Nhận biết tình trạng ngộ độc rượu và xử lý ngộ độc rượu đúng cách
Rượu là một phần không thể thiếu trong nhiều dịp lễ, tiệc mừng. Tuy nhiên, lạm dụng rượu gây nhiều tác hại cho sức khỏe. Bác sĩ Bùi Huy Cận, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, cơ sở 3 tư vấn cách xử lý ngộ độc rượu cũng như những lưu ý khi sử dụng các sản phẩm hỗ trợ giải rượu.
Rượu thực phẩm là đồ uống có cồn được sản xuất từ quá trình lên men tinh bột của ngũ cốc, dịch đường của cây, hoa, củ, quả hoặc được pha chế từ cồn thực phẩm. Thành phần chính của rượu thực phẩm là ethanol (C2H5OH).
Bài viết này không đề cập đến rượu giả, rượu kém chất lượng hoặc rượu chứa methanol (một loại cồn rất độc hại).
Các loại thức uống và thực phẩm hỗ trợ giải rượu
Các loại thức uống và thực phẩm sau đây có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu sau khi uống rượu
Nước lọc: Uống nhiều nước giúp pha loãng nồng độ cồn trong máu, bù nước cho cơ thể và tăng cường đào thải độc tố qua đường tiết niệu.
Nước ép trái cây (cam, bưởi, cà chua): Giàu vitamin C và chất chống oxy hóa, giúp cơ thể tỉnh táo và hỗ trợ quá trình chuyển hóa rượu của gan.
Lưu ý: Tránh các loại nước ép quá chua (đặc biệt là nước chanh) vì có thể gây kích ứng dạ dày, đặc biệt là khi dạ dày còn chứa cồn.
Trà gừng: Gừng có tác dụng làm ấm cơ thể, tăng cường lưu thông máu và giảm cảm giác buồn nôn. Có thể kết hợp với mật ong để tăng hiệu quả.
Nước đậu xanh/đậu đen: Chứa nhiều chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp giải độc và giảm các triệu chứng khó chịu.
Cháo loãng/súp nóng: Cung cấp năng lượng và bổ sung chất điện giải bị mất do tác dụng lợi tiểu của rượu.
Rau xanh và trái cây tươi (chuối, táo, dưa hấu): Cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Dấu hiệu ngộ độc rượu và cách xử lý
Dấu hiệu của ngộ độc rượu có nhiều triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Nhẹ thì có biểu hiện đỏ mặt, buồn nôn, nôn mửa, chóng mặt, đau đầu; Trung bình: Lú lẫn, nói lắp, mất điều hòa vận động; Nặng: Co giật, khó thở, hạ thân nhiệt, nhịp tim chậm hoặc không đều, mất ý thức, hôn mê.
Khi thấy người uống còn tỉnh, cần đặt người bệnh nằm nghiêng để tránh hít phải chất nôn vào phổi; giữ ấm cơ thể; cho uống nước hoặc dung dịch điện giải (ORS) để bù nước.
Nếu người bệnh có dấu hiệu ngộ độc nặng (lú lẫn, mất ý thức, co giật, khó thở,...): Gọi cấp cứu ngay lập tức và đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
Thuốc và thực phẩm chức năng hỗ trợ giải rượu
Hiện nay, không có thuốc giải rượu thực sự được công nhận bởi các cơ quan y tế. Các sản phẩm được bán trên thị trường thường là thực phẩm chức năng với các thành phần như glucose, vitamin, các axit hữu cơ (acid glutamic, acid fumaric, acid succinic,...), giúp hỗ trợ gan chuyển hóa rượu và giảm nhẹ một số triệu chứng.
Do đó, bác sĩ lưu ý, các sản phẩm này không có khả năng giải rượu hoàn toàn và không thể ngăn ngừa tác hại của rượu; Không nên sử dụng acetaminophen (paracetamol) để giảm đau đầu sau khi uống rượu vì có thể gây độc cho gan khi kết hợp với cồn.
Tránh sử dụng ibuprofen vì có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày, đặc biệt ở người có tiền sử bệnh dạ dày; không sử dụng thuốc chống nôn vì có thể cản trở quá trình đào thải độc tố.
"Lạm dụng các sản phẩm này có thể khiến người uống chủ quan và uống nhiều rượu hơn, gây hại cho sức khỏe", bác sĩ Cận lưu ý.
Cũng theo chuyên gia này, việc lạm dụng rượu trong thời gian dài có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng: Bệnh gan: Viêm gan, xơ gan, ung thư gan; Bệnh tim mạch: Tăng huyết áp, bệnh cơ tim, đột quỵ; Bệnh thần kinh: Suy giảm trí nhớ, rối loạn tâm thần, tổn thương thần kinh ngoại biên; Ung thư: Ung thư miệng, họng, thực quản, gan, đại tràng, vú; Các vấn đề khác: Viêm tụy, suy dinh dưỡng, suy giảm hệ miễn dịch.
"Cách tốt nhất để tránh tác hại của rượu là hạn chế hoặc không uống rượu. Nếu có uống, hãy tuân thủ các nguyên tắc sau: Uống từ từ, không uống quá nhanh; không uống khi đói; uống nhiều nước lọc giữa các lần uống rượu; ăn thức ăn trong khi uống rượu; không lái xe sau khi uống rượu", bác sĩ Cận khuyến cáo.
Rượu có thể gây nhiều tác hại cho sức khỏe nếu lạm dụng. Hiểu rõ về tác hại của rượu, cách xử lý ngộ độc và những lưu ý khi sử dụng các sản phẩm hỗ trợ là rất quan trọng. Mọi người hãy uống rượu có trách nhiệm để bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người chung quanh. Nếu gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do rượu, hãy tìm kiếm sự tư vấn y tế kịp thời.