Nhận thức rõ ràng của EU về chính sách thuế quan của Mỹ

EU đã từ bỏ nỗ lực tránh thuế quan hoàn toàn và thay vào đó tìm kiếm thỏa thuận tốt nhất mà họ có thể đạt được với Mỹ (Trong ảnh: Tổng thống Mỹ Donald Trump, phải, tại cuộc gặp Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen ở khu nghỉ dưỡng ở Turnberry, Scotland, ngày 27/7/2025). Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo Wall Street Journal ngày 29/7, thỏa thuận thuế quan giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) vừa công bố được nhiều nhà phân tích đánh giá là một chiến thắng vang dội của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thỏa thuận này không chỉ cho thấy sự thay đổi chiến lược đáng kể từ phía EU mà còn là tín hiệu rõ ràng nhất cho đến nay về việc các quốc gia trên thế giới coi chế độ thuế quan của Mỹ là một chính sách lâu dài, chứ không phải tạm thời. Vậy chính quyền Trump đã làm thế nào để đạt được lợi thế này?

Ban đầu, EU có cách tiếp cận khá đối đầu khi chính quyền Trump áp thuế 25% lên thép và nhôm vào tháng 3 vừa qua. Khối này đã trả đũa bằng cách áp thuế lên các mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, bao gồm cả những sản phẩm mang tính biểu tượng như bơ và xe máy Harley-Davidson. Mục đích rõ ràng là nhằm gây ra "nỗi đau chính trị tối đa" cho chính quyền Trump. Tuy nhiên, sau khi Anh đạt được thỏa thuận với Mỹ về mức thuế 10% – mức thuế cơ sở toàn cầu của chính quyền Trump – thái độ của EU bắt đầu thay đổi.

Điểm mấu chốt dẫn đến sự thay đổi này là nhận thức ngày càng rõ ràng rằng Tổng thống Trump "thực sự nghiêm túc về việc thay đổi đáng kể bối cảnh thương mại toàn cầu". Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič, người đóng vai trò chủ chốt trong các cuộc đàm phán, đã khẳng định "việc quay lại tình trạng như năm ngoái hoặc trước ngày 2/4 năm nay là điều không thể". EU nhận ra rằng việc đàm phán để loại bỏ hoàn toàn thuế quan là điều bất khả thi, thay vào đó, họ phải tìm cách hạn chế thiệt hại và đạt được thỏa thuận tốt nhất có thể.

Áp lực từ Mỹ

Tổng thống Trump không ngần ngại sử dụng áp lực để đạt được mục tiêu của mình. Ông đã nhiều lần đe dọa áp mức thuế rất cao, thậm chí lên tới 50% đối với EU. Những lời đe dọa này, kết hợp với việc nhận thấy rằng chính quyền Trump rất quan tâm đến doanh thu mà thuế quan mang lại, đã buộc EU phải xem xét lại chiến lược của mình.

Trong các cuộc đàm phán, chính quyền Trump yêu cầu những cam kết cụ thể về đầu tư từ châu Âu vào Mỹ. Tại một cuộc gặp ở Scotland, ông Trump đã thẳng thắn yêu cầu các quan chức EU "hãy chứng minh điều đó đi" khi họ đảm bảo về kế hoạch đầu tư. Các quan chức EU đã phải cung cấp danh sách các công ty sẵn sàng đầu tư và đưa ra con số dự kiến gần 200 tỷ USD đầu tư nếu một thỏa thuận thương mại được ký kết.

Kết quả của những cuộc đàm phán căng thẳng này là một thỏa thuận mà Tổng thống Trump mô tả là EU sẽ đầu tư 600 tỷ USD vào Mỹ, bao gồm một cam kết riêng về việc mua 750 tỷ USD sản phẩm năng lượng của Mỹ trong ba năm. Mặc dù các quan chức châu Âu cho biết con số 600 tỷ USD này dựa trên kế hoạch đầu tư của các công ty tư nhân, nhưng việc EU chấp nhận mức thuế cơ bản 15% (thay vì mức 30% mà Tổng thốngTrump từng đe dọa) và đưa ra những cam kết đầu tư khổng lồ đã đánh dấu một chiến thắng rõ ràng cho phía Mỹ.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen thừa nhận rằng mức thuế 15% "chắc chắn là một thách thức đối với một số nước", nhưng bà cũng nhấn mạnh rằng nó giúp EU "tiếp cận thị trường Mỹ". Điều này cho thấy sự nhượng bộ đáng kể từ phía EU, ưu tiên việc duy trì quan hệ thương mại với Mỹ hơn là phản đối hoàn toàn các chính sách thuế quan.

Thành công của chính quyền Trump trong việc "chiếm ưu thế" trước EU về thuế quan là một minh chứng cho chiến lược đàm phán cứng rắn và khả năng gây áp lực của nhà lãnh đạo Mỹ. Nó cũng cho thấy một thực tế rằng, khi đối mặt với một chính quyền kiên quyết sử dụng thuế quan như một công cụ đàm phán, các đối tác thương mại có thể phải thay đổi lập trường và chấp nhận những điều khoản mà trước đây họ từng phản đối. Thỏa thuận này không chỉ định hình lại mối quan hệ thương mại Mỹ - EU mà còn có thể tạo tiền lệ cho các cuộc đàm phán thương mại trong tương lai trên toàn cầu.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc