Nguy kịch tính mạng vì viêm tấy lan tỏa vùng sàn miệng
Sưng tấy sàn miệng lan tỏa nhưng chủ quan tự điều trị tại nhà, một bệnh nhân suýt nguy kịch tính mạng vì bị nhiễm trùng.
Khối mủ lớn vùng cổ dưới hàm bên T lan rộng.
NDĐT - Sưng tấy sàn miệng lan tỏa nhưng chủ quan tự điều trị tại nhà, một bệnh nhân suýt nguy kịch tính mạng vì bị nhiễm trùng.
Ngày 4-2 vừa qua, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận và điều trị phẫu thuật cấp cứu ca bệnh đặc biệt liên quan đến răng miệng. Đó là nữ bệnh nhân lớn tuổi Trần Thị M, 76 tuổi, địa chỉ tại Nghĩa Tân, Nghĩa Hưng, Nam Định. Bệnh nhân đã đau răng hai tuần nhưng tự điều trị vì ngại đến bệnh viện khi đã gần ngày tết. Tuy nhiên bệnh không thuyên giảm, sốt cao liên tục, sưng nề mặt, khó nuốt, nói khó do cứng hàm nên người bệnh được gia đình đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định, sau đó chuyển Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương rồi đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Ngay khi đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, người bệnh được khẩn trương làm xét nghiệm, chụp chiếu phim với chẩn đoán bệnh viêm tấy sàn miệng lan tỏa và tiến hành mổ cấp cứu. Ca mổ tiến hành thuận lợi khi rạch vùng dưới hàm người bệnh ra hàng trăm ml mủ, ổ mủ thông vào khoang miệng, lan xuống vùng cổ và có nguy cơ lan trung thất nếu không được xử lý kịp thời. Hiện người bệnh còn ống nội khí quản nhưng tỉnh hoàn toàn, hết sốt, có dẫn lưu và hệ thống rửa liên tục mủ vùng ổ áp xe, kết hợp kháng sinh mạnh liều cao và hồi sức. Da vùng dưới hàm cổ được rạch rộng để mở và dự kiến sẽ khép lại sau từ 7-10 ngày.
Theo PGS, TS Nguyễn Đức Chính, Trưởng khoa Phẫu thuật Nhiễm khuẩn và Chăm sóc Vết thương, đồng thời là trưởng kíp mổ cho biết: Viêm tấy lan tỏa vùng sàn miệng là bệnh lý nhiễm khuẩn cấp nguy hiểm. Những trường hợp nặng, người bệnh có thể tử vong nhanh chóng do nhiễm trùng nhiễm độc, đặc biệt do ảnh hưởng đến thông khí vì bị khối mủ đè ép vùng hầu họng và lưỡi, chèn khí quản thậm chí đẩy lệch khí quản sang bên, người bệnh không nuốt cũng không thở được.
Bệnh lần đầu được mô tả bởi bác sĩ người Đức Wilhelm Frederick von Ludwig năm 1836 nên về sau bệnh còn được gọi là viêm tấy sàn miệng lan tỏa Ludwig – Ludwig angina. Giai đoạn cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 tỷ lệ tử vong rất cao do không hiểu rõ cơ chế bệnh, thiếu kiến thức vệ sinh răng miệng và chưa có kháng sinh.
Bệnh có đặc điểm hoại tử lan rộng, không giới hạn ở vùng sàn miệng. Nhiễm khuẩn gây ra do cả vi khuẩn ưa khí và kỵ khí phối hợp do đó tình trạng toàn thân rất nặng và tiên lượng xấu. Hầu hết các nhiễm khuẩn từ các chân răng hàm lớn hàm dưới lan qua xương hàm vào vùng sàn miệng. Ngoài nguyên nhân từ răng, viêm tấy lan tỏa sàn miệng còn do viêm cấp áp xe hóa tuyến nước bọt dưới hàm, viêm hoại tử hạch bạch huyết dưới hàm…
Theo BS Chính, biểu hiện toàn thân của người mắc bệnh lý này là trong những ngày đầu sốt rất cao 39 – 400C sau đó xuất hiện tình trạng nhiễm trùng nhiễm độc nặng, tiểu ít, bệnh nhân vật vã, khó thở, khó nuốt, hơi thở rất hôi. Các xét nghiệm cho thấy bạch cầu tăng cao đặc biệt là bạch cầu đa nhân trung tính, có rối loạn chức năng gan thận. Cấy máu có thể dương tính nếu vi khuẩn nhiễm vào máu.
Bệnh nhân có triệu chứng sưng to vùng dưới hàm sàn miệng một bên sau đó lan nhanh sang bên đối diện. Vùng sưng có thể lan rộng xuống cổ ngực, mang tai, thái dương. Mặt hình quả lê, da đỏ, sờ có thể thấy dấu hiệu lạo xạo hơi dưới da (do hoại thư sinh hơi). Miệng ở tư thế nửa há (há không được to, ngậm không được kín) lưỡi bị đẩy gò lên cao và tụt ra sau gây khó thở, khó nuốt và khó nói. Nước bọt chảy nhiều, mùi hôi thối. Khám trong miệng có thể thấy nguyên nhân từ răng hàm bị chết tủy, viêm quanh cuống..
PGS, TS Nguyễn Đức Chính cho biết, nếu thấy các dấu hiệu biến chứng bệnh viêm tấy sàn miệng lan tỏa cần sớm đến các cơ sở y tế có chuyên môn để điều trị, tuyệt đối không được tự điều trị sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Thời gian gần đây, Bệnh viện Việt Đức đã điều trị nhiều các trường hợp viêm tấy sàn miệng lan tỏa. Tuy nhiên cũng có những trường hợp nhiễm trùng nhiễm độc dẫn tới hôn mê, mặc dù được phẫu thuật và hồi sức cũng vẫn không thể cứu được .
