Nhận diện thiết bị trường học thật - giả
Gần 100 loại hàng hóa với hơn 400 sản phẩm, bao gồm sách giáo khoa, sách tham khảo và đồ dùng học tập được trưng bày để người tiêu dùng nhận diện, phân biệt hàng thật, hàng giả. Hầu hết các sản phẩm vi phạm được lực lượng QLTT thu giữ trong quá trình thực thi nhiệm vụ.
Nhân dịp năm học mới 2024-2025, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) đã đẩy mạnh chiến dịch tuyên truyền và giáo dục về nhận diện thiết bị trường học thật - giả. Từ ngày 20/8 đến 24/8/2024, Phòng trưng bày với chủ đề “Nhận diện Sách giáo khoa và Đồ dùng học tập” được tổ chức tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Sự kiện lần thứ 13 này nhằm mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng về việc phân biệt các sản phẩm giáo dục thật và giả, giúp người tiêu dùng tránh mua phải hàng kém chất lượng.
Điểm nhấn của sự kiện là khu vực trưng bày sách, nơi khách tham quan có thể nhận diện sự khác biệt giữa sách thật và sách giả thông qua màu sắc, hình ảnh, khổ sách, định lượng giấy, nội dung, tem chống giả và mã thẻ cào. Điều này giúp người tiêu dùng, đặc biệt là phụ huynh và học sinh, trang bị kiến thức để lựa chọn đúng sản phẩm, đảm bảo quyền lợi cho học sinh trong quá trình học tập.
Bên cạnh đó, không gian trưng bày đồ dùng học tập giới thiệu các sản phẩm của các nhãn hiệu như Thiên Long, Hồng Hà… với đầy đủ dấu hiệu nhận diện và so sánh, giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt sản phẩm chính hãng với hàng giả mạo, tránh mua phải các sản phẩm kém chất lượng.
Tại Việt Nam, tình trạng sản xuất và kinh doanh sách giáo khoa, sách tham khảo, đồ dùng học tập giả mạo và kém chất lượng diễn ra phổ biến, gây ảnh hưởng lớn đến các nhà xuất bản, doanh nghiệp, tác giả, và đối tác liên kết. Điều này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến người tiêu dùng, đặc biệt là học sinh – đối tượng chính sử dụng các sản phẩm này.
Sách giáo khoa giả thường có sai sót về nội dung, màu sắc, ký hiệu, thiếu dữ liệu, và không cập nhật thông tin chính xác, dẫn đến những sai lệch về kiến thức, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của học sinh. Bên cạnh đó, chất lượng giấy in của sách giả thường kém, in bị mờ, không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, gây hại cho sức khỏe thể chất, đặc biệt là thị lực của học sinh.
Từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng QLTT đã kiểm tra và thu giữ hàng trăm nghìn xuất bản phẩm giả mạo bao bì, nhãn hàng hóa của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và các nhà xuất bản khác. Các vụ việc nổi bật bao gồm việc thu giữ gần 80.000 quyển sách giáo khoa giả tại Hậu Giang, 34.000 quyển tại Đồng Nai, và 5.500 quyển tại Tây Ninh.
Theo ông Nguyễn Đức Lê – Phó Cục Trưởng Tổng cục QLTT, sách giả không chỉ gây thiệt hại kinh tế cho các nhà xuất bản và tác giả mà còn ảnh hưởng đến uy tín quốc gia khi tham gia Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật. Do đó, bên cạnh sự nỗ lực của lực lượng chức năng, ý thức của người tiêu dùng đóng vai trò quyết định trong việc đẩy lùi vấn nạn này. Khi người tiêu dùng nhận thức và thực hiện hành vi mua sắm có trách nhiệm, sách giả và sách lậu sẽ dần biến mất khỏi thị trường.
Ngoài việc cung cấp kiến thức nhận diện sản phẩm giả, sự kiện còn nhấn mạnh vai trò quan trọng của ý thức người tiêu dùng trong cuộc chiến chống lại hàng giả. Khi người tiêu dùng có kiến thức và hành động mua sắm có trách nhiệm, các sản phẩm giả mạo sẽ mất dần chỗ đứng trên thị trường. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng mà còn góp phần xây dựng một thị trường lành mạnh, minh bạch.
PGS.TS Nguyễn Văn Tùng – Phó TBT Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho rằng, nếu sử dụng sách giả sách lậu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của học sinh, bởi sách lậu sách giả thường được làm bằng loại giấy/mực in kém chất lượng, thậm chí là vô cùng độc hại.
“Các bậc phụ huynh hãy tìm những địa chỉ nhà sách uy tín, các đơn vị thành viên của NXB Giáo dục Việt Nam trên toàn quốc hoặc truy cập vào trang Web chính thức để mua sách. Bên cạnh đó, NXB Giáo dục Việt Nam đã công bố các địa chỉ bán sách lậu, sách giả mạo để người tiêu dùng được biết và tránh”, ông Tùng cho biết.
Chia sẻ với VnBusiness, phụ huynh Nguyễn Thị Hoa (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ: "Khi tham gia sự kiện này, tôi mới thực sự nhận ra tầm quan trọng của việc mua đúng sản phẩm giáo dục chất lượng. Tôi rất lo lắng khi biết rằng sách giáo khoa giả có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của con mình, do đó, tôi sẽ cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn sách cho con trong năm học tới."
Đại diện Tổng cục QLTT cho biết, sự kiện này không chỉ là một hoạt động đơn lẻ mà còn nằm trong chuỗi các chương trình dài hạn của Tổng cục Quản lý thị trường nhằm tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, và xử lý các vi phạm liên quan đến sản phẩm giáo dục giả mạo. Trong thời gian tới, Tổng cục sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với các nhà xuất bản, doanh nghiệp và các tổ chức giáo dục để nâng cao hiệu quả của công tác chống hàng giả.