Nguyên nhân châu chấu tre phát triển thành dịch ở phía Bắc

Châu chấu tre bùng phát thành đàn ở huyện Bình Gia (Lạng Sơn) cách đây 2 tuần

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Hoàng Trung vừa ký công văn gửi UBND 11 tỉnh: Cao Bằng, Bắc Kạn, Sơn La, Điện Biên, Lạng Sơn, Phú Thọ, Hòa Bình, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Thanh Hóa và Nghệ An, đề nghị phòng chống châu chấu hại tre nứa và hoa màu, cây lương thực.

Theo ông Hoàng Trung, châu chấu tre lưng vàng và vài loài châu chấu hại tre khác (gọi chung là châu chấu tre) khi trưởng thành có thể tập hợp thành đàn với số lượng lớn, di cư tìm nguồn thức ăn và nơi đẻ trứng.

Trong những năm gần đây, châu chấu tre lưng vàng đã phát sinh và gây hại khá nghiêm trọng cho cả cây trồng nông, lâm nghiệp ở Trung Quốc, Lào và Việt Nam. Đây là loài di chuyển nhanh, sức phá hoại lớn, khó kiểm soát.

Châu chấu tre lưng vàng mới bùng phát, gây hại ở nước ta từ năm 2008, xuất hiện cục bộ tại các huyện miền núi thuộc tỉnh Quảng Ngãi, Nghệ An, Thanh Hóa, Sơn La, Điện Biên, Phú Thọ, Bắc Kạn và Cao Bằng; chủ yếu gây hại trên cây lâm nghiệp như tre, trúc, luồng, vầu…

Trong các năm 2016-2018, mỗi năm châu chấu tre bùng phát đã gây hại với diện tích gần 4.000ha trên cây lâm nghiệp và một số cây nông nghiệp (lúa nương, ngô, thuốc lá, chuối…). Từ năm 2019 đến 2023, châu chấu tre phát sinh ở quy mô nhỏ hơn các năm trước. Tuy nhiên, từ đầu năm 2024 đến nay, do nhiệt độ trung bình tại khu vực trung du và miền núi phía Bắc cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 1-2 độ C, nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn; đồng thời, nắng nóng xuất hiện sớm và gay gắt nên rất thuận lợi cho châu chấu tre phát sinh và gây hại sớm từ giữa tháng 4-2024.

Hiện nay, châu chấu tre đã phát sinh và gây hại tại 11/16 tỉnh ở trung du và miền núi phía Bắc với diện tích hơn 1.000ha. Hiện nay đa số chấu chấu non chưa có cánh nên việc phòng trừ sẽ thuận lợi và hiệu quả, trong 10-20 ngày tới châu chấu non sẽ trưởng thành, có cánh bay đi thành đàn, di chuyển nhanh rất khó phòng trừ và có nguy cơ gây hại nghiêm trọng trên nhiều loại cây trồng.

Để kịp thời ngăn chặn nguy cơ châu chấu lan ra rộng hơn, Bộ NN-PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố phát hiện sớm các ổ châu chấu trên địa bàn và tổ chức phun trừ ngay khi châu chấu còn non.

Các cơ quan truyền thông địa phương phối hợp với các cơ quan chuyên môn để thông tin tuyên truyền, hướng dẫn chủ rừng và người dân kiểm tra sự xuất hiện của châu chấu tre, thực hiện các biện pháp xử lý châu chấu kịp thời, hiệu quả, tránh tình trạng phun thuốc hóa học tràn lan gây lãng phí thuốc và ảnh hưởng đến môi trường sinh thái...

Đến nay, Cao Bằng là tỉnh đầu tiên công bố dịch châu chấu trên địa bàn.

VĂN PHÚC