Nhân lực chất lượng cao - động lực phát triển

Giáo dục và phát triển nguồn nhân lực không chỉ là động lực quan trọng để phát triển, mà còn là yếu tố then chốt để cạnh tranh và hội nhập trong kỷ nguyên số. Do vậy, nhiệm kỳ qua, tỉnh đã dành sự quan tâm đặc biệt cho công tác giáo dục, đào tạo, từ giáo dục mũi nhọn đến đào tạo nghề, từ chính sách thu hút nhân tài đến sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị. Đặc biệt, quan tâm phát triển nhân lực chất lượng cao, thông qua việc ban hành nhiều nghị quyết về đãi ngộ người tài; nâng chế độ chi trả cho công tác đào tạo, bồi dưỡng và khen thưởng giáo viên, học sinh đạt giải tại các kỳ thi học sinh giỏi...

Giáo viên Trường PTDTBT Tiểu học Sính Phình số 1, xã Sính Phình phát đồ dùng học tập cho học sinh.

Quy mô mạng lưới trường lớp, cơ sở giáo dục của Điện Biên ngày càng hoàn thiện. Hiện nay, toàn tỉnh có 485 trường, trung tâm với trên 207.000 học sinh, sinh viên; hơn 16 nghìn cán bộ, giáo viên, nhân viên. Không chỉ bảo đảm quy mô, tỉnh còn tập trung nâng cao chất lượng giáo dục các cấp, thực hiện hiệu quả Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, mở rộng giáo dục mầm non, tăng cường giáo dục ngoại ngữ, tin học, STEM và từng bước gắn kết đào tạo với thực tiễn sản xuất, đời sống.

Hạ tầng giáo dục có nhiều cải thiện, toàn tỉnh hiện có 7.375 phòng học; trong đó, 5.698 phòng kiên cố (đạt 77,26%); 1.500 phòng bộ môn, 3.594 phòng nội trú học sinh và 1.684 phòng công vụ giáo viên. Dù còn thiếu song tỷ lệ kiên cố hóa tăng dần qua từng năm, tạo điều kiện tốt hơn cho dạy và học. Đáng chú ý, năm 2024, các trung tâm học tập cộng đồng trên địa bàn đã mở 2.486 lớp, thu hút gần 162.700 lượt người tham gia học tập, từ kiến thức sản xuất, y tế, pháp luật đến văn hóa - thể thao, góp phần xây dựng xã hội học tập bền vững.

Chất lượng giáo dục mũi nhọn của tỉnh vài năm trở lại đây đã có sự chuyển biến rõ rệt. Trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia gần đây, tỉnh đạt 22 giải, trong đó 1 giải Nhất. Giáo dục nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo được chú trọng, nhiều dự án đạt giải cấp quốc gia, mở ra hướng đi mới trong đào tạo thế hệ trẻ có khả năng thích ứng và sáng tạo.

Nguồn nhân lực chất lượng cao không thể hình thành nếu thiếu đội ngũ nhà giáo vững vàng. Những năm gần đây, tỉnh triển khai quyết liệt đề án đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho giáo viên, cán bộ quản lý; từng bước chuẩn hóa đội ngũ theo yêu cầu mới. Việc liên kết đào tạo, mở lớp đại học, sau đại học ngay tại địa phương; xây dựng kế hoạch đào tạo giáo viên các môn còn thiếu nguồn tuyển đã thể hiện tầm nhìn chiến lược trong chuẩn bị nhân lực cho tương lai. Đây chính là chìa khóa để Điện Biên không chỉ đủ số lượng giáo viên, mà còn nâng dần chất lượng, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Giáo viên Trường Cao đẳng Điện Biên hướng dẫn học viên thực hành kỹ thuật xây dựng.

Song hành với giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp và đào tạo nhân lực phục vụ thị trường lao động được chú trọng. Năm học 2024 - 2025, toàn tỉnh đào tạo nghề cho hơn 6.500 người. Đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân góp phần giảm nghèo bền vững, tạo ra nguồn nhân lực trực tiếp phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Việc thành lập Phân hiệu Đại học Thái Nguyên tại Điện Biên, triển khai dự án Tổ hợp giáo dục FPT, sáp nhập và thành lập Trường Cao đẳng Điện Biên cũng cho thấy bước chuyển căn bản, từ đào tạo dàn trải sang đào tạo tập trung, chất lượng, mở rộng cơ hội học tập đại học, cao đẳng cho con em các dân tộc.

Tuy nhiên, giáo dục Điện Biên vẫn còn nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thiếu và chưa đồng bộ; tỷ lệ học sinh bỏ học, đặc biệt ở bậc THPT (0,7% tương đương hơn 500 học sinh) cao hơn mức trung bình cả nước; chất lượng giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa đồng đều. Sự chênh lệch này nếu không sớm được khắc phục sẽ tạo ra khoảng cách phát triển, làm giảm hiệu quả đào tạo nhân lực.

Nhân lực chất lượng cao không chỉ là yêu cầu trước mắt mà là con đường để Điện Biên khẳng định vị thế trong tương lai. Để nhân lực chất lượng cao thực sự trở thành động lực phát triển, cần tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, như: Ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất trường học; đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục; mở rộng hợp tác với các trường đại học, doanh nghiệp lớn nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, gắn nhà trường với thị trường lao động; xây dựng chính sách đãi ngộ để thu hút, giữ chân nhân tài. Đặc biệt, giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số phải được quan tâm hơn nữa, cả về điều kiện học tập, chính sách hỗ trợ và nội dung chương trình, để không học sinh nào bị bỏ lại phía sau trên con đường tìm kiếm tri thức.

Hà Linh