Nhà trường, thầy cô làm điểm tựa giải tỏa áp lực

Học sinh lớp 12/6 Trường THPT Trần Phú (Đà Nẵng) tham gia hội trại trước khi bước vào những kỳ thi quan trọng.

Giải tỏa áp lực thi cử

Một tháng trước Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023, thầy và trò lớp 12/6, Trường THPT Trần Phú (Đà Nẵng) đi dã ngoại một ngày tại Hội An (Quảng Nam) do phụ huynh tổ chức. Cả lớp được thầy chủ nhiệm Nguyễn Đình Hòa chiêu đãi món mỳ quảng do thầy tự nấu. Những bài học tạm gác lại phía sau, học sinh có khoảng thời gian ngắn ngủi quên đi những áp lực thi cử, chọn trường, ngành cho con đường sắp tới. Chỉ còn những trò chơi tập thể, bài hát…

Chị Lê Bích Huyền – phụ huynh lớp 12/6 cho biết: “3 năm học, thầy giáo chủ nhiệm luôn cho các con động lực để thay đổi tốt hơn”. Thầy Nguyễn Đình Hòa đã nhắn gửi tới học sinh sau chuyến đi chơi để “xõa” trước kỳ thi quan trọng: “Hãy kiềm chế những cảm xúc tiêu cực.

Theo thầy Vương, ở độ tuổi này, học sinh lớp 12 đã trưởng thành, nên biết tự lựa chọn, nỗ lực, chịu trách nhiệm với lựa chọn bản thân. “Khi các bạn tự lựa chọn, sẽ đủ mạnh mẽ và có lý do để thuyết phục bố, mẹ về ngành học. Điều thầy muốn nói với các bạn rằng đã đến lúc phải biết quyết định việc làm, hướng đi của mình; tự lựa chọn và chịu trách nhiệm trên cơ sở nền tảng học tập tốt nhất…”, thầy Vương khuyên.

Biết ơn và trân trọng cuộc sống từ những điều nhỏ nhặt nhất. Đừng thỏa mãn một cách ích kỉ khi lấy ưu thế của mình để lấn át nhược điểm người khác. Cũng đừng tự dằn vặt bản thân khi lấy nhược điểm của mình để so sánh với ưu điểm của người. Cha mẹ đã cho các em một hình hài hoàn thiện; thầy cô cung cấp cho những kiến thức tối thiểu cần thiết; sống một cuộc đời thế nào là do chính các em”.

Chia sẻ với học sinh lớp 12 cách vượt qua áp lực trong Chương trình tư vấn mùa thi 2023, thầy Ngô Ngọc Hoàng Vương – Trưởng phòng Chính trị - tư tưởng, Sở GD&ĐT Đà Nẵng cho biết: “Để làm được điều này, ngay trước kỳ thi, học sinh phải có sự chuẩn bị tốt nhất về sức khỏe để học tập và thi cử hiệu quả. Nếu không có sức khỏe thì ước mơ cũng bị bỏ lại phía sau, lỡ cơ hội thi cử, học tập, nắm bắt ngành nghề trong tương lai. Quan trọng hơn, phải chuẩn bị nền tảng kiến thức vững vàng để tự tin thuyết phục và chịu trách nhiệm”.

Bài học hài lòng và cân bằng cuộc sống

Kết quả khảo sát của Bệnh viện tâm thần Đà Nẵng tiến hành tại nhiều trường học ở Đà Nẵng cho thấy, khoảng 20% học sinh các trường THPT bị rối loạn tâm lý, trong đó tỷ lệ nữ chiếm 10%. Nguyên nhân chiếm tỉ lệ cao, theo kết quả khảo sát bởi áp lực học tập.

Học sinh lớp 9 hồi hộp, căng thẳng trước buổi thi đầu tiên, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập năm 2023 của Đà Nẵng.

Sở GD&ĐT Đà Nẵng đã liên kết với Bệnh viện Tâm thần khởi động chương trình chăm sóc sức khỏe tâm thần trong trường THPT. Giai đoạn đầu thực hiện dự án, đã mời hàng trăm giáo viên chủ nhiệm tham dự để nghe báo cáo về tầm quan trọng và những vấn đề sức khỏe tâm thần thường gặp và vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc giúp học sinh vượt qua khủng hoảng tâm lý trong cuộc sống…

Bác sĩ Lâm Tứ Trung, bệnh viện tâm thần Đà Nẵng cho biết: “Khi học sinh có kỹ năng tự chủ, vượt qua áp lực, sự hỗ trợ của cha mẹ và các chuyên gia tâm lý thì các em sẽ vượt qua sức ép trong cuộc sống. Chúng tôi tiếp cận vấn đề theo quan điểm, nếu các em được dạy điều A thì sẽ giải quyết được điều B. Một khi cuộc sống tinh thần tốt đẹp thì kết quả học tập của các em sẽ tốt hơn”.

Trước thời điểm học sinh lớp 12 làm hồ sơ đăng ký thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học, tổ tư vấn tâm lý Trường THPT Nguyễn Hiền đã có những buổi tư vấn chuyên sâu với từng em trong nhóm 6 học sinh khuyết tật.

“Ngoài động viên tinh thần, hỗ trợ các em tự tin ôn tập đạt kết quả tốt trong kỳ thi sắp tới thì điều quan trọng nhất với những học sinh này là chuẩn bị tâm lý cho chặng đường sau khi tốt nghiêp THPT. Dựa trên tình hình sức khỏe, đặc điểm tâm lý cũng như nguyện vọng của học sinh, kết hợp tham vấn thêm từ phụ huynh, chúng tôi tư vấn cho các em chọn những nghề phù hợp để sau này có nguồn thu nhập và có thể tự nuôi sống bản thân” – cô Nguyễn Thị Minh Huệ cho biết.

Theo TS tâm lý Nguyễn Thị Hằng Phương (giảng viên Trường Đại học Sư phạm, ĐH Đà Nẵng), với mỗi kỳ thi, học sinh phải trải qua 3 giai đoạn: Trước, trong và sau khi thi. Trước kỳ thi, học sinh căng thẳng vì không biết chọn trường nào, rồi mang kết quả của các năm trước ra cân đối… Lúc này, căng thẳng chỉ ở mức nhẹ, chủ yếu sự tác động ở bên ngoài.

Giai đoạn sắp bước vào kỳ thi là cao trào của căng thẳng, không còn nhiều thời gian để tiếp thu kiến thức; học sinh nào đã chuẩn bị tốt thì giai đoạn này vẫn nạp thêm kiến thức. Với những học sinh thời gian qua không chuẩn bị kĩ thì bắt đầu lo lắng. Ngoài kiến thức, một số vấn đề học sinh thường gặp phải giai đoạn này là tâm lý tình cảm cuối cấp, thời tiết, áp lực từ gia đình…

Do đó, TS Nguyễn Thị Hằng Phương cho rằng, phụ huynh nên xác định việc con thi vào trường nào, học ở đâu cũng tốt. “Học tập là một chặng đường dài chứ không chỉ lên cấp 3 hay vào đại học.

Cha mẹ không nên tạo áp lực, đặt kỳ vọng quá nhiều vào khả năng của con. Thay vào đó, cha mẹ cần dành nhiều thời gian động viên con cố gắng, tự tin; yêu thương, quan tâm đến sức khỏe bản thân. Việc dọa hay hứa hẹn đối với các con giai đoạn này đều không tốt, động viên mới là điều tốt nhất. Đối với học sinh, các em cứ vui vẻ, tự tin, thấy sức mình đến đâu thì cố gắng đến đấy”, bà Hằng Phương nói thêm.

“Ngay sau khi có kết quả thi, gia đình nên theo sát những biểu hiện của học sinh, kết nối thêm thông tin từ bạn bè của con và trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để có sự phối hợp. Có những học sinh chỉ chia sẻ với bạn bè nên những vấn đề của các em sẽ dễ được các bạn phát hiện kịp thời để chia sẻ, ngăn chặn…” - thầy Nguyễn Đình Hòa, Trường THPT Trần Phú tư vấn.

Hà Nguyên