Nhận bảo hiểm xã hội 1 lần và những hệ lụy về sau

NLĐ xem thông báo hướng dẫn hồ sơ giải quyết chế độ đối với NLĐ tham gia BHXH

Rút bảo hiểm xã hội để trang trải cuộc sống

Từ sau Tết Nguyên đán 2022 đến nay, số lượng công nhân, NLĐ đến cơ quan BHXH để làm thủ tục rút BHXH một lần gia tăng. Qua khảo sát, tuổi của lao động rút BHXH 1 lần phổ biến là dưới 40. Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Thanh Tuấn, làm việc ở một công ty may mặc tại KCN VSIP I, cho biết đã tham gia BHXH được 7 năm. “Năm nay tôi 32 tuổi, để đủ 63 tuổi mới nhận lương hưu theo quy định thì chờ rất lâu, trong khi bản thân tôi đang cần tiền lo cho gia đình. Do đó, tôi quyết định rút BHXH 1 lần để xử lý công việc trước mắt”, anh Tuấn cho hay.

Theo ghi nhận, sau khi nghỉ việc, một số NLĐ bị mất việc làm, nhiều NLĐ lựa chọn nhận BHXH 1 lần thay vì chờ đủ tuổi để nhận lương hưu. Nhiều người cho rằng với quy định hiện hành, để được hưởng lương hưu hàng tháng, NLĐ phải bảo đảm đủ 20 năm tham gia BHXH và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Theo đó, họ không đủ điều kiện hoặc do một số lý do cá nhân nên muốn nhận BHXH 1 lần. Ông Nguyễn Phi Hiền, Phó Giám đốc BHXH Bình Dương, cho rằng đối với NLĐ còn trẻ và đang tham gia BHXH, hãy cân nhắc kỹ lưỡng việc nhận BHXH 1 lần. Sau khi nhận BHXH 1 lần, NLĐ sẽ mất đi cơ hội hưởng lương hưu hàng tháng khi đủ điều kiện nghỉ hưu, mất đi chế độ hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) và người thân không được hưởng chế độ tử tuất.

Như vậy, khi NLĐ nhận BHXH 1 lần, NLĐ sẽ thiệt thòi khi chưa đến tuổi nghỉ hưu đã tiêu hết tiền dưỡng già. Đến khi về già, không được hưởng hưu trí, họ phải phụ thuộc vào con, cháu và xã hội. Nếu không may bị bệnh, không có thẻ BHYT, họ còn phải đối mặt với nguy cơ không chi trả được chi phí khám chữa bệnh chỉ sau 1 lần mắc bệnh và nằm viện thời gian dài, từ đó phải đối mặt với tình trạng khó khăn, trở thành gánh nặng đối với gia đình và xã hội.

Ông Nguyễn Phi Hiền cho biết: “Trong lúc tuổi còn trẻ, có nhiều cơ hội tiếp cận và tìm kiếm việc làm để có thu nhập trang trải chi tiêu trong cuộc sống, lo cho bản thân và gia đình, việc cân nhắc lựa chọn nhận BHXH 1 lần là điều hết sức quan trọng với mỗi NLĐ. Hãy tiếp tục tham gia BHXH đầy đủ để cộng nối thời gian tính hưởng lương hưu sau này (trong thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, NLĐ nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề), đừng “xài của để dành”, đừng vì cái lợi trước mắt mà bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu để trang trải cuộc sống, cũng như được hưởng chế độ BHYT để chăm sóc sức khỏe khi về già” .

Đẩy mạnh công tác truyền thông

Thời gian qua, BHXH tỉnh đã thực hiện rất nhiều hoạt động truyền thông tới NLĐ về ý nghĩa, lợi ích của chính sách BHXH với các chế độ hưu trí, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp; đẩy mạnh truyền thông để NLĐ không lựa chọn nhận BHXH 1 lần. Từ những vấn đề trên, BHXH tỉnh thông tin đến NLĐ có tham gia BHXH trên địa bàn một số nội dung cần quan tâm khi quyết định lựa chọn hưởng BHXH 1 lần. Cụ thể như nếu nhận BHXH 1 lần, sau này tham gia lại BHXH sẽ không được cộng nối thời gian đóng BHXH, mà tính thành thời gian đóng BHXH mới. Như vậy, NLĐ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có thu nhập để bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động hoặc nếu khi nghỉ hưu vẫn đủ thời gian được hưởng lương hưu thì do thời gian đóng BHXH ít nên số tiền lương hưu sẽ thấp, mất nguồn tài chính hỗ trợ và ổn định cuộc sống lâu dài khi bị suy giảm khả năng lao động, hết tuổi lao động.

Tiếp theo đó, trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu (độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người), NLĐ khi nghỉ hưu không chỉ được hưởng lương hưu hàng tháng mà còn được cấp thẻ BHYT miễn phí và được hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh BHYT (mức hưởng 95%). Nếu người hưởng lương hưu không may qua đời thì người lo mai táng được nhận 1 lần trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người hưởng lương hưu chết và thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hàng tháng hoặc 1 lần.

Hơn nữa, việc nhận BHXH 1 lần là phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn khi với 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì 1 năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương. Trong khi mức hưởng BHXH 1 lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Qua trao đổi trực tiếp với NLĐ nộp hồ sơ hưởng trợ cấp 1 lần tại Văn phòng BHXH tỉnh, tâm lý chung của đa số NLĐ khi nghỉ việc vẫn ưu tiên lựa chọn nhận tiền giải quyết nhu cầu kinh tế trước mắt và ngừng đóng BHXH. Lý do là thời gian tối thiểu hưởng lương hưu phải tham gia BHXH trên 20 năm, thời gian quá dài so với công nhân làm việc tại các nhà máy. Vì vậy, họ chấp nhận nhận BHXH 1 lần dù phải đối mặt với nhiều rủi ro. Đây là thực trạng đáng quan ngại từ năm 2020 đến nay.

Từ năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, số người tham gia BHXH giảm trong khi đó số người rời khỏi hệ thống để nhận BHXH 1 lần tăng. Đây là lần đầu tiên xảy ra tình trạng này trên địa bàn tỉnh. Tại Bình Dương, bình quân hàng năm số người nhận BHXH 1 lần tăng 3.568 người, chiếm 5,98% số lao động tham gia, số người hưởng trợ cấp thất nghiệp là trên 90.000 người. Chỉ trong 7 tháng của năm 2022, toàn tỉnh đã có khoảng 43.400 NLĐ làm thủ tục nhận BHXH 1 lần.

TƯỜNG VY - V.BƯỜM