Nhà thơ Lê Tiến Vượng: 'Chọn lục bát để chuyển tải những câu chuyện'

PV: Thưa ông, bạn đọc được biết đến ông với hàng loạt tập thơ lục bát như: “Lục bát bên đời”, “Lục bát khóc - cười”, “Lục bát Phố”… với chất dân gian, và mới đây cùng lúc hai tập thơ “Lục bát đùa chơi” và “Lục bát thế thời”, chất dân gian vẫn đậm đặc. Phải chăng ông muốn giễu nhại cái xấu, cái bất công, để cảnh tỉnh con người?

Nhà thơ, nhà báo Lê Tiến Vượng: Thơ với tôi thực sự là một “dự án” nghiêm túc, với tâm thế một Nhà thơ, tâm tư một Nhà báo, tôi muốn mỗi bài thơ giống như một lát cắt, một phóng sự thơ với muôn mặt đời, muôn mặt người cùng sự tương phản trắng đen, thiện ác, sự nhếch nhác đua đòi, thói dị hợm của những ông quan, sự ngu ngơ của bao người lam lũ từ quê đến phố mưu sinh trong vòng quay nghiệt ngã bất tận... thêm cách thể hiện câu thơ “bông đùa, diễu cợt, trào lộng mà chữ tình... với cách viết “tửng từng tưng” như kẻ “vô tình” nhìn thấy, cảm thấy mà nói lên lòng mình, hay như kẻ “vô minh” chợt thấy mình “ngộ ra” bao điều ngược xuôi trong hành trình đi tìm lý tưởng...

Nhà thơ, nhà báo Lê Tiến Vượng

Là một Nhà báo, tôi cũng không ngại va chạm, không ngại xông xáo vào nhiều vấn đề “hót” những lề thói cũ, những liên doanh, những nhóm lợi ích, những tệ nạn lừa lọc, trí trá, tham nhũng “quyền, tiền, đất đai, biến của công thành của tư... Nơi mà:

... Đồng làng, chả bóng ai cày

Chí Phèo, Thị Nở tung bay phố phường

Nghĩ về quê mẹ mà thương

Sông quê cũng cạn, huê hường phôi pha

Làng mình, chả phải làng ta

Nén nhang khấn mẹ, khấn cha... cay xè.

(Tưởng)

Thơ tôi cũng nặng tính hoài niệm như người đi xa trở về tìm lại những gì đã mất, tìm lại những tình người, tình quê chất phác hiều hậu, kiên gan dũng cảm thuở nào...

- Như thế, ông tin dòng thơ thế sự vẫn có đất sống trong xã hội ngày nay?

- Có thể nói là hầu hết các tập thơ tôi viết đều là thơ Lục bát mang thông điệp “Thế sự - Thế thời” như tiếng nói của một người với nhiều người, tiếng lòng của muôn người đến với một người... Khi mà thơ ca một thời luôn say xưa với “chủ nghĩa lãng mạn” xuất phát từ cái nhìn “duy cảm, duy tình” thi vị hóa những câu chuyện riêng tư xa lắc, hoặc “bâng khuâng” với mấy cuộc tình lâm ly tiếc nhớ, lỡ làng, mong manh dễ vỡ những thứ “đẩu đâu” bên ngoài...

Với tôi, thơ cần quay về với cái thường ngày, với thời cuộc, với cuộc sống thật, con người thật, để cảnh tỉnh, gọi nhau trở về, không chỉ viết cho mình mà còn viết cho người đọc...

Hai tập thơ mới của Nhà thơ, nhà báo Lê Tiến Vượng.

Tôi quan niệm thơ ngày nay cũng là hàng hóa, nên cần “sản xuất” thơ sao bán được cho người cần, đã là hàng hóa thì phải viết theo hiệu lệnh của thị trường thơ... Tức viết cái thị trường cần, chứ không phải cái mình thích. Vì viết theo “thị trường” nên cần giản dị, dễ đọc, dễ nhớ, không tìm hay sử dụng các “mỹ từ óng ánh” hay các cách “ví von kiểu cách điệu đà” không “mã hóa” thơ nhiều, thơ tôi gần với ca dao, đồng dao, đậm chất dân gian nên khi Đài tiếng nói Việt Nam chuyển thể sang các làn điệu chèo, văn, sẩm, hay ngâm thơ... rất dễ đi vào lòng người với ca từ mộc mạc chân quê, nhưng chọn lọc, giàu hình ảnh, gợi về miền quê, góc phố, mà dí dỏm, tỉnh thức về những miền quê, tình quê đang rạn vỡ, thánh phố lố nhố mỗi ngày… vì thơ “thế sự” nên trong thơ nó “đụng chạm” nhiều tầng, nhiều lớp, nó “khoan sâu” vào nhiều vỉa “nhạy cảm” mà nhiều việc còn đang bàn cãi miên man...

Là nhà báo, nên thơ thế sự cùa tôi luôn “đeo bám” thời cuộc, những vấn đề của hôm nay có nguyên nhân từ hôm qua và có nguy cơ hậu quả đến mai sau, đó là những thói hư tật xấu, những trưởng giả, gia trưởng nơi miền quê, hay những chiêu trò o bế, những liên doanh “thân hữu” những kẻ nửa mùa, thói háo danh, ganh đua nơi phố thị… Với tôi thơ thế sự là thể loại “đắc dụng” nhất, nhanh nhất đến được với độc giả hôm nay, vì vậy mà tôi luôn tin và sẽ tiếp tục làm nhiều thơ thế sự trong các tập tiếp theo của tôi.

- Nhưng ông in nhiều tập thơ lục bát, có sợ bị nhàm chán?

- Như tôi đã nói, Lục bát là thể thơ “đặc sản truyền thống” nên sẽ có nhiều người viết, giống như hàng hóa nhiều người cùng sản xuất vậy, tuy nhiên đó là “nguy cơ - thời cơ” trong nền kinh tế thị trường thơ hôm nay, nhà thơ phải tìm cho mình “thương hiệu” thơ của mình sao cho không lẫn vào thơ người khác, lục bát chỉ là con thuyền chuyên trở thông điệp những bài thơ khác biệt, độc đáo mang thương hiệu của riêng mình.

Nên cái quan trọng là hàng hóa trở cái gì chứ không phải là con thuyền, hiểu sâu sắc điều này nên tôi không lo nhàm chán hay lẫn vào các đoàn thuyền lục bát mênh mang, tấp nập ngoài kia. Để tự tin vững bước trên xa lộ thơ hôm nay.

- Và ông có ý định tìm một cách biểu đạt khác cho thơ, hay vẫn chung thủy với thể thơ lục bát?

- Tôi đang thực hiện “dự án” thơ mà Lục bát là phương tiện chuyên trở tốt nhất những thông điệp mà tôi cần gửi đến “khách hàng, độc giả” cho tới thời điểm hiện nay. Đến khi nào tôi cần phải dùng đến phương tiện “vận chuyển thơ” khác, thực hiện một dự án khác tôi sẽ thay đổi, tôi đã có dự định sẽ dùng con tàu thể loại “thơ tự do” để biểu đạt, vận chuyển những câu chuyện, những thông điệp mới trong những tập thơ tiếp sau năm 2025, vì hiện nay tôi đã có hơn 40 bài đã sẵn sàng, nhưng tôi cần cơ số hơn gấp đôi để bắt đầu “dự án” đó, cần những câu chuyện thương hiệu truyền thông, “bao bì”… trước khi tạm niêm cất bảo trì “con tàu lục bát” một thời gian.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!

Văn Học

(thực hiện)