Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu: Người đặt nền móng xây dựng, chỉnh đốn Đảng thời kỳ mới

“Tắm từ đầu tắm xuống”

Nói đến nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu là nói đến Nghị quyết T.Ư lần 2, khóa VIII về một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay. Vậy vì sao khi đó, Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu lại tập trung vào công tác chỉnh đốn Đảng, theo ông?

Cuối năm 1997, tại hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII, ông Lê Khả Phiêu được bầu làm Tổng Bí thư. Khi đó, tôi khá bất ngờ khi ông được bầu làm Tổng Bí thư vì vốn dĩ ông là một người dày dạn trận mạc, gần như cả cuộc đời gắn bó với binh nghiệp. 60 tuổi mới vào Trung ương Đảng và sau đó vào Bộ Chính trị, được bầu làm Tổng Bí thư. Một vị tướng nay làm công tác chính trị, đứng đầu Đảng là việc mới, song ông thể hiện là con người rất chịu khó, rất cầu thị, và luôn suy nghĩ làm thế nào để tiếp cận vấn đề mới.

Ông Vũ Quốc Hùng

Thời đó, có rất nhiều vấn đề quan trọng, từ kinh tế đến xã hội, nhưng ông tập trung vào xây dựng, chỉnh đốn Đảng, chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí. Ông quyết liệt cho việc đặt nền móng để khởi động lại việc chỉnh đốn Đảng trong thời kỳ mới. Ông cũng đề xuất phải có một nghị quyết về xây dựng chỉnh đốn Đảng. Việc này thực ra, Điều lệ Đảng cũng nêu rồi, Bác Hồ cũng dựng nền móng cho công tác này rồi, nhưng trong bối cảnh cơ chế thị trường sau đổi mới thì điều này là hết sức cần thiết. Đảng cầm quyền thì trước tiên phải sửa mình. Như thế, Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu không phải chuyên gia xây dựng Đảng nhưng lại có công rất lớn chăm lo, xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Như thế rất đúng với Đảng cầm quyền trong điều kiện đất nước bắt đầu đổi mới với đầy rẫy những khó khăn.

Đâu là những dấu ấn, cách làm đặc biệt của Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu trong quá trình thực hiện chỉnh đốn Đảng?

Bằng tinh thần cầu thị, lắng nghe và bằng thực tiễn năng lực, Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đề xuất ngay đổi mới trong sinh hoạt Đảng. Sinh hoạt Đảng là ra sinh hoạt Đảng chứ không phải sinh hoạt câu lạc bộ, vui vẻ. Sinh hoạt Đảng phải họp, phải tiến hành phê bình và tự phê bình; bàn về lãnh đạo, xây dựng tổ chức cơ sở đảng. Từng đảng viên một, từ đảng viên thường cho tới lãnh đạo phải thường xuyên xem xét, soi rọi mình, tự phê bình, tự báo cáo những vấn đề ưu, khuyết điểm và những vướng mắc.

Đặc biệt, chỉnh đốn Đảng trước kia là từ dưới lên trên cho nên mới có câu nói là “tắm từ vai tắm xuống”. Nhưng Tổng Bí thư quan điểm “tắm từ đầu tắm xuống”, chứ không chỉ từ vai xuống. Vì tinh thần này, Bộ Chính trị khi đó kiểm điểm 10 ngày và thường kết thúc mỗi ngày rất muộn.

Trong kiểm điểm, Tổng Bí thư chủ trì, mỗi Ủy viên Bộ Chính trị phải làm kiểm điểm, đứng lên bục tự trình bày kiểm điểm của mình để các đồng chí khác góp ý rất thẳng thắn. Việc kiểm điểm không chỉ nói những vấn đề đường lối, quan điểm mà nhấn mạnh đến lối sống, quan liêu, lãng phí; gia đình anh thế nào, vợ con anh ra sao, quan hệ với mọi người thế nào, có gần quần chúng không, có quan liêu không…?

Còn với các Ủy viên Trung ương Đảng thì lập ra một tổ giúp việc tập hợp tất cả dư luận của quần chúng, đảng viên của các ban Đảng về cá nhân đó. Bản thân các Ủy viên Trung ương phải tự nguyện, tự giác kiểm điểm và có kèm bản mẫu để trả lời từng câu hỏi mà Trung ương đưa ra cho mỗi ủy viên.

Khách quan, không có “vùng cấm”

Với cách làm như vậy thì có chuyện “mất lòng”, “vùng cấm” không?

Khi đó, việc kiểm điểm, phê bình rất nghiêm túc, song không hề là cuộc đấu đá nhau. Kiểm điểm trên tinh thần thẳng thắn, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, xây dựng tổ chức Đảng mạnh lên. Không khí khi đó rất hồ hởi.

Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu là người khiêm tốn, lắng nghe. Khi kiểm tra, xử lý kỷ luật Đảng, ông rất khách quan, không thiên vị ai cả. Ông luôn tạo điều kiện cho Ủy ban Kiểm tra Trung ương thực hiện nhiệm vụ theo đúng quy định, với tinh thần “không có vùng cấm”, ai có vấn đề đều làm việc.

Có thể nói, ông là linh hồn và tác giả của Nghị quyết T.Ư 6 lần 2 về một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng. Lúc đó, bối cảnh đất nước có nhiều thay đổi về kinh tế, xã hội, song nhờ Trung ương 6 lần 2 nên cũng giảm bớt đi những chuyện này chuyện khác, nhất trong công tác xây dựng Đảng, đấu tranh với tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Mặt khác, nghị quyết cũng tạo nền móng để sau này tiếp tục xây dựng và ban hành Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII. Những mặt chiến đấu, chấn chỉnh Đảng thì Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII có bước kế tiếp với Nghị quyết Trung ương 6 lần 2 khóa VIII.

Ngoài dấu ấn về xây dựng chỉnh đốn Đảng, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu còn dấu ấn nào với ông?

Là vị tướng, song Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu luôn cầu thị, gần gũi mọi người, luôn lắng nghe, tiếp thu. Trước lời phê bình của dư luận, ông luôn bình tĩnh, không bao giờ bực bội. Đó là bản lĩnh. Khi đã nghĩ hưu, ông vẫn quan tâm đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và thường xuyên góp ý để làm sao thực hiện được hiệu quả công việc này.

Cảm ơn ông.

Văn Kiên (Thực hiện)