Nhà khai thác mỏ chuyển dịch sang hoạt động tái chế phế liệu kim loại

Pin lithium-ion được tái chế tại một cơ sở của Li-Cycle -Cycle Holdings ở Canada. Theo một ước tính, lithium tái chế có thể chiếm 39% thị trường lithium toàn cầu vào năm 2050. Ảnh: Bloomberg

Cơ hội kinh doanh mới

Trong năm nay, Rio Tinto (Anh) và Glencore (Thụy Sĩ) đã ký các thỏa thuận để mở rộng hoạt động tái chế các kim loại quan trọng. Động thái này thể hiện sự chuyển dịch ra khỏi hoạt động cốt lõi của họ là vận hành các mỏ kim loại khổng lồ ở các nước như Mỹ, Úc và Cộng hòa Congo.

Họ đặt cược rằng, các nhà sản xuất ô tô và điện tử tiêu dùng ngày càng có nhu cầu cao đối với kim loại có nguồn gốc bền vững. Họ cũng đang tìm cách biến mối đe dọa tiềm tàng từ nguồn cung phế liệu kim loại ngày càng tăng thành một cơ hội kinh doanh.

Tháng trước, Rio Tinto đồng ý mua 50% cổ phần của Matalco, nhà cung cấp nhôm tái chế thuộc sở hữu của Tập đoàn Giampaolo của Canada, với giá 700 triệu đô la. Rio Tinto là công ty khai thác mỏ lớn thứ hai thế giới, tính theo vốn hóa thị trường. Rio Tinto cũng là nhà sản xuất nhôm lớn và đang cung cấp mặt hàng kim loại này cho lĩnh vực sản xuất xe điện, tấm pin mặt trời và tuốc-bin gió.

Vào tháng 5, Glencore ký thỏa thuận với Li-Cycle Holdings (Canada) để thành lập một trung tâm tái chế ở châu Âu, có thể sản xuất đủ vật liệu tái chế cho hoạt động sản xuất pin lithium-ion với tổng công suất lên tới 36 GW mỗi năm hàng năm. Trung tâm này sẽ là nguồn cung cấp lithium, cobalt và nickel tái chế lớn nhất châu Âu.

Các động thái này diễn ra trong bối cảnh ngành công nghiệp khai mỏ đang nỗ lực thay đổi nhận thức của nhà đầu tư cho rằng hoạt động khai mỏ đe dọa môi trường, bao gồm cả việc góp phần gây ra biến đổi khí hậu. Các tai tiếng về khí thải, chất thải và nạn phá rừng từ hoạt động khai khoáng đang khiến một số tập đoàn khai mỏ gặp khó khăn trong việc xin cấp phép cho các dự án mới và thu hút lao động lành nghề.

“Bạn sử dụng ít năng lượng hơn và ít tác động đến thiên nhiên hơn khi tái chế phế liệu kim loại. Vì vậy, tôi nghĩ rằng chúng ta nên cố gắng tái chế khi có thể”, Jakob Stausholm, CEO của Rio Tinto, nói.

Các tập đoàn khai mỏ cũng nhìn thấy cơ hội kiếm lợi nhuận từ hoạt động tái chế. Quá trình công nghiệp hóa kéo dài nhiều thập niên ở Trung Quốc có nghĩa là nguồn cung phế liệu kim loại sẽ tăng cao hơn bao giờ hết. Đó sẽ là nguồn đầu vào khổng lồ cho hoạt động tái chế để bán lại.

Theo hãng tư vấn Wood Mackenzie, chi phí để thiết lập các cơ sở xử lý phế liệu nhôm thường chỉ bằng 1/10 chi phí cần thiết để xây dựng các nhà máy sản xuất nhôm mới.

Các nhà hoạch định chính sách ở một số nơi trên thế giới đã đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng cho nỗ lực tái chế. Năm nay, Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan hành pháp của Liên minh châu Âu (EU), đề xuất mục tiêu 15% nguồn cung của một số vật liệu thô quan trọng phải đến từ các nguồn tái chế trong khối này.

Đáp ứng nhu cầu kim loại bền vững

Wood Mackenzie ước tính, trên toàn cầu, 42% nguồn cung nhôm sẽ có nguồn gốc từ phế liệu vào năm 2050, so với 26% vào năm 2022. Đối với lithium, nguồn cung từ hoạt động tái chế có thể chiếm 39% thị trường vào thời điểm đó, từ mức 2% vào năm ngoái.

Một số lãnh đạo trong ngành cho rằng các công ty khai mỏ lớn của phương Tây sẽ cần phải tham gia vào việc tái chế kim loại phế liệu để đáp ứng nhu cầu kim loại bền vững. Nhưng họ cũng chỉ ra những hạn chế, bao gồm tỷ suất lợi nhuận của hoạt động tái chế thường mỏng hơn so với việc vận hành các mỏ khai thác lớn.

Đối với BHP, công ty khai mỏ lớn nhất thế giới, hoạt động tái chế kim loại không mang lại quy mô, lợi nhuận hoặc yêu cầu kỹ năng tương tự như hoạt động kinh doanh cốt lõi của họ là khai thác các mặt hàng như quặng sắt và than đá ở Úc.

“Thực tế là tái chế không dễ thực hiện như mọi người nghĩ”, Duncan Wanblad, CEO của Công ty khai mỏ Anglo American, có trụ sở tại London, cho biết.

Mặt khác, nhiều khách hàng vẫn cần kim loại mới. Nhôm làm từ nguồn phế liệu có thể có tạp chất đáng kể, không đáp ứng các tiêu chuẩn cho một số sản phẩm hàng không vũ trụ, điện tử và quốc phòng.

Hơn nữa, chỉ riêng hoạt động tái chế kim loại phế liệu không thể đáp ứng được nhu cầu dự kiến cho quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu. Ô tô điện và cơ sở hạ tầng năng lượng tái tạo sử dụng đồng nhiều lần hơn so với các phương tiện chạy bằng xăng và nhà máy điện than.

Một báo cáo của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) về chuỗi cung ứng pin xe điện, ước tính đến năm 2030, thế giới sẽ cần thêm 50 mỏ lithium, 60 mỏ nickel và 17 mỏ cobalt quy mô trung bình để đáp ứng các cam kết về khí hậu.

Nhưng một dự án mỏ mất trung bình là 16 năm để đi vào hoạt động, theo IEA. Trong khi đó, kim loại tái chế có lượng khí thải carbon ít hơn đáng kể. Theo Wood Mackenzie, sản xuất nhôm tái chế thường phát thải khí thải carbon thấp hơn từ 5-25 lần so với sản xuất nhôm mới.

Emmanuel Katrakis, Tổng thư ký của Liên đoàn các ngành công nghiệp tái chế châu Âu, cho rằng tái chế chắc chắc không thể thay thế hoàn toàn hoạt động khai thác mỏ .

“Tuy nhiên, tái chế là điều cần thiết để giảm thiểu rủi ro cho chuỗi cung ứng và thúc đẩy tính bền vững của vật liệu thô, dù là kim loại cơ bản hay kim loại quan trọng”, ông nói.

Các thỏa thuận gần đây liên quan đến quan hệ đối tác với các công ty có kinh nghiệm thu gom phế liệu, đôi khi được gọi là “khai khoáng đô thị”, một nhiệm vụ nằm ngoài chuyên môn của các công ty khai mỏ như Rio Tinto.

Nick Pickens, giám đốc nghiên cứu khai mỏ toàn cầu của Wood Mackenzie, cho rằng các công ty khai mỏ đang mở rộng sang hoạt động tái chế cho đến nay chỉ thực sự làm như vậy khi họ có sẵn năng lực xử lý luyện kim hoặc tinh chế.

Pickens cho biết các nhà sản xuất quặng sắt và đồng lớn đang kiếm được lợi nhuận bội thu từ hoạt động hiện tại của họ.

Một số công ty khai mỏ đã thiết lập vị thế vững chắc trong ngành tái chế kim loại phế liệu. Chẳng hạn Glencore đã tái chế phế liệu kim loại trong nhiều thập niên. Hoạt động kinh doanh tái chế đóng góp từ 200 triệu đến 250 triệu đô la vào thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao (EBITDA) của Glencore. Các lãnh đạo của công ty kỳ vọng con số đó sẽ tăng gấp nhiều lần trong vòng 5 năm tới

Mark Cutifani, Chủ tịch Tập đoàn khai mỏ mỏ Vale của Brazil, nhận định đã có sự thay đổi trong cách các công ty khai mỏ nghĩ về vai trò của họ trong quá trình chuyển đổi năng lượng và cái gọi là nền kinh tế tuần hoàn. Vale chi tới 200 triệu đô la mỗi năm để mua phế liệu kim loại phục vụ hoạt động tái chế.

Theo WSJ

Chánh Tài