Người trẻ góp sức làm giàu cho làng quê Sơn Mỹ

Anh Võ Xuân Đặng (áo trắng) tại vườn mướp của gia đình

Khởi nghiệp xanh trên quê hương

Sinh năm 1990 tại xã Sơn Mỹ, sau khi tốt nghiệp Thạc sĩ Kinh tế, anh Võ Xuân Đặng từng có công việc khá tốt tại Thành phố Hồ Chí Minh. Cuộc sống nơi đô thị mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng khiến anh ngày càng đau đáu khi nghĩ về quê hương, nơi đất đai còn rộng, người dân chủ yếu sản xuất nông nghiệp nhỏ lẻ, thu nhập bấp bênh.

“Nhiều lần về quê, tôi thấy trái mướp già không ai thu hoạch, bỏ ngoài ruộng rất phí. Trong khi ở nước ngoài, xơ mướp lại được dùng làm sản phẩm thân thiện môi trường, thay thế đồ nhựa. Tôi nghĩ, tại sao mình không thử làm", anh Võ Xuân Đặng chia sẻ.

Từ những trái mướp già phơi khô, thứ trước đây thường bị bỏ đi nay lại trở thành những sản phẩm thủ công mỹ nghệ thân thiện với môi trường

Năm 2019, anh quyết định trở về quê, bắt đầu trồng mướp hương trên diện tích khoảng 5 sào và tự mày mò các công đoạn sơ chế, tách xơ, phơi sấy. Những ngày đầu, thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm, mọi việc đều làm thủ công. Không ít người cho rằng anh “liều”, bởi trồng mướp mà không bán trái non thì khó có lời.

Chưa kịp ổn định sản xuất, dịch Covid-19 ập đến, sản phẩm làm ra không tiêu thụ được, xưởng gần như “đóng băng”.

Sau đại dịch, khi nhu cầu tiêu dùng xanh tăng cao, sản phẩm xơ mướp của anh Võ Xuân Đặng bắt đầu tìm được chỗ đứng. Từ năm 2023 đến nay, đều đặn mỗi năm, cơ sở gia công xơ mướp của anh Võ Xuân Đặng có đơn hàng xuất khẩu sang các thị trường khó tính Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, với khoảng 120 ngàn sản phẩm khác nhau như: Bông tắm, đai chà lưng, miếng rửa chén, đồ chơi thú cưng, dép đôi… Tất cả đều được làm từ xơ mướp thiên nhiên thân thiện với môi trường.

Bên cạnh đó, nhiều khách sạn, resort lớn trong nước cũng ký hợp đồng tiêu thụ hàng chục nghìn sản phẩm.

Nhiều lao động ở địa phương có thu nhập ổn định nhờ làm tại xưởng sản xuất của anh Võ Xuân Đặng

Nâng cao giá trị nông sản, tạo sinh kế bền vững

Để đáp ứng đơn hàng ngày càng tăng, anh Đặng mở rộng diện tích trồng mướp hương lên 9 ha vào năm 2025. Trong đó, 6 ha do gia đình anh trực tiếp canh tác, phần còn lại liên kết với các nông hộ địa phương. Mô hình này giúp nông dân có đầu ra ổn định, lợi nhuận đạt 50 - 60 triệu đồng/ha mỗi vụ.

Không chỉ tạo ra giá trị kinh tế từ cây mướp, cơ sở sản xuất còn giải quyết việc làm thường xuyên cho gần 10 lao động tại địa phương.

Bà Trịnh Thị Kim Phương, thôn Gò Đồn, xã Sơn Mỹ, làm việc tại xưởng từ những ngày đầu, chia sẻ: “Trước đây tôi làm nông, thu nhập bữa được bữa không. Từ khi vào làm ở cơ sở xơ mướp của anh Đặng, tôi có việc làm ổn định, thu nhập mỗi tháng khoảng 7 - 8 triệu đồng, lại gần nhà, có thời gian chăm lo gia đình. Công việc tuy tỉ mỉ nhưng sạch sẽ, an toàn”.

Cũng theo bà Phương, điều khiến người lao động yên tâm gắn bó với nghề không chỉ là thu nhập mà còn là môi trường làm việc thân thiện, chủ cơ sở luôn quan tâm, hướng dẫn kỹ từng công đoạn để đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng.

Đoàn viên, thanh niên đến thăm mô hình của gia đình anh Võ Xuân Đặng

Về phía mình, anh Võ Xuân Đặng cho biết, để tạo ra một sản phẩm xơ mướp hoàn chỉnh phải trải qua hơn chục công đoạn, từ chọn trái mướp già, ngâm, tách xơ, phơi sấy, xử lý làm sạch đến tạo hình, may viền.

“Tôi xác định làm hàng xuất khẩu thì không thể làm qua loa. Sản phẩm phải đẹp, bền và an toàn cho sức khỏe người dùng”, anh Đặng nói.

Nhờ chú trọng chất lượng và mẫu mã, các sản phẩm thủ công từ xơ mướp của cơ sở đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao. Đây là dấu mốc quan trọng trong hành trình khẳng định thương hiệu nông sản địa phương.

Đánh giá về mô hình khởi nghiệp của anh Võ Xuân Đặng, Phó Chủ tịch UBND xã Sơn Mỹ Đặng Thành Công cho biết: Mô hình trồng mướp lấy xơ và chế biến thành sản phẩm tiêu dùng của anh Đặng đã nâng cao giá trị nông sản, tạo việc làm tại chỗ, tăng thu nhập cho người dân. Quan trọng hơn, đây là mô hình sản xuất thân thiện với môi trường, hướng đi phù hợp với mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao của địa phương.

Trồng mướp lấy xơ như cách làm của anh Võ Xuân Đặng đã thổi một luồng gió mới vào sản xuất nông nghiệp ở Sơn Mỹ. Những trái mướp già từng bị bỏ quên nay trở thành sản phẩm thủ công xuất khẩu, mang về giá trị kinh tế cao, tạo việc làm và góp phần bảo vệ môi trường.

Câu chuyện khởi nghiệp của anh Đặng là minh chứng cho khát vọng làm giàu chính đáng đã và đang lan tỏa, góp phần làm cho nông thôn không chỉ “mới” về diện mạo, mà còn “mới” trong tư duy và cách làm kinh tế bền vững.

Thanh Nhàn