Nhân rộng mô hình hiệu quả, cách làm hay trong công tác hòa giải ở cơ sở

Báo cáo tóm tắt tổng kết 10 năm thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở, bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Cục trưởng Cục PBGDPL cho biết, thực tiễn thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở 2013 cho thấy, ở những địa phương làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở thi tình hình an ninh, trật tự được giữ vững, hàng năm số vụ phạm pháp hình sự thấp hơn. Thông qua công tác hòa giải ở cơ sở, những tranh chấp, bất đồng phát sinh tại cơ sở đã được giải quyết kịp thời, dứt điểm; không để tranh chấp kéo dài, khó xử lý, hạn chế đáng kể tình trạng khiếu kiện ra cơ quan nhà nước, khiếu kiện vượt cấp, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng khối đoàn kết cộng đồng bền vững.

Bà Ngô Quỳnh Hoa, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp báo cáo tóm tắt tổng kết 10 năm thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở.

Bên cạnh đó, nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, lãnh đạo các cơ quan đơn vị, tổ chức đoàn thể về vai trò, vị trí của công tác hòa giải ở cơ sở đã được nâng lên. Các địa phương cũng đã chú trọng xây dựng các mô hình hòa giải ở cơ sở hiệu quả phù hợp với đặc điểm của địa phương như các tổ hòa giải điểm, tổ hòa giải điển hình tiên tiến, câu lạc bộ hòa giải, tổ hòa giải kiểu mẫu, tổ hòa giải 05 tốt… nhiều tổ hòa giải đạt tỉ lệ hòa giải thành 100%.

Trung bình mỗi năm, các tổ hòa giải ở cơ sở trên phạm vi cả nước đã tiếp nhận trên 120 nghìn vụ, việc và hòa giải thành trên 100 nghìn vụ, việc. Số lượng các vụ, việc không phải đưa ra giải quyết tại cơ quan nhà nước đã tiết kiệm được thời gian, công sức, tiền của cho Nhân dân, giảm tải công việc cho các cơ quan tư pháp và giảm bớt gánh nặng của ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, hàng năm, đội ngũ công chức quản lý nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở từ Trung ương đến địa phương được duy trì, đội ngũ tập huấn viên cấp tỉnh, cấp huyện được rà soát, củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng đã tại điều kiện cho hoạt động quản lý nhà nước về hòa giải đi vào nền nếp và đạt hiệu quả. Mạng lưới tổ hòa giải và hòa giải viên ở cơ sở đã được củng cố, kiện toàn, thu hút được nhiều thành phần, lực lượng tham gia.

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đã trao đổi, thảo luận về việc phát huy vai trò, sự tham gia của cơ quan, đơn vị mình trong thực hiện hoạt động hòa giải ở cơ sở cũng như nâng cao chất lượng hòa giải ở cơ sở trong thời gian tới.

Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh ghi nhận và đánh giá cao các kết quả đã đạt được trong quá trình 10 năm thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở. Để tiếp tục phát huy phương thức giải quyết tranh chấp, vi phạm pháp luật thông qua hòa giải ở cơ sở, trong thời gian tới, Thứ trưởng đề nghị, trên cơ sở tổng kết 10 năm thi hành Luật, Sở Tư pháp cần tiếp tục quan tâm tổ chức thực chất, hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở; tiến hành phân loại các địa bàn đã làm tốt, địa bàn chưa làm tốt công tác hòa giải ở cơ sở. Đối với địa bàn chưa làm tốt, đề nghị cơ quan tư pháp phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp để xây dựng kế hoạch khắc phục, tạo sự chuyển biến trên thực tế; đồng thời cần nghiên cứu đặt ra mục tiêu, chỉ tiêu trong triển khai.

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh công tác vận động quần chúng, thu hút sự tham gia phối hợp thực hiện của các đoàn thể tại cơ sở, các thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam như: Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Người cao tuổi Việt Nam,... có ý nghĩa quan trọng. Do vậy, Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp cần tham mưu cho cấp ủy địa phương có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự thống nhất, đồng thuận và sự vào cuộc của hệ thống chính trị tham gia thực hiện tốt công tác hòa giải ở cơ sở; trong đó quan tâm đến công tác lựa chọn, bố trí hòa giải viên và thành lập, liên tục rà soát, kiện toàn Tổ hòa giải trên địa bàn; tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng cơ chế hòa giải ở cơ sở để giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh phát biểu kết luận Hội thảo.

Thứ trưởng cũng đánh giá đề xuất của Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật trong phối hợp với Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội là cách làm tốt; đồng thời đề nghị Cục tiếp tục triển khai hiệu quả trong thời gian tới. Về chế độ, chính sách cho hoạt động hòa giải ở cơ sở, Thứ trưởng đề nghị Sở Tư pháp có đề xuất cụ thể với UBND cấp tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo bố trí đáp ứng yêu cầu về kinh phí tối thiểu bố trí cho công tác hòa giải ở cơ sở. Thứ trưởng cho biết thêm, qua theo dõi, phối hợp triển khai nhiệm vụ của Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương nhận thấy, các đồng chí Lãnh đạo địa phương, HĐPBGDPL cấp tỉnh rất quan tâm hỗ trợ, bố trí kinh phí và điều kiện đảm bảo theo đề xuất của cơ quan tư pháp.

Ngoài ra, Đề án “Nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024-2030” là giải pháp Bộ Tư pháp đề xuất với Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai hiệu quả công tác này. Vì vậy, trong năm 2024, ngay khi Đề án được thông qua, Thứ trưởng đề nghị Sở Tư pháp các địa phương kịp thời phối hợp với Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai hiệu quả Đề án.

Nhân dịp này, Hội nghị đã trao Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở.

Một số hình ảnh:

Phương Mai