Nhà ở xã hội mới đạt 36%, Phó Thủ tướng yêu cầu không để chậm vì thủ tục

Một số nơi chưa xây dựng kế hoạch, quy hoạch, chưa bố trí quỹ đất cho nhà ở xã hội, thậm chí chỉ trông chờ vào 20% quỹ đất từ các dự án nhà ở thương mại.

Đây là một trong số những nguyên nhân khiến nhiều địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu nhà ở xã hội được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tại cuộc họp cho ý kiến về dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030 để các địa phương bổ sung vào chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội diễn ra chiều 25/7.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp cho ý kiến về dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phát triển 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội là một chủ trương có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc. Đây không chỉ là cam kết của Chính phủ trước nhân dân, mà còn là yêu cầu cụ thể hóa quyền có nhà ở – một quyền hiến định của công dân, đặc biệt với các nhóm yếu thế trong xã hội.

Mặc dù đối tượng thụ hưởng chính hiện nay là công nhân, người thu nhập thấp, nhưng cần mở rộng chính sách để bao phủ thêm lực lượng vũ trang, công an nhân dân, sinh viên mới ra trường, công chức, viên chức có thu nhập chưa đủ điều kiện mua nhà thương mại. Thực tế cho thấy nhu cầu nhà ở của các nhóm này là rất lớn và thiết yếu.

Phó Thủ tướng chỉ ra nguyên nhân chủ yếu của việc chưa hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội trong năm 2025 ở nhiều địa phương là do chưa có sự quan tâm đúng mức từ cấp ủy, chính quyền; một số nơi chưa xây dựng kế hoạch, quy hoạch, chưa bố trí quỹ đất cho nhà ở xã hội, thậm chí chỉ trông chờ vào 20% quỹ đất từ các dự án nhà ở thương mại, một tư duy không phù hợp với bản chất chính sách nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng phải phối hợp chặt chẽ với các địa phương để rà soát lại toàn bộ số liệu về chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, xác định rõ các dự án đủ điều kiện pháp lý, có thể khởi công. Nếu có sai lệch giữa chỉ tiêu đăng ký và năng lực thực hiện, cần xác định rõ trách nhiệm thuộc về ai? Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng hoàn thiện đề xuất điều chỉnh chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội ở các địa phương nhưng vẫn giữ nguyên mục tiêu về quy mô, chỉ thay đổi cách đo lường kết quả sát thực tế hơn.

Đồng thời, cần rút kinh nghiệm từ những mô hình hiệu quả để nhân rộng trên cả nước, bảo đảm mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội như đã đề ra trong Nghị quyết của Chính phủ.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng cho rằng cần bổ sung cách tiếp cận linh hoạt hơn trong xác định kết quả thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội. Ngoài số căn hộ hoàn thành, có thể tính thêm số dự án đã đủ điều kiện pháp lý, có thể khởi công trong năm 2025. Đây là cơ sở để thúc đẩy tiến độ và ghi nhận những nỗ lực thực chất, tránh tình trạng chạy theo con số hình thức.

Trên cơ sở Nghị quyết 201/2025/QH15, thí điểm một số cơ chế và chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội và Nghị định 192/2025/NĐ‑CP, hướng dẫn chi tiết thi hành Nghị quyết 201/2025/QH15 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, các địa phương phải khẩn trương nghiên cứu, áp dụng quy trình rút gọn để đẩy nhanh việc lựa chọn nhà đầu tư và khởi công dự án. Nếu trước đây mất 3 tháng cho thủ tục, nay có thể chỉ cần vài ngày đến một tuần. Bộ Xây dựng cần hướng dẫn, hỗ trợ địa phương triển khai kịp thời, không để chậm trễ vì lý do hành chính.

Về chính sách tài chính, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính khẩn trương sửa đổi nội dung liên quan đến cho vay tín dụng ưu đãi đối với người mua nhà ở xã hội được quy định trong Nghị định số 100/2015/NĐ-CP về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Phó Thủ tướng lưu ý, các địa phương bổ sung nhu cầu nhà ở của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức sau khi sáp nhập hành chính vào kế hoạch phát triển nhà ở trên địa bàn.

Nguyễn Hạnh