Nhân rộng mô hình xã kiểu mẫu 100% người dân tham gia BHYT

Từ dữ liệu chính xác

Xã Tân Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình (nay được sáp nhập là xã Ninh Châu, tỉnh Quảng Trị) là địa phương đầu tiên được Bảo hiểm xã hội (BHXH) huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình (nay là BHXH cơ sở Quảng Ninh, tỉnh Quảng Trị) chọn là nơi thí điểm triển khai mô hình “Xã kiểu mẫu có 100% người dân tham gia bảo hiểm y tế (BHYT)”.

Điểm then chốt của mô hình chính là việc ứng dụng công nghệ, kết nối và đối soát hai hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia: CSDL dân cư do Bộ Công an quản lý và CSDL bảo hiểm do BHXH Việt Nam vận hành.

Thành công của mô hình không chỉ đến từ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, mà còn là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ số và cơ sở dữ liệu trong xác định, vận động đúng đối tượng tham gia BHYT.

Từ việc đối soát giữa 2 CSDL, BHXH huyện Quảng Ninh (cũ) đã xác định chính xác danh sách người dân thường trú tại xã Tân Ninh chưa có thẻ BHYT. Đây là cơ sở quan trọng để xác định đúng nhóm đối tượng cần tuyên truyền, vận động, đảm bảo không bỏ sót, không trùng lặp.

“Chúng tôi không thể tuyên truyền hiệu quả nếu không biết chính xác ai chưa tham gia, ai đã rời địa phương, ai đã qua đời… Việc lọc sạch và sống dữ liệu giúp mô hình bám sát thực tế, hiệu quả. Thông tin của người dân trên CSDL quốc gia về dân cư và CSDL quốc gia về bảo hiểm là một tài nguyên, lợi thế vô cùng quý giá để thực hiện sàng lọc thông tin, tìm chính xác các nhóm đối tượng đích cần vận động tham gia BHYT, là một trong những giải pháp căn cơ, chủ lực để xây dựng được mô hình”, ông Nguyễn Quang Thuận, Giám đốc BHXH cơ sở Quảng Ninh nhấn mạnh.

Do đó, trong triển khai mô hình, BHXH huyện Quảng Ninh đã chủ động phối hợp chính quyền địa phương xây dựng các bước gồm: Đối soát dữ liệu - phân loại đối tượng - tham mưu ban hành văn bản chỉ đạo - tuyên truyền vận động - xác minh thực tế tại từng thôn, kèm theo cập nhật tiến độ hàng tuần.

Khi đó, BHXH huyện Quảng Ninh trước đây đã phối hợp với Công an, UBND xã và các đoàn thể địa phương tiến hành rà soát, đối soát CSDL quốc gia về dân cư với CSDL quốc gia về bảo hiểm, xác định chính xác người chưa có thẻ BHYT thực sự đang cư trú tại địa phương. Nhờ loại trừ được những trường hợp không còn trên địa bàn như người đi khỏi địa phương, người đang chấp hành án, đã mất… lập danh sách chính xác từng người để tuyên truyền, vận động.

Công tác tuyên truyền được triển khai bài bản, đa kênh - từ hệ thống truyền thanh xã, các buổi sinh hoạt chi bộ, hội phụ nữ, nông dân, đến mạng xã hội và nhóm Zalo cộng đồng. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ xã, nhân viên thu, công an viên, trưởng thôn thực hiện phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để tiếp cận và thuyết phục người dân. Thôn nào đạt tỷ lệ 100% người dân tham gia BHYT thì thực hiện khen thưởng và gắn biển: Công nhận thôn đạt tỷ lệ 100% người dân tham gia BHYT trên tuyến đường liên thôn, liên xã để vinh danh người dân trong thôn đó, đồng thời làm gương cho người dân thôn khác chưa đạt tỷ lệ 100% phấn đấu.

Nhờ đó, khi bắt đầu triển khai mô hình vào tháng 4/2024, toàn xã Tân Ninh còn hơn 110 người chưa có thẻ BHYT. Sau hơn hai tháng triển khai quyết liệt, đến ngày 20/6/2024, cả 5/5 thôn của xã Tân Ninh đã hoàn thành mục tiêu 100% người dân tham gia BHYT, vượt tiến độ đề ra 10 ngày. Trong đó, những người dân thuộc diện tự đóng BHYT đã chủ động tham gia sau khi được tuyên truyền, vận động, hoàn toàn bằng nguồn kinh phí gia đình, không nhận bất kỳ hỗ trợ nào từ bên ngoài. Cho thấy rõ nét sự nâng cao nhận thức, chủ động, tự nguyện tham gia BHYT của người dân.

Vượt qua thách thức

Từ thành công tại Tân Ninh, BHXH huyện Quảng Ninh (cũ) đã tham mưu UBND huyện tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm và hoàn thiện quy trình triển khai. Trong năm 2024, thêm 4 xã khác trên địa bàn gồm: Hàm Ninh, Xuân Ninh, Duy Ninh và Vĩnh Ninh cũng đạt tỷ lệ người dân tham gia BHYT 100%, nâng tổng số xã “Kiểu mẫu có 100% người dân tham gia BHYT” của huyện lên con số 5.

Cùng với xã Trường Sơn là xã miền núi được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ kinh phí tham gia BHYT, đến hết năm 2024, toàn huyện có 6 xã đạt 100% người dân tham gia BHYT; Thị trấn Quán Hàu đạt 99,68%, nâng tỷ lệ bao phủ toàn huyện lên 93,9%, vượt 1,8% so với chỉ tiêu được giao. Ngoài ra, huyện cũng ghi nhận kết quả nổi bật trong chuyển đổi số, nâng cao chất lượng phục vụ với: 99,98% người tham gia BHYT đã được đồng bộ mã định danh cá nhân; 17/17 cơ sở y tế triển khai khám chữa bệnh BHYT bằng CCCD gắn chip. Đặc biệt, 100% người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH (4.834 người) trên địa bàn đã nhận qua tài khoản cá nhân (ATM) không dùng tiền mặt - BHXH huyện Quảng Ninh là đơn vị đầu tiên trong toàn tỉnh hoàn thành công tác này với tốc độ tăng ấn tượng (tỷ lệ đến tháng 9/2024 mới là 17,52% - thấp nhất so với các huyện).

Bước sang năm 2025 trong bối cảnh tinh gọn, sắp xếp tổ chức bộ máy, đặc biệt là việc triển khai thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/7, hiện nay, huyện Quảng Ninh cũ đã được chia thành 4 xã mới gồm: Xã Quảng Ninh (sáp nhập các xã Vĩnh Ninh, Võ Ninh, Hàm Ninh, thị trấn Quán Hàu); xã Ninh Châu (sáp nhập các xã Tân Ninh, Gia Ninh, Duy Ninh, Hải Ninh); xã Trường Ninh (sáp nhập các xã Vạn Ninh, An Ninh, Xuân Ninh, Hiền Ninh) và xã Trường Sơn (sáp nhập Trường Xuân, Trường Sơn).

Có thể thấy, 5 xã cũ gồm: Tân Ninh, Hàm Ninh, Xuân Ninh, Duy Ninh, Vĩnh Ninh, Trường Sơn đã thực hiện thành công mô hình “Xã kiểu mẫu có 100% người dân tham gia BHYT” đều được chia sáp nhập vào 4 xã mới. Đây là yếu tố nền tảng, nòng cốt để BHXH cơ sở Quảng Ninh tiếp tục thực hiện mô hình.

Theo đó, trong năm 2025, BHXH cơ sở Quảng Ninh sẽ tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chính quyền 4 xã mới sau sáp nhập trên địa bàn được giao quản lý thành lập Tổ công tác thực hiện mô hình “Xã kiểu mẫu có 100% người dân tham gia BHYT”, tiến tới tham mưu cho lãnh đạo BHXH tỉnh nhân rộng trên toàn tỉnh.

Đánh giá việc thực hiện mô hình hiện nay đang gặp một số khó khăn do sau khi sáp nhập quy mô dân số của một xã lớn hơn, địa bàn rộng, việc rà soát, xử lý phân loại dữ liệu phức tạp hơn… tuy nhiên, ông Nguyễn Quang Thuận, Giám đốc BHXH cơ sở Quảng Ninh tin tưởng từ những kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, việc triển khai mô hình thời gian tới sẽ tiếp tục đạt được kết quả tốt.

Hiện nay, với mục tiêu lấy người dân làm trung tâm phục vụ, ngay sau khi mô hình chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động, BHXH cơ sở Quảng Ninh đã thành lập Tổ công tác hỗ trợ, thiết lập các đường dây nóng, công khai tại Trung tâm hành chính công ở 4 xã trên địa bàn quản lý và trên các nền tảng mạng xã hội; Thành lập nhóm trao đổi trực tuyến giữa lãnh đạo xã và lãnh đạo BHXH cơ sở Quảng Ninh để tương tác, chuyển tải các thông tin chỉ đạo, điều hành về chính sách BHXH, BHYT nhanh chóng, kịp thời. Tất cả các giải pháp đều mang tính đồng bộ, đồng hành, hỗ trợ các khó khăn, vướng mắc cho cấp ủy, chính quyền địa phương xã mới, đảm bảo tối đa quyền lợi người tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT một cách nhanh nhất, tốt nhất.

Trong thời gian tới, để triển khai hiệu quả các chính sách BHXH, BHYT, lan tỏa sâu rộng, đảm bảo tối đa quyền lợi tham gia, thụ hưởng của nhân dân, BHXH cơ sở Quảng Ninh sẽ tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đồng hành cùng chính quyền cơ sở, tập trung nắm bắt đầy đủ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, từ đó kịp thời tham mưu giải pháp tháo gỡ hiệu quả. Hướng dẫn, hỗ trợ người dân đẩy mạnh sử dụng dịch vụ công trực tuyến trong giao dịch với cơ quan BHXH, góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch, tiện lợi. Thống nhất thành lập Ban Chỉ đạo phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN cấp xã, đồng thời xây dựng Tổ Công tác triển khai mô hình “Xã kiểu mẫu có 100% người dân tham gia BHYT", tranh thủ sự vào cuộc mạnh mẽ của cấp ủy, chính quyền địa phương. Trong đó, xác định vai trò nòng cốt của đội ngũ Bí thư Chi bộ thôn, Trưởng thôn, Trưởng ban Công tác Mặt trận thôn và Nhân viên thu chính là cánh tay nối dài trong thực thi chính sách BHXH, BHYT đến từng thôn, xóm, góp phần lan tỏa nhận thức, củng cố niềm tin và đảm bảo an sinh xã hội tại cơ sở.

“100% người dân tham gia BHYT là mục tiêu hướng tới, BHXH cơ sở Quảng Ninh sẽ quyết tâm thực hiện, nâng cao tỷ lệ bao phủ BHYT, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn quản lý”, ông Thuận chia sẻ.

XM/Báo Tin tức và Dân tộc