Nguy cơ lũ quét, sạt lở đất kéo dài nhiều ngày sau bão số 5

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia thông tin về bão số 5 trưa 25/8.

Phóng viên: Thưa ông, đến sáng nay bão số 5 đã gây ra những tác động cụ thể thế nào?

Ông Mai Văn Khiêm: Đến thời điểm này, các trạm quan trắc ven biển mới ghi nhận gió mạnh ban đầu, chưa phải thời điểm cực đại do bão vẫn còn cách bờ hơn 100 km.

Cụ thể, tại Nghệ An, Hà Tĩnh, gió cấp 6, giật cấp 8–9; riêng đảo Hòn Ngư gió cấp 8, giật cấp 9. Vùng biển Bắc Bộ như Hải Phòng, Quảng Ninh gió cấp 5–6; đảo Cô Tô gió cấp 7, giật cấp 9; Bãi Cháy gió cấp 6, giật cấp 8.
Sóng biển sáng nay rất cao: radar Nghi Xuân (Hà Tĩnh) đo được 6,9–8,35 m; tại Nghệ An 5,25 m. Các khu vực khác cũng ghi nhận sóng cao.

Dự báo, trong những giờ tới, từ nam Quảng Trị đến Thanh Hóa có thể xuất hiện sóng 5–7m, vùng gần tâm bão trên 8m. Đây là nguy cơ rất lớn đối với hệ thống đê kè, đặc biệt ở bắc Nghệ An, Thanh Hóa, Nam Định, Thái Bình – những nơi có tuyến đê xung yếu cần hết sức đề phòng.

Phóng viên: Về lượng mưa, tình hình hiện tại ra sao, thưa ông?

Ông Mai Văn Khiêm: Từ chiều tối qua (24/8) đến sáng nay, hầu hết Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có mưa vừa đến mưa to, riêng Bắc Trung Bộ mưa rất to. Hà Tĩnh nhiều điểm đã trên 300mm, trong đó Cẩm Xuyên ghi nhận chỉ trong 3 giờ (7 giờ đến 10 giờ) đã đạt 176,2 mm. Đây là mức rất lớn.

Mưa lớn hiện tập trung ở Hà Tĩnh, Quảng Trị, Nghệ An và sẽ tiếp tục trong hôm nay, ngày mai khi hoàn lưu bão tác động trực tiếp. Nguy cơ lũ lớn trên các hệ thống sông, ngập úng vùng trũng thấp và đô thị rất cao. Các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Trị, đặc biệt khu vực miền núi phía tây - có nguy cơ lũ quét, sạt lở đất nghiêm trọng.

Phóng viên: Vậy về cường độ và hướng di chuyển của bão thì thế nào?

Ông Mai Văn Khiêm: Lúc 10 giờ sáng, bão mạnh cấp 13–14, giật cấp 16, cách Nghệ An khoảng 120km, Hà Tĩnh 100km, di chuyển tây tây bắc với tốc độ 10km/giờ–15 km/giờ, chậm hơn so với buổi sáng. Phân tích ảnh mây vệ tinh và radar cho thấy có dấu hiệu suy giảm cường độ, có thể giảm từ cấp 14 xuống cấp 13 trong 1–2 giờ tới. Đây là điều tích cực, bởi nếu duy trì cấp 13–14 khi vào bờ, nhiều công trình, nhà cửa sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
Dự kiến từ 15–18 giờ chiều nay, bão sẽ đi vào khu vực bắc Hà Tĩnh-Nghệ An. Vùng gió mạnh nhất quanh tâm bão (bán kính khoảng 50km) có thể đạt trên cấp 12, giật cấp 14–15. Các địa phương như thành phố Vinh, Cửa Lò, Cửa Hội, huyện Nghi Xuân và nam Thanh Hóa cần đặc biệt lưu ý.

Phóng viên: Ông có thể cảnh báo thêm về các rủi ro sau bão?

Ông Mai Văn Khiêm: Nguy cơ lớn nhất vẫn là lũ quét và sạt lở đất. Từ 19 giờ hôm qua đến nay, dù bão chưa đổ bộ, lượng mưa đã rất lớn. Chúng tôi lưu ý: ngay cả khi bão suy yếu và phát bản tin cuối, không có nghĩa nguy cơ đã hết. Lũ quét, sạt lở đất sẽ còn kéo dài 2–3 ngày tới.

Ngoài ra, mưa không chỉ tập trung vùng ven biển mà còn lan ra Phú Thọ, Hòa Bình, Sơn La, Lào Cai. Sau khi vào đất liền, bão sẽ di chuyển sang Trung và Thượng Lào, mang lượng ẩm lớn gây mưa thêm ở thượng lưu các sông có nguồn từ Lào, như sông Cả. Điều này có thể làm xuất hiện lũ ở thượng lưu, ảnh hưởng đến hạ lưu trong nước ta.

Phóng viên: Với tốc độ di chuyển chậm của bão, liệu thời gian ảnh hưởng có kéo dài hơn không?

Ông Mai Văn Khiêm: Đúng vậy. Khi di chuyển chậm, thời gian tác động của bão có thể kéo dài 6–10 giờ. Đây là điểm đặc biệt cần đề phòng. Khi bão suy yếu, cơ quan khí tượng sẽ phát bản tin cuối để thông báo gió mạnh tạm thời chấm dứt, các hoạt động có thể dần trở lại bình thường. Nhưng riêng với lũ quét, sạt lở đất, chúng tôi khuyến cáo vẫn phải theo dõi sát trong nhiều ngày sau đó.

THANH TRÀ