Nguy cơ nhồi máu cơ tim vì nghiện hút thuốc lá

Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 17,9 triệu người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm khoảng 32% tổng số ca tử vong toàn cầu. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch đang ngày càng gia tăng và để lại những hậu quả của bệnh tim mạch, nặng nề và ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của đời sống người bệnh, gia đình và xã hội.

Tại Việt Nam, bệnh tim mạch đang trở thành một trong những thách thức y tế nghiêm trọng, với số ca mắc mới tăng đáng kể mỗi năm. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong trong nhóm bệnh không lây nhiễm, tạo áp lực lớn cho hệ thống y tế và chi phí điều trị của người dân.

Ảnh minh họa.

Chi phí điều trị cho bệnh nhân tim mạch thường rất cao, bao gồm các khoản như thuốc men, phẫu thuật và chăm sóc dài hạn, gây áp lực lớn lên hệ thống bảo hiểm y tế quốc gia. Nguồn nhân lực y tế phải huy động đáng kể để đáp ứng nhu cầu điều trị và theo dõi cho số lượng bệnh nhân ngày càng tăng này.

Bệnh tim mạch thường khiến người bệnh mất hoặc giảm khả năng lao động trong thời gian dài, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập cá nhân, gia đình và năng suất lao động xã hội.

Các biến chứng của bệnh tim mạch có thể dẫn đến tàn tật hoặc tử vong sớm, để lại gánh nặng tinh thần và kinh tế cho người thân. Nhiều gia đình phải chi trả các khoản viện phí lớn, đôi khi dẫn đến tình trạng nợ nần hoặc bán tài sản để lo cho việc điều trị.

Ngoài ra, chi phí gián tiếp từ việc chăm sóc người bệnh, di chuyển đến cơ sở y tế và thời gian mất đi của người nhà cũng góp phần làm tăng gánh nặng tổng thể cho xã hội.

Theo PGS-TS.Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết thêm, độ tuổi bắt đầu xuất hiện tình trạng nhồi máu cơ tim ở người hút thuốc lá thường sớm hơn, đi kèm nhiều biến chứng nguy hiểm hơn và tỉ lệ mắc bệnh cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc.

Thời gian qua cơ sở này đã tiếp nhận nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim cấp cứu, trong đó, không ít người có tiền sử hút thuốc từ 20 đến 40 năm.

Không chỉ nghiện thuốc lá trong thời gian dài, các bệnh nhân còn sử dụng với số lượng lớn, từ 1-2 bao mỗi ngày. Một số ca nhập viện trong tình trạng nguy kịch, buộc các bác sĩ phải can thiệp đặt stent khẩn cấp mới có thể cứu sống được tính mạng.

Theo TS.Vinh, hút thuốc lá còn có thể gây ra rối loạn nhịp tim và đột tử do khói thuốc làm tăng tiết chất catecholamine, một hoạt chất tự nhiên trong cơ thể có tác dụng tương tự adrenaline. Khi chất này vượt quá ngưỡng cho phép, nó có thể gây loạn nhịp tim, thậm chí rung thất một tình trạng có thể dẫn đến đột tử nếu không được xử trí kịp thời.

Không dừng lại ở đó, hút thuốc lá còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh phình động mạch chủ. Người thường xuyên hút thuốc có nguy cơ cao hình thành các mảng xơ vữa ở động mạch chủ nhiều hơn, từ đó cản trở quá trình cung cấp máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể.

Khi động mạch chủ bị hẹp do các mảng xơ vữa, sẽ tạo thành những chỗ phình to; đồng thời, thành động mạch yếu dần, nguy cơ vỡ mạch rất cao, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

Các nghiên cứu cho thấy, người hút thuốc thường xuyên có nguy cơ bị phình động mạch chủ cao gấp 8 lần so với người không hút. Đáng lo ngại, hút thuốc lá thụ động, tức là hít phải khói thuốc dù không hút trực tiếp cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ mang thai và trẻ em.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo, thuốc lá đang giết chết hơn 8 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Trong đó, hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong dù không hút thuốc nhưng tiếp xúc thụ động với khói thuốc.

Theo các bác sĩ, cai thuốc lá mang lại lợi ích rõ rệt cho sức khỏe tim mạch và giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nghiêm trọng khác. Hiệu quả cải thiện được ghi nhận chỉ sau thời gian ngắn. Sau một năm bỏ thuốc, nguy cơ mắc bệnh động mạch vành đã giảm một nửa. Đồng thời, việc cai thuốc lá cũng làm giảm nguy cơ nhồi máu não và xuất huyết dưới nhện.

Đối với người mắc bệnh động mạch vành, bỏ thuốc lá giúp giảm 36% nguy cơ gặp các biến cố tim mạch và giảm 50% nguy cơ tử vong sớm.

Ở những bệnh nhân đã từng bị nhồi máu cơ tim, cai thuốc lá giúp giảm 40% nguy cơ tử vong và giảm 30% nguy cơ tái phát nhồi máu. Đối với người mắc bệnh động mạch chi dưới, việc bỏ thuốc còn giúp cải thiện khả năng gắng sức, giảm nguy cơ phải cắt cụt chi và tăng tỷ lệ sống sót.

D.Ngân