Nguy hiểm nếu nhiễm đồng thời cả cúm mùa và COVID-19

Nếu nhiễm đồng thời cả cúm mùa và COVID-19 sẽ như thế nào?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cúm mùa và COVID-19 đều là bệnh về đường hô hấp và có thể gây ra các triệu chứng tương tự nhau, chẳng hạn ho, sổ mũi, đau họng, sốt, nhức đầu và mệt mỏi. Do đó, không thể chẩn đoán chỉ dựa trên các triệu chứng lâm sàng mà cần phải làm thêm các xét nghiệm để chẩn đoán xác định.

COVID-19 là do nhiễm một loại Coronavirus (cùng thuộc chi Beta Coronavirus với SARS-CoV, MERS-CoV) gây ra. Trong khi, bệnh cúm là do nhiễm virus cúm. Cả hai loại virus đều có cấu trúc phân tử là ARN sợi đơn.

Điều dưỡng chăm sóc bệnh nhân đang điều trị cúm A tại bệnh viện Thanh Nhàn. Ảnh: Minh Quyết - TTXVN

Cả COVID-19 và bệnh cúm đều có thể lây lan từ người sang người giữa những người tiếp xúc gần với nhau (trong khoảng gần 2m). Cả hai bệnh đều lây lan chủ yếu bởi các phần tử lớn và nhỏ có chứa virus được thải ra ngoài khi những người mắc bệnh (COVID-19 hoặc cúm) ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Những hạt này có thể phát tán vào miệng hoặc mũi của những người ở gần đó và có thể được hít vào phổi. Trong một số trường hợp như môi trường trong nhà với hệ thống điều hòa, thông khí kém, các hạt nhỏ có thể lây lan xa hơn 2m và gây nhiễm virus.

Virus thường lây lan chủ yếu là qua đường hô hấp, tuy nhiên một người có thể bị nhiễm bệnh qua đường tiếp xúc bề mặt (bắt tay với người có virus trên tay của họ) hoặc chạm vào các bề mặt hoặc vật dụng có virus trên đó, và sau đó vô tình chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của chính mình.

Các triệu chứng phổ biến mà COVID-19 và bệnh cúm bao gồm: sốt hoặc cảm thấy sốt/ớn lạnh; ho; thở nhanh hoặc khó thở; mệt mỏi; viêm họng; chảy nước mũi hoặc ngạt mũi; đau mỏi cơ; đau đầu; nôn và tiêu chảy; thay đổi hoặc mất vị giác hoặc khứu giác (hay gặp ở COVID-19); nhiễm khuẩn huyết hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em 80% khi nhiễm COVID-19 không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, thường hồi phục sau khoảng 1 tuần; 15% tiến triển thành viêm phổi, viêm phổi nặng cần phải nhập viện; 5%: cần nhập khoa hồi sức tích cực vì diễn biến nặng và nguy kịch. Thời gian từ khi có triệu chứng tới khi diễn biến nặng thường sau khoảng 7-8 ngày.

Khi mắc COVID-19 và bệnh cúm, virus đều gây biến chứng nặng ở những người có nguy cơ cao như: người cao tuổi, có bệnh lý nền, phụ nữ mang thai. Tuy nhiên mức độ nghiêm trọng của COVID-19 cao hơn cúm.

COVID-19 và bệnh cúm đều có thể gây ra các biến chứng bao gồm: viêm phổi; suy hô hấp; hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS); tổn thương tim; suy đa cơ quan; tình trạng bệnh mạn tính trở nên tồi tệ hơn; viêm não hoặc các mô cơ; nhiễm trùng thứ phát (nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc nấm có thể xảy ra ở những người đã bị nhiễm cúm hoặc COVID-19). COVID-19 có thêm biến chứng: rối loạn đông máu, hình thành các cục máu đông trong tĩnh mạch và động mạch.

Để hạn chế sự lây lan của bệnh cúm và COVID-19, đồng thời ngăn chặn tình trạng quá tải của hệ thống chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu, chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 đầy đủ, đúng thời hạn.

Bên cạnh đó, cần tuân thủ các biện pháp phòng bệnh khác nhằm bảo vệ những người có nguy cơ cao, người già và những người mắc bệnh mạn tính.

Nguy cơ tử vong tăng cao nếu nhiễm đồng thời virus SARS-CoV-2 và cúm

Trang tin Bloomberg dẫn nghiên cứu mới đăng tải trên tạp chí y khoa Lancet ngày 26/3 cho biết, người nhiễm cùng lúc virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 và virus cúm có nguy cơ tử vong cao gấp đôi, trong khi nguy cơ phải thở máy tăng gấp 4 lần.

Theo chuyên gia, bình thường vào mùa hè bệnh cúm mùa ít xuất hiện, rất hiếm khi mới gặp 1 ca bệnh, do thời tiết khô nóng không thích hợp về nhiệt độ, độ ẩm cho cho virus cúm phát triển và gây bệnh. Loại virus này thường phát triển mạnh vào mùa đông xuân ở điều kiện thời tiết lạnh, nồm ẩm. Ảnh: Minh Quyết - TTXVN

Nghiên cứu do nhóm chuyên gia của Đại học Edinburgh, Đại học Liverpool, Đại học Imperial London cùng Đại học Leiden (Hà Lan) thực hiện đối với 305.000 người ở Anh nhập viện vì COVID-19 trong giai đoạn từ ngày 6/2/2020 đến 8/12/2021.

Kết quả cho thấy 6.695 người mắc COVID-19 đồng nhiễm virus gây viêm đường hô hấp trên. Đáng chú ý, trong số này có 227 bệnh nhân nhiễm virus cúm và tình trạng bệnh của họ nghiêm trọng hơn nhiều so với nhóm còn lại.

Theo nghiên cứu, người trưởng thành nhập viện nhiễm đồng thời virus SARS-CoV-2 và virus cúm có nguy cơ bị bệnh nặng phải thở máy cao gấp 4 lần và nguy cơ tử vong cao hơn 2,4 lần so với các bệnh nhân chỉ nhiễm SARS-CoV-2 hoặc nhiễm một trong số các loại virus khác.

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh những phát hiện này cho thấy cần tăng cường xét nghiệm cúm ở người mắc COVID-19 phải nhập viện, cũng như cần tiêm cả vaccine phòng virus SARS-CoV-2 và vaccine phòng cúm.

Đồng tác giả nghiên cứu, Giáo sư Kenneth Baillie tại Đại học Edinburgh nêu rõ: “Chúng tôi phát hiện sự kết hợp giữa virus SARS-CoV-2 và virus cúm đặc biệt nguy hiểm. Phát hiện này rất quan trọng khi nhiều quốc gia đang dỡ bỏ các biện pháp phòng dịch. Chúng tôi hy vọng COVID-19 sẽ trở thành bệnh đặc hữu như cúm mùa. Đó là lý do chúng ta nên thay đổi chiến lược xét nghiệm đối với các ca mắc COVID-19 phải nhập viện kết hợp với tăng cường xét nghiệm cúm.”

Trong khi đó, Giáo sư Calum Semple, chuyên gia về sức khỏe trẻ em tại Đại học Liverpool, cho biết các nhà khoa học đang ghi nhận sự gia tăng các loại virus gây bệnh đường hô hấp theo mùa thông thường khi người dân trên thế giới nối lại cuộc sống bình thường mới và không áp dụng các biện pháp phòng dịch.

Vì vậy, sau phát hiện mới nhất về nguy cơ tử vong tăng gấp đôi ở người nhiễm đồng thời virus cúm và virus SARS-CoV-2, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng điều quan trọng nhất là mọi người phải tiêm phòng đầy đủ để có kháng thể phòng ngừa cả hai loại virus trước khi quá muộn.

Về phần mình, Giáo sư Peter Openshaw tại Đại học Imperial London nêu rõ vaccine ngừa COVID-19 và vaccine phòng cúm có công thức khác nhau, nên người dân cần tiêm cả hai loại.

Cách điều trị hai bệnh này cũng khác nhau và xét nghiệm giúp bác sỹ cũng như bệnh nhân có hướng xử lý phù hợp.

Nghiên cứu mới nhất nói trên được thực hiện trong khuôn khổ dự án của Hiệp hội các bệnh truyền nhiễm mới và bệnh hô hấp cấp tính quốc tế (Isaric).

Đây là dự án nghiên cứu lớn nhất từ trước tới nay về những người mắc COVID-19 và virus đường hô hấp đặc hữu khác. Nghiên cứu của Isaric bắt đầu được thực hiện vào năm 2013 nhằm lường trước các đại dịch như COVID-19./.

An Ngọc (tổng hợp)