Nhà văn thích kể chuyện Chuột

Minh họa trong ngụ ngôn La fontaine "Mèo và lão chuột"

Hội đồng chuột: Chuột tổ chức họp bàn để diệt con mèo hung dữ luôn đứng trấn lỗ cửa, làm đàn chuột đói. Một lão chuột cố vấn, lấy chuông buộc cổ mèo khi hắn ngủ, khi mèo đi đâu, chuông reo đấy là họ nhà chuột thoát được săn lùng… Tất cả hoan nghênh. Nhưng ai sẽ xung phong buộc chuông vào cổ mèo là một vấn đề được đặt ra. Thế là tan hội đồng. Ra quyết định thì dễ, làm mới khó.

Dơi và hai con cầy hương: Một con cầy hương chỉ mê thịt chuột bắt được dơi. Dơi biện bạch "dơi không phải chuột nhưng ai cũng nhầm, cứ nhìn hai cánh của dơi, biết ngay dơi chẳng họ hàng anh em chi với chuột". Cầy hương thấy đúng liền thả dơi đi. Lần sau con dơi này lại bị một cầy hương khác mê thịt chim tóm gọn. Dơi lại nhanh trí "ông xem này tôi đâu phải chim, tôi chỉ có cánh giống thôi, chứ tôi là họ hàng nhà chuột". Thế là hai lần dơi đều thoát chết. Tài khéo ngụy biện để sống của một số người.

Chuột nhà và chuột đồng: Một hôm chuột phố đến thăm chuột đồng. Trên đường đi chuột phố rất khó chịu vì sự buồn tẻ của đồng ruộng. Chuột đồng đón bạn vui vẻ với sản phẩm đồng quê như lúa mạch, ngô, lạc… Chuột phố dè bỉu chê bai, nói ở phố đầy đủ và sướng, ấm áp hơn nhiều, rồi mời bạn ghé thăm mình. Chuột đồng đến thăm bạn, được mời thịnh soạn với phô mai, thịt,… Chưa kịp ăn nghe tiếng mèo kêu, vội kéo bạn vào trốn trong lỗ. Mèo bỏ đi, chuột phố lại rủ bạn chui ra ăn thức ăn thừa thãi trên bàn. Đang định ăn, chủ nhà về, hai chú chuột lại chạy trốn. Trong cuộc sống mọi thứ đều có giá. Để đổi sự sung sướng phải trả giá tính mạng, cũng như để có tự do phải biết tránh cám dỗ.

Chuột và sư tử: Sư tử chúa sơn lâm bắt được chuột đã tha để tỏ uy quyền vĩ đại. Một hôm sư tử bị rơi vào lưới của người. Tiếng gầm rít của sư tử, móng vuốt sắc cũng không thoát được. Chuột nhắt đi qua, cảm ơn sư tử từng tha mạng sống cho mình nên đã dùng răng cắn đứt hết các dây lưới cứu sư tử thoát chết. Mỗi người có một khả năng, biết sử dụng đúng lúc đều có giá trị.

Mèo và lão chuột: Tưởng mèo chết, đàn chuột hí hửng lôi vào để làm bữa chén. Không ngờ mèo vùng dậy xơi tái đàn chuột, chỉ có lão chuột là thoát vì biết thận trọng, nghi ngờ. Cảnh giác là mẹ của an toàn.

Gà chọi, mèo và chuột nhắt: Chuột nhắt đi loăng quăng về kể với mẹ, nó thấy con gà chọi hung hăng, vỗ cánh trông ghê lắm, còn con mèo trông dễ thương, có đôi tai dài, mắt sáng rực… Mẹ chuột vội vã dặn "ấy chết, con kia tưởng ghê nhưng không nguy hiểm, còn con mèo trông như vậy nhưng lại là con vật chuyên ăn thịt chúng ta đấy. Đừng vội nhìn bên ngoài mà đánh giá".

Ngoài ra cũng rất nhiều chuyện của La fontaine nhắc đến chuột như Mèo già và chuột trẻ; Chuột và mèo cùng hét… Chuột trong ngụ ngôn La fontaine rất đa dạng với những bài học phong phú và đầy ý nghĩa giáo dục.

Trần Thu Dung