Nguy cơ dư 1,5 triệu nam giới, đại biểu cho rằng 'không nên thiên vị sinh con trai'

Sáng 25-11, Thừa ủy quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình về chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035.

Đề xuất chi hơn 125.000 tỉ đồng chăm sóc sức khỏe toàn dân

Theo tờ trình của Chính phủ, chương trình có thời gian thực hiện 10 năm, từ năm 2026 đến hết năm 2035, chia thành 2 giai đoạn: 2026-2030 và 2031-2035. Đối tượng thụ hưởng của chương trình là toàn bộ người dân Việt Nam. Tổng vốn thực hiện toàn chương trình hơn 125.000 tỉ đồng.

Chương trình đặt mục tiêu tổng quát là nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của Nhân dân; bảo đảm mọi người dân đều được quản lý, chăm sóc sức khỏe ban đầu chất lượng, người dân chủ động tự chăm sóc và nâng cao sức khỏe; hạn chế bệnh tật, được phòng bệnh từ sớm, từ xa, ngay tại cơ sở.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình về chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035. Ảnh: QH

Chương trình cũng đặt mục tiêu giải quyết các vấn đề dân số ưu tiên, chủ động thích ứng với già hóa, nâng cao chất lượng dân số; tăng cường chăm sóc cho các nhóm yếu thế góp phần xây dựng một nước Việt Nam khỏe mạnh, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.

Mục tiêu cụ thể, đến năm 2030: 90% xã, phường, đặc khu đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế; 100% người dân được lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời; 100% trạm y tế xã, phường, đặc khu trên toàn quốc triển khai thực hiện dự phòng, quản lý, điều trị một số bệnh không lây nhiễm đầy đủ theo quy trình được hướng dẫn.

Tỷ suất sinh thô đến năm 2030 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2030. Tỷ số giới tính khi sinh đến năm 2030 giảm xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái sinh ra sống và đến năm 2035 giảm xuống dưới 107 bé trai/100 bé gái sinh ra sống.

Tỷ lệ cặp nam, nữ được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90% vào năm 2030 và 95% vào năm 2035; 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất vào năm 2030 và 90% vào năm 2035; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 loại bệnh bẩm sinh phổ biến nhất vào năm 2030 và đạt 95% vào năm 2035.

Số lượng người yếu thế, người dễ bị tổn thương được tiếp cận, sử dụng các dịch vụ tại các cơ sở chăm sóc xã hội đến năm 2030 tăng thêm 70% so với năm 2025 và đến năm 2035 tăng thêm 90% so với năm 2030…

‘Nguồn lực, phân bổ vốn cho dân số quá thấp’

Thảo luận góp ý cho nội dung này, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP.HCM) dành nhiều quan tâm về vấn đề dân số.

Theo đại biểu, khi soi vào nội dung và nguồn lực, phân bổ vốn của chương trình mục tiêu quốc gia chăm sóc sức khỏe và dân số phát triển thì thấy rằng đang bị mất cân đối nghiêm trọng. Theo đó, chăm sóc sức khỏe chiếm 85,5% còn dân số và phát triển chỉ chiếm 15,5%.

“Rõ ràng, phần dành cho dân số quá thấp. Ý kiến này cũng được Ủy ban thẩm tra nêu và tôi thấy đồng tình”, đại biểu nói.

Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (TP.HCM) tại phiên thảo luận tổ sáng 25-11. Ảnh: QUANG PHÚC

Ông cho biết thực tế, công tác dân số không chỉ liên quan đến sinh đẻ mà còn bao gồm chăm sóc người cao tuổi; xây dựng hệ thống kết hợp nhà nước và tư nhân; các chính sách bảo hiểm 100% cho người già… Và tất cả đều tốn nhiều nguồn lực, nên phần dân số cần tăng cường hơn trong ngân sách.

Về mục tiêu khắc phục cân bằng giới tính khi sinh, ông Nguyễn Thiện Nhân cho biết tỷ lệ giới tính khi sinh ở Việt Nam đã tăng liên tục trong 20 năm, từ 107 con trai/100 con gái lên 113 trai/100 con gái, vượt mức tự nhiên và gây mất cân bằng.

Ông cho biết mục tiêu đưa tỷ lệ này về 109 con trai/100 con gái vào năm 2030 là nhiệm vụ cực kỳ khó khăn. Hiện nay, giải pháp để đạt mục tiêu này vẫn chưa rõ ràng và chưa đảm bảo khả thi, khiến việc khắc phục mất cân bằng giới tính trở thành một trong những thách thức lớn của công tác dân số.

Theo đại biểu, giải pháp cần tập trung vào truyền thông mạnh mẽ và thông điệp nên rõ ràng “không nên thiên vị sinh con trai”.

“Không nên thiên vị sinh con trai để hy vọng nó thắp nhang, cầm gậy, cuốn khăn đưa mình đi. Trước khi nó thắp nhang, cuốn khăn, cầm gậy, nó phải có con cái đã, nếu dư con trai là không có vợ", ông nói và thông tin dự kiến đến khoảng 2045 sẽ dư khoảng 1,5 triệu người đàn ông.

"Ai khoái đẻ con trai thì cầm chắc sau này khi 25-30 tuổi sẽ khó kiếm vợ. Việc để tự nhiên, điều tiết tỷ lệ giới tính sẽ tốt hơn, tránh các hệ quả xã hội tiêu cực”, ông Nguyễn Thiện Nhân nói thêm.

NHÓM PHÓNG VIÊN