Nhận diện thuốc giả, thuốc kém chất lượng

Nhận biết qua bao bì, tem nhãn, giá

Bao bì thuốc giả thường có chất lượng in kém, màu sắc nhòe nhoẹt, mờ, không sắc nét, thậm chí bị lem. Phông chữ, kích thước chữ in có thể khác với sản phẩm thật, thường có các lỗi chính tả trên bao bì hoặc tờ hướng dẫn sử dụng. Số lô, ngày sản xuất và hạn sử dụng trên thuốc giả thường bị làm mờ, khó đọc, hoặc có dấu hiệu tẩy xóa. Quan trọng nhất, hãy so sánh số lô và hạn sử dụng in trên vỏ hộp với thông tin in trên vỉ thuốc hoặc lọ thuốc bên trong. Thuốc giả thường có thông tin không trùng khớp.

Nên mua thuốc tại nhà thuốc lớn, nhà thuốc bệnh viện có đầy đủ giấy phép kinh doanh, niêm yết giá công khai

Tên nhà sản xuất, số đăng ký lưu hành có thể bị thiếu hoặc sai lệch. Tem chống hàng giả trên thuốc giả thường được in sơ sài, dễ bóc, dễ bong tróc và không có các đặc điểm bảo mật như đổi màu, phản quang, hoặc in chìm. Mã xác thực không hợp lệ: Nếu có mã QR, mã vạch hoặc mã cào, hãy sử dụng các ứng dụng quét mã chuyên dụng hoặc truy cập vào trang web của nhà sản xuất để kiểm tra. Thuốc giả thường có mã không quét được, hoặc thông tin hiển thị không đúng với sản phẩm.

Nhận biết qua hình thức viên thuốc

Thuốc giả có thể có màu sắc không đồng nhất, xuất hiện vết lốm đốm, biến màu, hoặc khác lạ so với viên thuốc thật. Kích thước và hình dạng của các viên trong cùng một vỉ cũng có thể không đều nhau. Viên nén giả có thể quá mềm, dễ vỡ vụn hoặc quá cứng. Viên nang có thể bị vón cục, đổi màu và lượng bột bên trong không đều. Giá rẻ bất thường là một trong những dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất. Nếu giá thuốc quá rẻ, chênh lệch lớn so với giá thị trường hoặc các nhà thuốc uy tín khác, hãy cẩn thận. Thuốc chính hãng luôn đi kèm với hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Nếu cơ sở bán hàng không cung cấp được các giấy tờ này hoặc có dấu hiệu che giấu nguồn gốc sản phẩm, rất có thể đó là thuốc giả. Thuốc giả thường được bán trôi nổi trên các trang mạng xã hội, chợ đen, hoặc người bán dạo, không có giấy phép kinh doanh.

Sử dụng công cụ kiểm tra

Có thể truy cập vào cổng dịch vụ công trực tuyến của Cục Quản lý Dược để tra cứu số đăng ký và mẫu nhãn của thuốc đã được cấp phép. Nếu sản phẩm không có trong danh sách này hoặc thông tin không khớp, có khả năng đó là thuốc giả. Một số hãng dược phẩm lớn có ứng dụng riêng để người dùng quét mã xác thực sản phẩm, có thể tận dụng các công cụ này để kiểm tra. Nên mua thuốc tại các nhà thuốc uy tín hoặc có thể tra cứu thông tin thuốc trước khi mua...

Thuốc kém chất lượng, thuốc giả khác nhau thế nào?

Thực tế, nhiều người còn nhầm lẫn giữa thuốc kém chất lượng và thuốc giả. Tuy nhiên đây là 2 khái niệm hoàn toàn khác nhau. Thuốc kém chất lượng là thuốc thật, nhưng không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Thuốc kém chất lượng có nhiều nguyên nhân gây ra: Bảo quản thuốc không tốt dẫn đến thuốc bị ẩm, mốc… mặc dù thuốc vẫn còn hạn sử dụng. Vận chuyển không đúng cách, không đảm bảo quy trình an toàn… dẫn đến thuốc có thể bị hỏng. Thuốc đã hết hạn sử dụng. Thuốc đã được phê duyệt, nhưng sau đó có bất thường nên bị thu hồi.

Thuốc giả là thuốc có thể chứa đúng thành phần hoạt chất nhưng sản xuất trái phép. Hoặc có dược chất không đúng với dược chất ghi trên nhãn. Thuốc không đúng tiêu chuẩn đã đăng ký lưu hành. Có dược chất, dược liệu nhưng không đúng hàm lượng, nồng độ. Quy trình sản xuất không bảo đảm… Được sản xuất, trình bày, dán nhãn bao bì mạo danh nhà sản xuất. Hiện nay, hầu hết các thuốc đều có nguy cơ bị làm giả: Từ thực phẩm chức năng, thuốc bổ đến các thuốc chữa bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, thuốc kháng sinh, thuốc ung thư, thuốc kháng virus… Với công nghệ tinh vi, các thuốc giả này có thể được sản xuất với hình dáng, bao bì, nhãn mác giống như thuốc thật mà bệnh nhân rất khó phát hiện.

Để không mua phải thuốc giả

Mua thuốc tại nhà thuốc lớn, nhà thuốc bệnh viện có đầy đủ giấy phép kinh doanh, niêm yết giá công khai; không mua thuốc không rõ nguồn gốc ở chợ đen, hàng xách tay hoặc các trang mạng xã hội. Kiểm tra kỹ bao bì và nhãn mác, vỏ hộp thuốc phải còn nguyên, không bị rách, móp méo hay có dấu hiệu đã bị mở. Hộp thuốc phải có đầy đủ thông tin, bao gồm tên thuốc, hàm lượng, số lô sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, tên công ty sản xuất và tem chống hàng giả.

Sử dụng các ứng dụng để quét mã vạch hoặc mã QR trên bao bì để kiểm tra nguồn gốc sản phẩm. Nếu giá thuốc quá rẻ so với giá thị trường, hãy cẩn thận vì đó có thể là thuốc giả hoặc thuốc kém chất lượng. Quan sát kỹ viên thuốc bên trong, viên thuốc thật thường có màu sắc, hình dáng đồng đều, không bị sứt mẻ, ẩm mốc hay biến màu. Trước khi mua thuốc, nên tìm hiểu thông tin về thuốc trên các trang web chính thống của Bộ Y tế hoặc các cơ quan y tế uy tín để biết hình dạng, màu sắc và các thông tin khác của thuốc thật.

Gia Bảo