Nguy cơ bùng nổ bạo loạn vào ngày nhậm chức của ông Biden

Trong nhiều tuần, nhiều ngày và nhiều giờ trước khi xảy ra vụ người biểu tình ủng hộ Tổng thống Donald Trump tràn vào tòa nhà quốc hội Mỹ hôm 6-1, đã có nhiều bài đăng từ các nhóm cực hữu kích động nội chiến, sát hại nghị sĩ cấp cao và tấn công lực lượng thực thi pháp luật.

Và giờ đây, khi vụ bạo động ở Điện Capitol tạm lắng xuống và Mỹ phải vật lộn để giải quyết vụ bạo lực khiến năm người thiệt mạng, các chuyên gia cảnh báo về những thông điệp kêu gọi bạo lực tiếp tục lan truyền trước ngày diễn ra lễ tuyên thệ của Tổng thống đắc cử Joe Biden.

Ngập tràn lời kêu gọi bạo lực trên mạng xã hội

Theo đài CNN, mạng xã hội xuất hiện ngập tràn lời kêu gọi đầy bạo lực kiểu như “Trump hay chiến tranh. Ngày hôm nay. Thật đơn giản” hay “Nếu bạn không biết cách bắn: Bạn cần học. Ngay bây giờ” hoặc “Chúng tôi sẽ xông vào các tòa nhà chính phủ, giết chết cảnh sát, giết chết nhân viên an ninh, giết chết nhân viên và đặc vụ liên bang, và yêu cầu kiểm lại phiếu”.

Những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump đụng độ cảnh sát khi họ xông vào Điện Capitol hôm 6-1. Ảnh: CNN

“Chúng tôi đang theo dõi những thông điệp, lời kêu gọi từ những nhóm da trắng thượng đẳng, những kẻ cực đoan cực hữu, họ cảm thấy được cổ vũ” – ông Jonathan Greenblatt, Giám đốc điều hành tổ chức giám sát an ninh Anti-Defamation League, nói.

Sau khi những kẻ bạo loạn vượt qua hàng rào an ninh, tấn công cảnh sát, đập phá cửa sổ Điện Capitol và tràn vào bên trong, Tổng thống Trump kêu gọi họ về nhà. Ngay trong đêm, các nhà lãnh đạo Cộng hòa, bao gồm Phó Tổng thống Mike Pence và lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện Mitch McConnell lên án những người bạo loạn bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất.

Tuy nhiên, điều đó dường như chẳng ảnh hưởng nhiều đến những phần tử cực đoan.

“Ông Trump sẽ tuyên thệ nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20-1. Chúng ta không thể để những kẻ cực tả chiến thắng, ngay cả nếu phải thiêu rụi thủ đô. Ngày mai chúng ta sẽ giành lại Washington D.C. và giành lại đất nước” – một người bình luận trên diễn đàn trực tuyến thedonald.win vốn ủng hộ Tổng thống Trump hôm 7-1.

Lo ngại an ninh vào ngày nhậm chức của ông Biden

Nhà nghiên cứu cấp cao về giám sát an ninh John Scott-Railton tại ĐH Toronto (Canada) nói rằng ông cực kỳ lo ngại về an toàn của lễ nhậm chức.

“Trong khi công chúng thất kinh trước những gì đã xảy ra hôm 6-1 tại Điện Capitol, chắc chắn sẽ có nhóm cánh hữu xem những gì đã xảy ra là một sự thành công”- ông Scott-Railton nói với CNN.

Những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump phá hàng rào cảnh sát hôm 6-1 tại Điện Captiol. Ảnh: CNN

Nhiều ngày trước cuộc tấn công Điện Capitol, nhiều lời kêu gọi kích động bạo lực đã lan tràn trên mạng xã hội.

Tổ chức giám sát phi đảng phái Advance Democracy, Inc. cho biết trước sáu ngày diễn ra vụ bạo loạn, họ phát hiện 1.480 bài đăng từ các tài khoản liên quan tới tổ chức QAnon đề cập sự kiện này và chứa nội dung bạo lực. Cũng theo Advance Democracy, Inc., trên mạng xã hội Parler, nhiều bài đăng kêu gọi chiến tranh kèm những lời lẽ như “chiến tranh bắt đầu từ hôm nay”.

Nhà vận động chính trị Ali Alexander, người tổ chức các cuộc biểu tình ủng hộ ông Trump, bao gồm cuộc biểu tình dẫn đến vụ bạo loạn ngày 6-1 cáo buộc “nhóm cánh tả cố gắng đẩy chúng tôi tới chiến tranh”.

Cuối tháng 12-2020, ông Alexander nói với những người ủng hộ rằng ông và ba nghị sĩ Cộng hòa đang lên kế hoạch cho một sự kiện lớn.

Hôm 4-1, Advance Democracy, Inc. công bố một nghiên cứu trình bày chi tiết những mối đe dọa bạo lực tiềm ẩn trong ngày nhậm chức sắp tới.

Cũng trong ngày 4-1, một phân tích rủi ro của hãng an ninh G4S cho biết những lời kêu gọi bạo lực hiện nay cho thấy sẽ có những người tham dự có ý định bạo lực, bao gồm các nhóm dân quân vũ trang trong thời gian từ ngày 6-1 đến ngày nhậm chức 20-1.

Phân tích dẫn vô số bài đăng ủng hộ bạo lực trên trang cánh hữu thedonald.win trong những tuần gần đây. Trong số đó có bài đăng vào cuối tháng 12-2020 với lời kêu gọi: “Chúng ta sẽ phải đạt được một chiến thắng chiến thuật thực sự như xông vào và chiếm đóng Quốc hội để đạt được hiệu quả như mong đợi”.

Điều khiến các chuyên gia an ninh bất ngờ là tại sao lực lượng thực thi pháp luật thiếu phản ứng an ninh mạnh mẽ.

Lực lượng an ninh không lường trước

Nhiều quan chức an ninh và liên bang nói rằng họ không lường trước vụ bạo loạn hôm 6-1 sẽ xảy ra.

“Không có thông tin tình báo nào cho thấy khả năng sẽ xảy ra một vụ tấn công Điện Capitol” – cảnh sát trưởng thủ đô Washington D.C., ông Robert Contee nói hôm 7-1.

Hoàng hôn trên Điện Capitol. Ảnh: James Lawler Duggan/REUTERS

Ông Steven A. Sund, người từ chức cảnh sát trưởng của lực lượng bảo vệ Điện Capitol, nói cảnh sát chỉ lên kế hoạch cụ thể để đối phó các hoạt động trong khuôn khổ Tu chính án thứ nhất.

“Tuy nhiên xin đừng nhầm lẫn, cuộc bạo loạn đó không phải là hoạt động như theo Tu chính án thứ nhất, mà đó là hành vi bạo loạn hình sự” – ông A. Sund nói.

Đối với sự an toàn trong ngày nhậm chức của ông Biden, Mật vụ Mỹ đã ra tuyên bố cho biết kế hoạch đã được chuẩn bị chi tiết.

“Lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ là thành tố căn bản của nền dân chủ chúng ta. An toàn và an ninh của những người tham dự lễ nhậm chức là quan trọng trên hết” – tuyên bố của Mật vụ Mỹ cho biết.

Ông Joel Finkelstein, Giám đốc Viện nghiên cứu Network Contagion của ĐH Rutgers (Mỹ) cho hay vô số thuyết âm mưu xuất hiện từ các trang mạng nhỏ hơn nhanh chóng phát tán trên Facebook, Twitter và Instagram. Kết quả là nhiều người vốn không hề cực đoan đã bị thông tin sai lệch dẫn dắt và bị lôi kéo tham gia biểu tình hôm 6-1.

TRI TÚC