Nguyên nhân hồ chứa nước trăm tỷ bị sụt trượt, phải công bố tình trạng khẩn cấp

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Nông vừa có thông báo kết quả giám định nguyên nhân sự cố công trình hồ chứa nước Đắk N’Ting (xã Quảng Sơn, huyện Đắk G’long).

Theo đó, nguyên nhân hình thành khối trượt do vùng sạt trượt hội tụ đủ các yếu tố bất lợi như: Hình thái địa hình tích tụ các nguồn nước mặt, thấm nước mạnh. Khi có mưa liên tục, kéo dài sẽ ngậm nước, gây bão hòa, phân lớp địa tầng hướng nghiêng về phía suối Đắk N’Ting từ đó hình thành khung trượt.

Năm 2023 tại khu vực sạt lở xuất hiện lượng mưa kỷ lục. Cụ thể, trong 7 ngày lượng mưa lên đến 394mm lớn hơn lượng mưa bình quân trong cả tháng 7 tại trạm Đắk Nông. Đây là một nguyên nhân chủ yếu gây biến động lớn mực nước ngầm trên mái dốc, làm thay đổi các chỉ tiêu cơ lý của các lớp địa chất gây ra sạt trượt sườn đồi.

Ngoài ra, quá trình canh tác tại khu vực sườn đồi này, người dân đã tạo ra các rãnh mương, làm tăng khả năng tập trung nước mặt, từ đó làm gia tăng áp lực nước ngầm và đẩy nhanh quá trình sạt lở…

Công trình hồ chứa nước gặp sự cố nghiêm trọng vào mùa mưa năm 2023

Từ đó, cơ quan chuyên môn kết luận do tác động mưa liên tục, kéo dài và lượng mưa lớn, kết hợp với điều kiện địa hình, địa chất tự nhiên bất lợi là nguyên nhân tạo ra khối trượt trên sườn đồi cách biên vai phải công trình đầu mối khoảng 250m. Sự dịch chuyển của khối trượt tác động trực tiếp đến công trình, gây ra hư hỏng tại tràn xả lũ, đập đất. Đây là nguyên nhân khách quan gây ra sự cố công trình.

Hiện đập đất của công trình xuất hiện nhiều khu vực bị nứt, gãy, vỡ. Thân đập có hiện tượng đùn trồi, dịch chuyển cao hơn thiết kế gần 0,5m làm cho đất đắp tại đoạn này bị phá hoại, tách lớp và gây thấm mạnh. Đập đất của hồ chứa nước Đắk N’ting hiện tại không bảo đảm an toàn để tích nước.

Tràn xả lũ của công trình đã bị nứt, vỡ ở nhiều vị trí và không bảo đảm an toàn. Tường cánh thượng lưu, hạ lưu, các vị trí khe nối đã biến dạng. Phần tiếp giáp giữa nền và bê tông bản đáy tràn đã có sự chuyển vị, phá hủy.

Cầu tràn của công trình bị tác động khá lớn. Một số nhịp cầu xuất hiện vết nứt kéo dài, rộng. Một số dầm ngang có hiện tượng bị nứt, bong tách ra khỏi chủ dầm. Một số mố, trụ, gối cầu bị xô lệch, hư hỏng, mất an toàn.

Khối trượt sườn đồi gần hồ chứa nước Đắk N’ting có nguy cơ cao xảy ra sạt lở vì khu vực này hội tụ đủ các yếu tố bất lợi.

Vì thế Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Nông đề xuất trước mắt, toàn bộ hồ được giữ mực nước thấp nhất và dừng hoàn toàn việc tích nước. Giám sát chặt công trình, cắm biển cảnh báo, đồng thời tổ chức di dời người dân nằm trong vùng ảnh hưởng trực tiếp.

Về lâu dài, phần công trình chính được gia cố toàn diện. Tổng kinh phí khắc phục sự cố sạt trượt tại hồ chứa nước Đắk N’ting dự kiến hơn 23,1 tỷ đồng.

Huỳnh Thủy