Nhận định của chuyên gia về phản ứng của Mỹ và Israel

Sau cuộc tấn công vào tháng 4 năm nay, Iran đã tiến hành một cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn khác vào Israel vào ngày 1/10. Các chuyên gia cho rằng động thái của Iran là phản ứng bị ép buộc bởi hàng loạt diễn biến gần đây trong khu vực.

Lý Thiệu Tiên, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ả Rập Đại học Ninh Hạ, Trung Quốc cho rằng: Chúng tôi thấy rằng vào ngày 31/7, lãnh đạo cao nhất của Hamas ông Ismail Haniyeh, đã bị giết trong một cuộc tấn công ở Tehran. Vài ngày trước, thủ lĩnh Hezbollah người Liban Hassan Nasrallah và một phó chỉ huy Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel vào Beirut, thủ đô của Liban. Không những vậy, Israel còn đe dọa Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Rõ ràng, trong bối cảnh như vậy, nếu Iran không phản ứng thì sẽ khó giải thích với cả trong và ngoài nước.

Tên lửa được phóng từ Iran được nhìn thấy trên bầu trời gần Kfar Saba, Israel, Nguồn: Reuters

Diễn biến trong tương lai phụ thuộc vào cách phản ứng của Mỹ và Israel

Ngay trước khi Iran phóng tên lửa vào Israel, Mỹ đã đưa ra cảnh báo tới Israel, nói rằng Iran có thể tiến hành một cuộc tấn công vào Israel trong vòng 12 giờ tới. Đồng thời, Tổng thống Mỹ Biden và Phó Tổng thống Harris đã chỉ đạo lực lượng Mỹ ở Trung Đông giúp Israel đánh chặn tên lửa của Iran.

Tổng thống Mỹ Biden và Phó Tổng thống Harris chỉ đạo lực lượng Mỹ ở Trung Đông giúp Israel đánh chặn tên lửa của Iran: Nguồn:Nhà Trắng

Ông Lý Thiệu Tiên khẳng định: Nếu Israel và Mỹ chống trả động thái của Iran, tình hình khu vực chắc chắn sẽ leo thang và có khả năng xảy ra chiến tranh giữa Israel và Iran. Iran tuyên bố sau vụ tấn công tên lửa rằng nếu Israel đáp trả hoặc thực hiện các hành động ác ý hơn nữa, Iran sẽ ngay lập tức đáp trả bằng phản ứng áp đảo. Đánh giá tình hình hiện tại, Mỹ không có dấu hiệu sẽ gây chiến với Iran. Do đó, diễn biến có thể một lần nữa lặp lại xu hướng vào tháng 4 năm nay, chỉ là quy mô cuộc tấn công của Iran lần này lớn hơn nhiều so với cuộc tấn công vào tháng 4 và Iran đã không thông báo trước với Mỹ về cuộc tấn công này.

Ông Lý Thiệu Tiên, Viện trưởng Viện nghiên cứu Ả Rập Đại học Ninh Hạ, Trung Quốc

Vì sao xảy ra "chu kỳ trả đũa" giữa Iran và Israel?

Sau khi vòng xung đột quy mô lớn mới giữa Palestine và Israel nổ ra vào tháng 10 năm ngoái, tình hình khu vực trở nên căng thẳng. Trong nhiều năm, thế trận giữa Iran và Israel ở Trung Đông theo hình thức đối đầu gián tiếp cũng phát triển thành “vòng trả đũa” trước sự xáo trộn của diễn biến tình hình.

Mở đầu vòng xung đột mới giữa Palestine và Israel, ngày 8/10 năm ngoái, Phái đoàn thường trực của Iran tại Liên hợp quốc đã đưa ra tín hiệu ủng hộ mạnh mẽ đối với Palestine, nhưng đồng thời phủ nhận sự liên quan của Iran trong các cuộc tấn công của Hamas vào Israel. Iran cho rằng hoạt động của Hamas là "thất bại lớn nhất" của cơ quan an ninh Israel. Cùng ngày, lực lượng vũ trang Hezbollah của Liban đã trực tiếp tham gia xung đột vũ trang với Israel dưới danh nghĩa đoàn kết với người Palestine. Israel tin rằng lực lượng vũ trang Hezbollah của Liban và Hamas được Iran hỗ trợ, điều này cũng làm gia tăng căng thẳng giữa Iran và Israel.

Kể từ khi nội chiến Syria bùng nổ năm 2011, quân đội Israel đã nhiều lần thực hiện các cuộc không kích vào các mục tiêu ở Syria với lý do ngăn chặn Iran vận chuyển vũ khí cho Hezbollah ở Liban qua Syria. Kể từ khi bùng nổ một vòng xung đột mới giữa người Palestine và Israel, Israel thường xuyên ném bom các mục tiêu ở Syria. Vào ngày 2/12 năm ngoái, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran tuyên bố rằng hai thành viên của họ đã bị Israel giết chết khi đang thực hiện nhiệm vụ cố vấn quân sự ở Syria, nhưng không nêu rõ thời gian và địa điểm cụ thể. Theo Reuters, đây là lần đầu tiên kể từ khi bùng nổ vòng xung đột mới giữa Palestine và Israel, các cuộc không kích của Israel vào Syria đã khiến quân nhân Iran thiệt mạng.

Các cuộc tấn công tương tự thỉnh thoảng xảy ra kể từ đó, nhưng vẫn chưa có cuộc đối đầu trực tiếp nào giữa Iran và Israel cho đến tháng 4 năm nay. Ngày 1/4, tòa nhà lãnh sự của Đại sứ quán Iran tại Syria bị tên lửa Israel tấn công khiến ít nhất 13 người thiệt mạng. Vào ngày 2/4, Lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei tuyên bố sẽ trừng phạt Israel vì “hành vi tội phạm” của nước này. Từ tối 13/4 đến rạng sáng 14/4, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran thông báo đã phóng hàng chục tên lửa và máy bay không người lái vào các mục tiêu của Israel. Đây là lần đầu tiên Iran tiến hành một cuộc tấn công vào Israel từ lãnh thổ của mình.

Thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh. Nguồn: Reuters

Ngày 31/7, thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh thiệt mạng trong một cuộc tấn công ở Tehran, Thủ đô của Iran. Bộ Ngoại giao Iran ngày hôm đó ra tuyên bố lên án mạnh mẽ vụ Israel ám sát ông Ismail Haniyeh. Tuyên bố nêu rõ Iran có quyền đáp trả một cách thích đáng trước hành động vi phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mình.

Tối 27/9, quân đội Israel tiến hành một loạt các cuộc không kích vào vùng ngoại ô phía nam Beirut, thủ đô của Liban. Lãnh đạo Hezbollah người Liban Hassan Nasrallah, tướng Abbas Nilforoushan của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo cấp cao của Iran và những người khác đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel. Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran đã họp vào ngày 28 và quyết định tung ra phản ứng “mạnh mẽ” đối với Israel.

Hồng Hạnh