Nguy cơ mất an toàn từ các loại nước uống đóng chai
Cùng với sự phát triển của xã hội hiện đại, nhiều loại thực phẩm, đồ uống tiện lợi ra đời đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng trong đó có sản phẩm nước uống đóng chai, đóng bình. Hiện nay trên cả nước có hàng nghìn cơ sở sản xuất nước đóng chai khác nhau. Các thương hiệu đứng đầu trong lĩnh vực này phải kể đến là Lavie, Quafina, Vital, Dassani… Bên cạnh những nhãn hàng nổi tiếng còn vô số cơ sở sản xuất mặt hàng này. Thời gian qua mặc dù các cơ quan chức năng đã đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra nước uống đóng chai, đóng bình, song mặt hàng này vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Tình trạng làm giả, làm nhái các thương hiệu lớn cũng gia tăng với tốc độ chóng mặt mà chưa có sự can thiệp mạnh tay nào từ các cơ quan chức năng khiến cho người tiêu dùng vô cùng hoang mang, lo ngại.
Theo quy định điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm cho một cơ sở sản xuất nước uống đóng chai, đóng bình là cơ sở vật chất phải theo quy trình khép kín, một chiều, hệ thống lọc phải loại bỏ được toàn bộ vi khuẩn và kim loại nặng không cần thiết trong nước. Ngoài ra, công nhân tham gia vào quy trình sản xuất phải đảm bảo sức khỏe, kiến thức và tuân thủ các điều kiện, quy định về an toàn thực phẩm. Cùng với đó, cơ sở phải luôn vận hành quy trình nguồn nước, quy trình hệ thống lọc tuân thủ dung lượng nhất định theo quy định của nhà sản xuất của thiết bị đó. Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế, nhiều cơ sở chưa đáp ứng các quy định trong đó các lỗi vi phạm chủ yếu gồm: Mẫu nước uống đóng chai, nước đá dùng liền không đạt chất lượng, không đảm bảo an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất, nhãn sản phẩm không đúng quy định, không có giấy khám sức khỏe hoặc có nhưng hết hạn… Bên cạnh đó công tác thanh tra, kiểm tra lại gặp nhiều khó khăn do có quá nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, len lỏi trong khu dân cư cho nên khó phát hiện. Hoặc khi cơ sở ngừng hoạt động lại không báo cho cơ quan quản lý, thậm chí nhiều cơ sở đang xây dựng chưa có giấy phép, nhưng vẫn sản xuất thử mà không báo cáo.
Hầu hết người tiêu dùng khi mua nước đóng chai đều nghĩ rằng đây là sản phẩm an toàn và tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, qua một số nghiên cứu tại tổ chức hoạt động môi trường EWG của Mỹ, đa số các sản phẩm nước uống đóng chai đều được sản xuất bởi chất liệu nhựa PET. Trong những vỏ chai nhựa này có chứa hơn 80 loại chất hóa học và phụ gia như antimony, acetaldehyde, formaldehyde… có thể thấm vào nước và xâm nhập vào cơ thể gây hại cho sức khỏe người sử dụng. Đó là chưa kể một số vỏ chai tái sử dụng có chứa Bisphenol A là tác nhân chính gây nên bệnh ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú… Ngoài ra, trong chai đựng nước còn chứa hàng nghìn các hạt nhựa siêu nhỏ, khi chúng ta uống vào cơ thể sẽ không tự đào thải được ra ngoài, lâu dần sẽ tích tụ và gây hại cho sức khỏe. Chưa kể nước uống đóng chai gây ô nhiễm môi trường do thải ra lượng rác thải nhựa rất lớn. Theo các chuyên gia nghiên cứu về môi trường tại Úc và Mỹ, trung bình cứ mỗi phút trên toàn thế giới lại thải ra môi trường khoảng 12 tấn chất nhựa dẻo. Như vậy, trong vòng một năm có tới 8 triệu tấn chất thải là nhựa dẻo tương đương với 240 triệu vỏ chai nước.
Để đảm bảo chất lượng các loại nước đóng chai đến tay người tiêu dùng, các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, hậu kiểm, nhất là phải nâng cao vai trò trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý các cơ sở nước đóng chai, đóng bình. Ngoài việc tăng cường kiểm tra định kỳ, đột xuất, rà soát các doanh nghiệp trên địa bàn quản lý, chính quyền địa phương phải xử lý nghiêm khi phát hiện sai phạm, đồng thời kiểm tra lại xem cơ sở khắc phục sai phạm đến đâu. Trong quá trình thanh tra, kiểm tra, các đoàn kiểm tra phải lấy mẫu kiểm nghiệm tại chỗ và mẫu lưu thông trên thị trường của bất kỳ đơn vị sản xuất nước đóng bình nào, sau đó công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng để kịp thời cảnh báo cho người dân. Với những cơ sở không đủ điều kiện yêu cầu đóng cửa, không cho sản xuất, kinh doanh.
Nước uống đóng chai đúng quy chuẩn không hề gây hại cho sức khỏe, tuy nhiên những tác nhân gây hại lại đến từ vỏ nhựa cũng như các sản phẩm làm giả, làm nhái đang tràn lan trên thị trường. Vì thế, các gia đình cần cân nhắc khi mua và sử dụng nước đóng chai để bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình cũng như tiết kiệm tối đa chi phí./.