Nhân bản thành công chuột từ tế bào da khô đóng băng
Lần đầu tiên trên thế giới, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc tạo ra những con chuột nhân bản từ các tế bào da khô đóng băng, qua đó thắp lên hy vọng hồi sinh quần thể những loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Dorami - chuột đen bên trái là con chuột nhân bản đầu tiên từ tế bào da đông khô. (Ảnh: Đại học Yamanashi)
Được thực hiện bởi các nhà khoa học thuộc Đại học Yamanashi (Nhật Bản) và đăng trên tạp chí Nature Communications ngày 5/7, kết quả nghiên cứu đã mở đường cho các quốc gia tiến hành lưu trữ tế bào da của động vật như một chính sách bảo hiểm, vì những tế bào này có thể được sử dụng để nhân dòng vô tính nhằm tăng cường sự đa dạng di truyền của loài nếu chúng bị đe dọa tuyệt chủng trong tương lai.
Nhiều loài động vật bị suy giảm số lượng do giao phối cận huyết làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh, nhưng việc mất đa dạng di truyền cũng có thể khiến các loài trở nên dễ bị tổn thương hơn trước các mối đe dọa khác (như bệnh tật…), qua đó làm trầm trọng thêm áp lực mà chúng phải đối mặt.
Việc sử dụng các tế bào được bảo quản đông lạnh để tạo ra các dòng vô tính nhằm phục vụ các dự án bảo tồn. Trong khi đó, lưu trữ các tế bào trong môi trường nitơ lỏng rất tốn kém và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Chẳng hạn trong trường hợp mất điện hoặc nitơ lỏng không được bổ sung thường xuyên, các tế bào sẽ chảy ra và không thể sử dụng được nữa. Tinh trùng khô đông lạnh cũng có thể được sử dụng để nhân dòng vô tính, nhưng lại không thể lấy được từ tất cả các loài động vật.
Giáo sư Teruhiko Wakayama, người đứng đầu công trình nghiên cứu cho biết: “Nếu có thể bảo quản tế bào bằng công nghệ đông khô mà không cần nitơ lỏng, điều này sẽ cho phép các nguồn gen từ khắp nơi trên thế giới được lưu trữ với chi phí rẻ và độ an toàn cao. Các quốc gia đang phát triển sẽ có thể lưu trữ các nguồn gen quý giá của riêng họ ngay trên lãnh thổ nước mình. Thậm chí ngay cả với những loài có nguy cơ tuyệt chủng khi chỉ có con đực sống sót, công nghệ này cũng có thể được sử dụng để tạo ra con cái nhằm hồi sinh loài”.
Trong nghiên cứu của mình, các chuyên gia thuộc Đại học Yamanashi đã đóng băng các tế bào da khô từ đuôi chuột và lưu trữ chúng trong vòng 9 tháng trước khi cố gắng tạo ra các nhân bản từ những tế bào này. Quá trình đông khô đã giết chết các tế bào, nhưng các nhà khoa học phát hiện họ vẫn có thể tạo ra các phôi nhân bản giai đoạn đầu bằng cách đưa các tế bào đã chết vào trong trứng chuột đã loại bỏ nhân.
Nghiên cứu trên được tiến hành trong bối cảnh các nhà khoa học chuẩn bị nuôi dưỡng chồn con sinh ra từ chồn chân đen nhân bản đầu tiên trên thế giới, Elizabeth Ann, trong một nỗ lực nhằm tăng cường sự đa dạng di truyền của loài này. Elizabeth Ann được nhân bản từ các tế bào đông lạnh bảo quản sâu trong nitơ lỏng 35 năm về trước.
