Nguy cơ 'đất chảy' ở đường 71

Đường 71 nhìn từ trên cao. Ảnh: V.T

Sạt lở “hàm ếch”

Đường 71 nối địa bàn huyện A Lưới và Phong Điền là tuyến đường mòn, nền đường một phần được hình thành từ thời chiến tranh. Khi triển khai xây dựng các công trình thủy điện bậc thang trên thượng nguồn sông Rào Trăng, các chủ đầu tư đã tự bỏ vốn thi công mở rộng tuyến đường này. Từ đó đến nay, đường 71 trở thành tuyến huyết mạch phục vụ vận hành, cứu hộ cứu nạn của các nhà máy thủy điện A Lin B1, A Lin B2, Rào Trăng 3, Rào Trăng 4 và phục vụ dân sinh trong vùng. Đường có chiều dài 50km, với đặc thù địa hình dốc, một bên vực sâu, một bên đồi núi cao, mặt cắt ngang nhiều khe suối, vào mùa mưa lũ, dòng chảy xiết gây nguy cơ sạt lở cao trên tuyến giao thông. Đây cũng là tuyến đường lâm sinh với nhiều diện tích rừng kinh tế của người dân, vào mùa khai thác, nhiều phương tiện tải trọng lớn, hoạt động liên tục khiến đường 71 ngày một xuống cấp hơn.

Ông Trần Văn Toàn, Phó Chủ tịch UBND xã Phong Xuân, huyện Phong Điền cho biết, theo cảnh báo các điểm sạt lở trên địa bàn huyện Phong Điền, xã Phong Xuân xác định vùng trọng điểm nguy cơ cao sạt lở là tuyến đường 71. Với địa hình phức tạp, nhiều suối cắt ngang, vào mùa mưa lũ, nguy cơ sạt trượt đất, lũ ống, lũ quét rất cao. Do vậy, để ứng phó với thiên tai, hàng năm vào mùa mưa lũ, địa phương thường xuyên rào chắn, “cấm đường” 71 và bố trí lực lượng công an chốt chặn, ngăn các phương tiện giao thông và người dân trong khu vực lưu thông. Hiện nay, các phương tiện vận chuyển keo tràm đã ngưng hoạt động do đã hết mùa khai thác. Xã cũng thường xuyên rà soát, kiểm tra các điểm sạt lở trên tuyến nhằm có phương án ứng phó kịp thời khi có sự cố xảy ra.

Theo đại diện của các công ty thủy điện, từ năm 2020 đến nay, đường 71 liên tục xuất hiện các điểm sạt trượt, “hở hàm ếch” vào mùa mưa bão. Ngoài yếu tố địa hình, xói lở vào mùa mưa lũ, còn có nguyên nhân khai thác rừng kinh tế, người dân thu mua, vận chuyển gỗ rừng trồng sản xuất nên có nhiều phương tiện tải trọng lớn hoạt động khiến bề mặt đường hư hỏng, sụt lở và xuống cấp gây nguy hiểm cho các phương tiện, người dân lưu thông.

Đường 71 sạt lở trong mùa mưa lũ năm 2023

Sớm nâng cấp

Ông Lê Văn Hoa, Giám đốc Công ty Thủy điện Rào Trăng 4 cho biết, đây là tuyến đường các thủy điện cùng hợp tác đầu tư nhằm phục vụ thi công và vận hành. Từ nhiều năm trước, các chủ đầu tư thủy điện đã tự bỏ kinh phí sửa chữa, khắc phục và cải tạo các đoạn tuyến bị hư hỏng nặng trên đường 71 với kinh phí khoảng 500 triệu đồng. Sau khi sửa chữa, công ty đã đề xuất với các cơ quan chức năng cắm biển tải trọng nhằm hạn chế phương tiện qua lại. Vào mùa mưa lũ (từ tháng 9 đến tháng 12), không tổ chức khai thác, vận chuyển keo tràm khi nền đường yếu, dễ sụt lở. Tuy nhiên đến nay, do nhiều nguyên nhân, đường 71 vẫn tiếp tục xuống cấp nghiêm trọng, gây mất an toàn giao thông trong khu vực.

Mới đây, kiểm tra các công trình thủy điện trên thượng nguồn sông Rào Trăng, Sở Công thương nhận thấy đường 71 phục vụ vận hành các nhà máy thủy điện đã xuống cấp nghiêm trọng, cây cối mọc ra lòng đường che khuất tầm nhìn, có nhiều điểm sạt lở tạo “hàm ếch” gây nguy hiểm. Để kịp thời phục vụ công tác vận hành, ứng phó thiên tai năm 2024 và an toàn cho công nhân vận hành, trước mắt, sở yêu cầu các chủ đầu tư thủy điện phối hợp sửa chữa, san gạt tạm thời tuyến đường, phát quang hành lang tuyến, cắm biển báo cảnh báo tại các vị trí sạt lở.

Các chủ đầu tư công trình thủy điện kiến nghị UBND tỉnh và các cơ quan, ban ngành quan tâm bố trí một phần kinh phí cùng các chủ đầu tư sửa chữa, nâng cấp tuyến đường 71 để thuận tiện cho việc di chuyển phục vụ công tác vận hành của các nhà máy và người dân trong vùng dự án, nhất là mùa mưa năm 2024.

Riêng đối với Nhà máy Thủy điện A Lin B2, Sở Công thương cũng tham mưu, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành tiếp nhận và quản lý tuyến đường 71 nhằm sớm bố trí kinh phí bảo dưỡng tuyến đường. Trong trường hợp với lượng mưa khoảng 20mm/ngày mà phía nhà máy cần phải xử lý các sự cố, công việc khẩn cấp… thì đề nghị cho phép mở barie trên tuyến đường 71 để phương tiện đi lại phục vụ công việc cần thiết.

Theo Ban Chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, để chủ động ứng phó trước khi mưa lũ xảy ra, đơn vị này đã cập nhật cảnh báo các vị trí có nguy cơ xảy ra lũ, lũ quét, trượt lở, sụt lún đất đá đồi núi… để các địa phương chủ động trong công tác phòng ngừa, ứng phó với rủi ro thiên tai. Trong đó, tại địa bàn xã Phong Xuân, nguy cơ rất cao xảy ra sạt trượt tuyến giao thông dọc đường 71 từ Phong Xuân đi đến các công trình thủy điện Rào Trăng 3, Rào Trăng 4, A Lin B2, A Lin B1; nguy cơ rất cao trượt lở đất vùng núi một số vị trí trên địa bàn xã Phong Xuân, Phong Mỹ, Phong Sơn và Phong An. Do vậy, các địa phương, người dân... cần chủ động công tác cảnh báo, đảm bảo an toàn khi di chuyển, qua lại các khu vực nêu trên mùa mưa bão.

Bài, ảnh: HÀ NGUYÊN