Người trẻ bày tỏ quan điểm và lý do thực tế 'ngại' kết hôn

Vừa qua, Viện Khoa học vùng Nam Bộ đã công bố kết quả khảo sát về dân số và nhân lực của Việt Nam và các tỉnh, thành phố Nam Bộ năm 2024 - 2025. Kết quả được thực hiện trên khảo sát trực tuyến gần 257.000 người, từ 18 đến 60 tuổi ở các tỉnh, thành của Việt Nam vào tháng 8/2024.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, có 63,7% muốn lập gia đình và sinh con trong tương lai, nhưng lại có 22,2% số người độc thân tham gia khảo sát trả lời không có ý định lập gia đình và không mong muốn sinh con.

Nỗi lo cơm áo gạo tiền bủa vậy cuộc sống của người trẻ hiện đại. Mỗi người có thể đặt mục tiêu cuộc sống riêng không giống nhau nhưng khi được hỏi về kế hoạch lập gia đình, họ chia sẻ quan điểm chung: Phải chắc chắn về mặt kinh tế rồi mới nghĩ đến chuyện kết hôn. Giới trẻ không ngại yêu nhưng có vẻ ngại kết hôn.

Nhật Tân (nhân viên văn phòng tại TP. HCM) nhìn nhận, kết hôn là một chuyện nhưng sinh con là chuyện khác nữa: “Chi phí bây giờ nhiều quá. Đồng ý là khả năng kinh tế tới đâu, mình lo tới đó. Nhưng nếu sinh con thì ai cũng muốn dành cho con cái những điều tốt nhất. Mình thấy rằng, trước kết hôn là 'chuyện của mình', nhưng sau kết hôn là 'chuyện của chúng mình'. Chưa kể, còn có hai bên gia đình nội ngoại phải quan tâm, thêm phần áp lực”.

Nhật Tân: Kết hôn là một chuyện nhưng sinh con là chuyện khác nữa...

Thục Khanh (sinh viên vừa tốt nghiệp) bày tỏ suy nghĩ: "Nên có việc làm ổn định mới tính đến chuyện kết hôn. Ngoài ra, tính cách và tư duy cũng cần hợp nhau. Nếu kết hôn mà cãi nhau liên tục thì càng áp lực, mệt mỏi hơn nữa. Mình vẫn sẽ kết hôn nhưng cần sự ổn định trước”.

Thục Khanh: "Nên có việc làm ổn định mới tính đến chuyện kết hôn".

Thạc sĩ Tâm lý học Đặng Hoàng An cho rằng, khảo sát mà Viện Khoa học vùng Nam Bộ công bố, với khoảng 22,2% người trẻ Việt Nam có xu hướng lựa chọn cuộc sống độc thân, không muốn kết hôn và sinh con là một số liệu rất thiết thực. Nó không chỉ là một con số, mà còn là một chỉ báo xã hội quan trọng, phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong hệ giá trị cá nhân và cấu trúc xã hội Việt Nam hiện nay.

Ngân Biện (du học sinh Việt Nam tại Đài Loan) thẳng thắn: “Mình đồng ý với quan điểm: Không có tiền thì không kết hôn. Mình không thích bị phụ thuộc kinh tế vào người khác. Chưa kể, kết hôn xong còn phải lo đủ thứ chuyện từ gia đình hai bên tới con cái sau này, quá nhiều vấn đề phát sinh nên tạm thời mình không nghĩ tới việc này. Chưa kể, mình thích một mình, từ sinh hoạt hằng ngày tới việc du lịch. Ngay cả yêu đương mình còn không muốn nghĩ tới”.

Ngân Biện: "Không có tiền thì không kết hôn".

Bích Ngọc (nhân viên văn phòng tại TP. HCM) thì cho rằng, có người yêu cũng giống như có chồng, chỉ khác là vợ chồng bị ràng buộc pháp luật: “Nếu vợ chồng không hợp nhau muốn chia tay thì phiền phức pháp lý, không như với người yêu. Nên mình nghĩ, yêu nhau thôi cũng được, không nhất thiết phải kết hôn”.

Bích Ngọc: "Yêu nhau thôi cũng được, không nhất thiết kết hôn".

Với Phương Vy (P. Vườn Lài, TP. HCM), áp lực về thu nhập, công việc và nhà ở là những rào cản lớn nhất khiến những người trẻ đưa ra quyết định “trì hoãn” việc kết hôn. Ngoài áp lực đồng trang lứa, mỗi người bắt đầu trở nên độc lập hơn, nỗ lực làm việc hơn. Họ cũng gần như dùng gần 3/4 thời gian để làm việc, dẫn đến cơ hội gặp gỡ người khác ít hơn. Bằng chứng là số người người dùng các ứng dụng hẹn hò tăng cao.

Phương Vy: Người trẻ dùng gần 3/4 thời gian để làm việc, dẫn đến cơ hội gặp gỡ người khác ít hơn.

ThS Đặng Hoàng An chỉ ra, áp lực xã hội là yếu tố không thể xem nhẹ, nó tác động mạnh đến việc nhiều bạn trẻ lựa chọn "tạm hoãn" hoặc "kéo dài" ý định kết hôn. Tuy nhiên, áp lực xã hội chỉ là yếu tố bên ngoài. Quyết định cuối cùng phụ thuộc vào tâm lý cá nhân và sự phù hợp với bối cảnh kinh tế, chất lượng cuộc sống trong bối cảnh xã hội mới. Thực tế cho thấy, thành công và hạnh phúc, theo nhiều bạn trẻ, không phụ thuộc hoàn toàn vào tình trạng hôn nhân.

Thạc sĩ Tâm lý học Đặng Hoàng An.

Về phương diện tâm lý học, việc kiếm tiền và áp lực kinh tế ảnh hưởng lớn đến tâm lý của người trẻ khi nói về hôn nhân. ThS Hoàng An chia sẻ: “Hôn nhân vốn gắn với hàng loạt cam kết dài hạn như nhà cửa, con cái, chi phí sinh hoạt... Khi có áp lực tài chính, não bộ dễ "kích hoạt" cơ chế lo âu, tự ti và khó duy trì cảm xúc tích cực trong mối quan hệ. Đồng thời, có thể làm tăng liên tưởng đến những rủi ro khi nghĩ về hôn nhân. Điều này dẫn đến xu hướng trì hoãn kết hôn để chờ “ổn định hơn”, dù mức ổn định đó ngày càng khó đạt. Vì vậy, người trẻ không ngại yêu, họ chỉ ngại bước vào một cuộc hôn nhân thiếu nền tảng an toàn để cùng nhau bền lâu”.