Nguy cơ tiềm tàng từ xung đột sắc tộc

Chiến hào của những nhóm sắc tộc có vũ trang được dựng lên khắp Manipur, Đông Bắc Ấn Độ

Zuan Vaiphei được trang bị vũ khí và sẵn sàng chiến đấu sau những bức tường lập bằng bao cát của một boong-ke tạm bợ. Những ngón tay của anh đặt trên cò của khẩu súng 12 ly. Xa xa trước mặt anh là đối thủ đang quan sát từ công sự chắn bao cát tương tự. “Điều duy nhất hiện lên trong đầu chúng tôi là khi nào họ sẽ đến và tấn công?”, người đàn ông 32 tuổi ở ngôi làng Kangvai nằm tại chân đồi của bang Manipur, vùng Đông Bắc xa xôi của Ấn Độ. Hàng chục công sự như vậy đã mọc lên từ nhiều chiến tuyến không tồn tại trên bất kỳ bản đồ nào ở Manipur dù bang này đang bị chia thành hai khu vực sắc tộc: Những người từ các bộ lạc Kuki trên đồi theo Cơ đốc giáo thiểu số và nhóm chiếm đa số Meitei theo đạo Hindu, sống ở vùng đồng bằng bên dưới. Hai phe đã thành lập các nhóm vũ trang để đối đầu nhau.

Hai tháng trước, anh Vaiphei đang là giảng viên đại học về kinh tế thì căng thẳng âm ỉ giữa hai cộng đồng bùng nổ trong một cuộc đụng độ lớn đến mức hàng nghìn binh sĩ Ấn Độ được cử đến để dập tắt tình trạng bất ổn. Ẩn mình trong những ngọn núi ở biên giới với Myanmar, Manipur từng nằm dưới quyền của các vị vua và liên minh bộ lạc. Trước đây, các cuộc đụng độ sắc tộc ở bang Manipur đôi khi nổ ra, nhưng không ai ngờ, loạt vụ tấn công giết người, đốt phá vì thù hận gay gắt xảy ra vào tháng 5-2023, sau khi người Meitei đề nghị cho phép họ mua đất trên những ngọn đồi có người Kuki và các nhóm bộ lạc khác sinh sống.

Làn sóng bạo lực khởi phát ở quận Churachandpur của Manipur vào ngày 3-5 và nhanh chóng lan sang các khu vực khác của bang. Trong làn sóng bạo lực ấy, kho vũ khí của cảnh sát bị cướp phá, vì thế cả hai bên đều được trang bị vũ khí để đối đầu nhau. Các nhân chứng kể lại, đám đông giận dữ và các băng nhóm có vũ trang đã tràn vào các ngôi làng, thị trấn, đốt phá nhà cửa, tàn sát dân thường. Những người chống trả đã bị giết, có người bị thương còn bị ném vào đống lửa dữ dội. Hơn 50.000 người đã chạy trốn đến các trại cứu trợ đông đúc. Các cuộc đụng độ đã khiến ít nhất 120 người thiệt mạng và vẫn tiếp diễn bất chấp sự hiện diện của quân đội.

Ông Sushant Singh, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách ở Ấn Độ cho biết: “Những thường dân có vũ trang không được xếp vào các nhóm chiến binh hay khủng bố, mà đây là những người thuộc sắc tộc này chống lại sắc tộc khác”. Quả thực, xung đột gay gắt giữa hai phe được thúc đẩy bởi những vấn đề sâu xa đã âm ỉ trong nhiều năm. Bộ tộc Meitei từ lâu đã đổ lỗi cho người Kuki thiểu số về vấn đề ma túy tràn lan, họ lo ngại rằng các bộ lạc trên đồi đang sử dụng ma túy bất hợp pháp để tài trợ cho cuộc chiến và cáo buộc họ chứa chấp người di cư từ Myanmar. Mặt khác, người Kuki lo lắng cho sự an toàn của họ và đang tìm kiếm quyền tự chủ hành chính cho cộng đồng.

Hai tháng kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu, hàng trăm rào chắn và boong-ke bằng bao cát nằm rải rác trên các đường cao tốc trên khắp Manipur. Hầu hết các biên giới tưởng tượng này được kiểm soát bởi các cộng đồng tham chiến. Các đoàn xe chở lương thực và nhu yếu phẩm được quân đội hộ tống. Một số làng đã thiết lập các công sự bằng tre xung quanh nhà, vót cọc theo hình mũi giáo để xua đuổi đám đông. Những người khác đã vẽ sắc tộc của họ lên cửa nhà vì lo sợ rằng họ có thể bị thiêu cháy do nhầm lẫn.

Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ Amit Shah đã đến thăm bang Manipur vào tháng 5 và cố gắng làm hòa giữa hai bên. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn khi mỗi bên sử dụng chiến thuật du kích, giành quyền kiểm soát từng địa bàn, đôi khi dẫn đến các cuộc đấu súng chết người, thậm chí là dùng bom xe.

Theo AP