỡng đến mật ong, bánh truyền thống hay các loại đồ khô cao cấp, mọi lựa chọn đều hướng đến sự thiết thực, tinh gọn và giá trị sử dụng thực tế, thay thế dần những giỏ quà hình thức rườm rà như nhiều năm trước.

NHIỀU ĐƠN VỊ KHỞI ĐỘNG SỚM

Ông Nguyễn Hữu Duy, Trưởng Phòng Truyền thông Sông Hương Foods (TP.HCM), cho biết đã bắt đầu tung hàng Tết ra các siêu thị và cả kênh online. Nhờ chủ động thu mua nguyên liệu sớm để hạn chế ảnh hưởng bởi thời tiết, lũ lụt, các món chủ lực như: dưa món, kiệu ngâm chua ngọt, mắm tôm chua, củ cải dầm, tai heo ngâm chua... năm nay vẫn đảm bảo sản lượng.

Tương tự, ông Hoàng Mạnh Cường, Giám đốc kinh doanh Công ty TNHH Vinaxo (Đồng Tháp), cho biết năm nay nhận được rất nhiều đơn hàng gia công trái cây sấy của các đơn vị bán lẻ, chuỗi cửa hàng phục vụ mùa Tết. Những năm trước, Vinaxo không cạnh tranh được về giá dù chất lượng tốt, nhưng nay thị trường được thanh lọc, những công ty có đầy đủ pháp lý, chứng nhận được khách hàng ưu tiên.

Một số mẫu giỏ quà Tết tại hệ thống bán lẻ Satra.

Hệ thống bán lẻ Satra (gồm 4 siêu thị tự chọn Satramart và khoảng 160 cửa hàng thực phẩm tiện lợi Satrafoods) cũng đã vừa giới thiệu nhiều mẫu giỏ quà Tết Bính Ngọ 2026. Theo đó, điểm nhấn năm nay là sự đa dạng sản phẩm, đặc biệt là các túi an sinh phục vụ hàng thiết yếu. Mức giá các giỏ quà Tết của hệ thống dao động từ 200.000 đồng đến 3 triệu đồng, phù hợp nhiều phân khúc khách hàng. Đặc biệt, khách hàng có thể tự chọn sản phẩm và yêu cầu đóng gói theo ý thích.

Năm nay, Saigon Co.op cũng đưa giỏ quà Tết nhãn riêng lên kệ sớm. Nhóm hàng nhãn riêng vốn được ưa chuộng nhờ chất lượng ổn định, giá thấp hơn 10 – 20% so với hàng cùng phân khúc. Thành phần giỏ quà được chọn lọc từ các sản phẩm phục vụ mâm cúng và bữa cơm sum họp như trà lài, gạo thơm ST25, mì trứng, nui rau củ, gia vị và đặc sản Tết. Bộ sưu tập gồm ba phân khúc Sum Vầy, Phúc Lộc, Đoàn Viên với mức giá 99.000 – 199.000 đồng/hộp, được giảm đến 28%.

Cũng vậy, ông Võ Thanh Lộc, Giám đốc thương mại hệ thống Farmers Market (TP.HCM), cho hay thời điểm hiện tại, khách hàng doanh nghiệp đã bắt đầu chốt đơn mạnh giỏ quà Tết 2026 để công ty có thời gian chuẩn bị sản xuất và in ấn logo riêng. Theo ông Lộc, phân khúc giá phổ biến đang được "chốt" mạnh là các loại 400.000 - 500.000 đồng/giỏ và loại 700.000 đồng/giỏ...

Giỏ quà Tết Saigon Co.op gồm ba phân khúc Sum Vầy, Phúc Lộc, Đoàn Viên.

3 XU HƯỚNG ĐỊNH HÌNH MUA SẮM DỊP TẾT

Tại hội thảo “Rộn rịp chuẩn bị mùa kinh doanh Tết và mở đầu năm 2026” diễn ra tại Vĩnh Long, bà Lê Thị Hải Yến, Giám đốc Trade Marketing ngành hàng chăm sóc nhà cửa của Unilever, nhận định người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu hơn trong dịp Tết năm nay.

Cụ thể, dẫn số liệu nghiên cứu “Người Việt Nam chuẩn bị cho Tết 2026” của Insight Asia, 68% gia đình Việt Nam thành thị có phụ nữ là ‘tổng chỉ huy’ cho việc mua sắm cho Tết. 42% người tham gia khảo sát có kế hoạch đi du lịch trong dịp Tết.

56% cho biết sẽ mua ít nhất một loại thức ăn truyền thống làm sẵn, 63% ưu tiên mua sắm online qua các sàn thương mại điện tử. 48% người tiêu dùng Gen Z/Millennials sẽ gửi lì xì không tiền mặt. Nhiều người tiêu dùng sẵn sàng cắt chi phí cho 80% mua sắm không cần thiết để đầu tư thích đáng vào 20% còn lại.

“Người tiêu dùng Việt Nam đang định nghĩa lại những ngày Tết, bằng cách cân bằng giữa nghĩa vụ văn hóa sâu sắc với thực tế tài chính hiện đại. Mặc dù Tết vẫn là dịp "phải chi tiêu" - chiếm gần 20% chi tiêu bán lẻ hàng năm, nhưng việc chuẩn bị đã trở nên có chủ đích hơn, chọn lọc hơn và hướng đến sự tiện lợi”, đại diện Insight Asia cho hay.

Chi phí sinh hoạt tăng cao, dẫn đến việc người tiêu dùng vẫn chi tiêu mùa Tết nhưng có sự chọn lọc.

Về ngân sách, mỗi gia đình ở thành thị sẽ chi tiêu khoảng 16,5 triệu đồng để chuẩn bị Tết, trong đó có: 5,8 triệu cho thức ăn – đồ uống, 4,6 triệu cho quà cáp – biếu tăng gia đình/bạn bè/công việc, 2,5 triệu cho lì xì, 2 triệu cho trang trí nhà cửa và 1,6 triệu cho quần áo mới.

Theo Báo cáo, người tiêu dùng Việt Nam cũng phân loại chi tiêu Tết thành ba nhóm riêng biệt với những chiến lược cân bằng rõ ràng. Nhóm một gồm thức ăn – nguyên liệu nấu ăn, quà cáp, lì xì và trang trí đơn giản... được giữ nguyên ngân sách. Nhóm hai gồm áo quần mới, đồ trang trí đắt tiền, thức uống như bia/rượu, đồ gia dụng mới sẽ bị giảm ngân sách. Nhóm ba gồm đi du lịch, đồ công nghệ/điện tử gia dụng đắt tiền, quà cáp giá trị cao... sẽ bị cắt giảm đầu tiên.

Đào sâu nghiên cứu, có ba lo ngại chính được người tiêu dùng nêu ra trong cuộc khảo sát khi được hỏi “Điều gì khiến bạn và gia đình cảm thấy lo ngại nhất trong giai đoạn này?” Đó là lo ngại về thu nhập của hộ gia đình; vấn đề an toàn thực phẩm và những lo lắng về thiên tai, dịch bệnh.

Từ đó, Insight Asia tìm ra ba xu hướng định hình mua sắm dịp Tết Nguyên Đán 2026. Đầu tiên là “cuộc cách mạng về thức ăn truyền thống làm sẵn”, người tiêu dùng sẽ ưu tiên mua ngoài nhưng phải ngon và có vị truyền thống như nhà làm.

Xu hướng thứ hai là “tiêu dùng xanh” khi 42% người tham gia khảo sát cân nhắc về vấn đề tác động môi trường khi mua sắm Tết, 34% sẽ tìm kiếm những mặt hàng/quà tặng thân thiệt với môi trường. Xu hướng thứ ba là dùng AI để lên kế hoạch chuẩn bị Tết với một quỹ tài chính cụ thể. 62% khách hàng Gen Z/Millennials hỏi AI về các lựa chọn quà tặng hoặc tối ưu kế hoạch.

Về ngân sách, mỗi gia đình ở thành thị sẽ chi tiêu khoảng 16,5 triệu đồng để chuẩn bị Tết.

Trước những thay đổi hành vi và lo ngại của người tiêu dùng, nhất là vấn đề an toàn sản phẩm, ông Lâm Hoàng Quân, Chuyên gia đào tạo và đánh giá trưởng các tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức SGS Việt Nam, cho rằng minh bạch chất lượng sản phẩm là cách tốt nhất để doanh nghiệp “chiếm ưu thế” khi xây dựng niềm tin với người tiêu dùng trong bối cảnh thị trường khó khăn.

Theo ông, minh bạch không có nghĩa là công bố tất cả, bao gồm công thức riêng của sản phẩm, mà là phải cho người tiêu dùng biết được chất lượng, xuất xứ, thành phần. “Doanh nghiệp phải minh bạch truy xuất nguồn gốc từ nguyên liệu cho đến người tiêu dùng cuối cùng”, ông nói.

Còn theo Insight Asia, doanh nghiệp có thể thực hành chiến lược markerting sản phẩm Tết trực tiếp đến chị em phụ nữ với định hướng “mua sắm online”, giới thiệu mã truy xuất nguồn gốc, tiếp thị phù hợp với từng giai đoạn chuẩn bị Tết, đầu tư vào “lì xì số”, và tuyên truyền về các dịch vụ mở cửa xuyên Tết.

Tuệ Mỹ