Nhà báo cần được bảo vệ an toàn khi tác nghiệp trong các tình huống rủi ro

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Xác định khung chế độ nhuận bút, thù lao thỏa đáng cho người làm truyền thanh ở cơ sở

Các ĐBQH cơ bản tán thành việc sửa đổi Luật Báo chí nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại, khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật hiện hành và công tác báo chí thời gian qua.

Tại Điều 45 dự thảo Luật về cung cấp dịch vụ phát thanh truyền hình, khoản 2 quy định đơn vị cung cấp dịch vụ phát thanh truyền hình, quảng bá có trách nhiệm bảo đảm chất lượng truyền thanh, truyền dẫn, phát sóng, truyền tải các kênh phát thanh truyền hình, dịch vụ phục vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu của quốc gia, của địa phương.

ĐBQH Tô Ái Vang (Cần Thơ) cho rằng, hiện nay, liên quan đến hoạt động của đài truyền thanh cấp xã cũng gặp nhiều khó khăn. Như trước đây, đài truyền thanh cấp huyện có vai trò chủ đạo trong việc quản lý, vận hành hệ thống truyền thanh, duy trì phát thanh hàng ngày; chỉ đạo, định hướng, hướng dẫn các đài xã về nội dung chương trình phát thanh và quản lý, giám sát, trang bị, sửa chữa thiết bị truyền thanh cho cấp xã.

ĐBQH Tô Ái Vang (Cần Thơ) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

“Sau khi sáp nhập, cán bộ phụ trách truyền thanh cấp xã thường là kiêm nhiệm, thiếu chuyên môn, chưa được đào tạo nghiệp vụ báo chí phát thanh bài bản; trang thiết bị cũ kỹ, lạc hậu, thiếu đồng bộ, xuống cấp, thiếu kinh phí bảo trì sửa chữa; nhiều nơi chưa chuyển đổi sang công nghệ thông tin viễn thông hiện đại”, đại biểu Tô Ái Vang nêu thực tế.

Mặt khác, theo đại biểu Tô Ái Vang, chế độ nhuận bút, phụ cấp cho người làm truyền thanh cũng còn thấp; hoạt động chủ yếu là tiếp sóng, phát lại chương trình từ cấp trên, ít có chương trình tự sản xuất mang tính địa phương; phương thức truyền tải một chiều, chưa thích ứng với môi trường truyền thông số.

Những năm qua, hệ thống truyền thanh cơ sở đã phát huy vai trò tích cực, chuyển tải kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với Nhân dân; cung cấp các thông tin về dự báo thời tiết, thủy lợi, bão lụt, giúp bà con nông dân giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra. Qua đài truyền thanh cơ sở, người dân được tiếp cận đầy đủ và kịp thời các thông tin chính thống về kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Từ thực tiễn nêu trên, đại biểu Tô Ái Vang đề nghị, cần quy định rõ ràng vị trí việc làm, tiêu chuẩn, chức danh và nhân sự chuyên trách hoặc bán chuyên trách mang tính ổn định thay vì kiêm nhiệm như hiện nay.

Đồng thời, có quy định về ngân sách nhà nước bảo đảm cho hoạt động thường xuyên; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật cho đài truyền thanh cấp xã; xác định khung chế độ nhuận bút, thù lao thỏa đáng cho người làm truyền thanh ở cơ sở. Thể chế hóa chủ trương chuyển đổi số, quy định lộ trình chính sách khuyến khích các đài truyền thanh cấp xã ứng dụng công nghệ thông tin viễn thông theo hệ thống truyền thanh thông minh trong sản xuất và phát sóng; nâng cao chất lượng âm thanh, tiết kiệm chi phí vận hành, quản lý tập trung và hiệu quả hơn, phù hợp với xu thế phát triển chung của truyền thông số.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Bên cạnh việc tiếp sóng, đại biểu Tô Ái Vang đề nghị, cần tạo hành lang pháp lý cho phép và khuyến khích đài truyền thanh cấp xã chủ động sản xuất các chương trình với nội dung phong phú, thiết thực, phù hợp với đặc thù địa phương.

Nâng cao chất lượng đội ngũ nhà báo ở vùng trọng yếu

Về quyền và nghĩa vụ của nhà báo, khoản 2 Điều 28 dự thảo Luật đề cập 6 điểm quy định về quyền của nhà báo, tuy nhiên, ĐBQH Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) nhận thấy, chưa có quy định về quyền được bảo đảm an toàn của nhà báo.

Thực tiễn thời gian qua cho thấy, nhiều nhà báo khi tác nghiệp tại điểm nóng đã đối diện rủi ro cao về tính mạng, sức khỏe, bị cản trở hoặc thiếu sự hỗ trợ kịp thời. Trong khi đó, dự thảo Luật hiện chưa có quy định đầy đủ trách nhiệm bảo vệ nhà báo trong các tình huống này.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu Đoàn Thị Lê An cho rằng, việc bổ sung quy định về quyền được bảo vệ an toàn của nhà báo khi tác nghiệp trong các tình huống rủi ro là cần thiết nhằm bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của Nhân dân, bảo vệ an toàn tính mạng và sức khỏe của lực lượng làm nhiệm vụ báo chí, tạo cơ sở pháp lý thống nhất để lực lượng chức năng phối hợp hỗ trợ nhà báo tại hiện trường, phù hợp thông lệ quốc tế về bảo vệ phóng viên khi tác nghiệp tại các khu vực nguy hiểm.

Do đó, đại biểu Đoàn Thị Lê An đề nghị bổ sung tại khoản 2 Điều 28 nội dung: “Nhà báo khi tác nghiệp tại khu vực xảy ra thiên tai, thảm họa, cháy nổ, sự cố khẩn cấp, hiện trường tai nạn hoặc các khu vực có nguy cơ mất an toàn, khu vực nhạy cảm về an ninh trật tự được bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khỏe, phương tiện tác nghiệp và trang thiết bị trong phạm vi điều kiện cho phép. Cơ quan chức năng tại hiện trường có trách nhiệm hướng dẫn khu vực an toàn, hỗ trợ nhà báo tác nghiệp phù hợp, thực hiện các biện pháp bảo vệ cần thiết và không được cản trở trái pháp luật hoạt động báo chí. Cơ quan báo chí có trách nhiệm trang bị phương tiện bảo hộ và huấn luyện kỹ năng an toàn cho nhà báo khi tác nghiệp tại môi trường nguy hiểm”.

Bên cạnh đó, đại biểu Đoàn Thị Lê An cũng đề nghị, cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung vào dự thảo Luật quy định về chính sách hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng đối với nhà báo đang công tác tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, biên giới hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đó, cần có chính sách bảo đảm nhà báo tại các vùng đặc thù được tiếp cận bình đẳng với các chương trình đào tạo bồi dưỡng về chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp và kỹ năng số; đồng thời, xem xét hỗ trợ chi phí học tập, đi lại và tài liệu. Tổ chức hình thức đào tạo phù hợp bao gồm đào tạo lưu động tại địa phương, đào tạo trực tuyến linh hoạt nhằm khắc phục hạn chế về hạ tầng và điều kiện di chuyển.

Bổ sung nội dung bồi dưỡng đặc thù như kiến thức về văn hóa - xã hội dân tộc thiểu số, kỹ năng tiếp cận cộng đồng, kỹ năng an toàn tác nghiệp tại khu vực rủi ro và an toàn thông tin trong môi trường số.

“Việc bổ sung những chính sách này sẽ góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ nhà báo ở vùng trọng yếu, bảo đảm dòng thông tin chính xác, kịp thời đến người dân, đồng thời phát huy vai trò của báo chí trong phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực khó khăn”, đại biểu Đoàn Thị Lê An nhấn mạnh.

Minh Trang