Nguồn gốc của khởi nghĩa Tây Sơn

Ông không chỉ có cái nhìn mới về người anh cả Nguyễn Nhạc, mà còn về nơi cuộc khởi nghĩa nổ ra. Đó là ngôi làng được biết đến vào thời bấy giờ với tên gọi "Tây Sơn", nằm trên cao nguyên An Khê, ngày nay thuộc thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai.

Tại miền Trung Việt Nam, vị trí địa lý của cao nguyên An Khê là độc nhất, nằm ở độ cao 450m so với mực nước biển và 450m dưới Tây Nguyên. Chính vị trí địa lý đó khiến nơi đây trở thành đầu mối giao thông của nhiều con đường, và giúp nơi đây hình thành nên một trung tâm buôn bán quan trọng để trao đổi hàng hóa từ đồng bằng và miền núi.

Trên cơ sở hệ thống giao thông này, chợ đầu nguồn đã phát triển ở An Khê, thu hút các thương nhân người Bahnar, người Hoa và người Kinh. Binh lính triều đình phụ trách bảo vệ việc buôn bán này, và quan chức hộ bộ tiến hành thu thuế. Sự phát triển phồn thịnh của chợ đầu nguồn cũng hấp dẫn những kẻ cướp bóc từ miền thượng và những thổ phỉ từ vùng đồng bằng.

Trong phần đầu hội thảo, GS. TS. Andrew Hardy sẽ đưa ra một cái nhìn tổng thể về hệ thống kinh tế nơi đây, cùng với bản đồ và các nguồn tư liệu lịch sử. Bức tranh về chế độ kinh tế và chính trị cai trị vùng biên giới này sẽ cho chúng ta thấy những thuận lợi mà vj trí địa lý mang lại trong suốt chiều dài lịch sử của An Khê, và đặc biệt là cho cuộc khởi nghĩa Tây Sơn.

Trong phần cuối hội thảo, GS. TS. Andrew Hardy sẽ đánh giá các nguồn tư liệu lịch sử về nguồn gốc của cuộc khởi nghĩa dưới góc nhìn kinh tế-chính trị. Cách lý giải của ông tập trung vào nhân vật Nguyễn Nhạc, anh cả trong ba anh em nhà Tây Sơn, một nhà chiến lược chính trị lỗi lạc, người đã giữ vai trò chủ chốt trong những năm đầu của cuộc khởi nghĩa và mở đường cho em trai mình là Nguyễn Huệ, một nhà chiến lược quân sự tài ba. Nguyễn Nhạc đã làm thế nào để thông thạo địa lý miền núi non hiểm trở và nắm bắt được xã hội đầy biến động lúc bấy giờ? Nguồn cảm hứng chính trị nào đã tạo cho ông tham vọng giành chính quyền được các chúa Nguyễn cai trị hơn một thế kỷ? Ông đã thành công bằng cách nào?

Hội thảo sẽ diễn ra vào 18h ngày 7/4 tại L’Espace, số 24 Tràng Tiền, Hà Nội.

Thanh Xuân

Hương Thủy