Nhập khẩu thép HRC khổ rộng tăng 25 lần: Nghi ngờ lẩn tránh thuế

Theo số liệu từ Cục Hải quan, thép khổ rộng loại 2.000mm hiện chiếm tới 86,7% tổng lượng nhập khẩu trong 5 tháng đầu năm. Lũy kế, con số này đạt tới 430.000 tấn, cao gấp 12 lần so với 5 tháng đầu năm ngoái, chủ yếu là thép khổ rộng 2.000mm, loại không thuộc diện áp thuế chống bán phá giá.

Đây chủ yếu là các mác thép thông dụng như Q235B, Q355B, SAE 1006, SS400, A36… được dùng sản xuất tôn, ống thép, kết cấu xây dựng, tương tự thép HRC (thép cán nóng) thông thường đang bị áp thuế chống bán phá giá. Giá nhập khẩu trung bình trong tháng 5 của loại thép này ở mức 534 USD/tấn, giảm 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương), cơ quan này có nhận được phản ánh có hiện tượng tăng nhanh lượng thép khổ rộng nhập khẩu từ Trung Quốc trong thời gian gần đây. Loại hàng hóa này không nằm trong phạm vi điều tra và áp thuế chống bán phá giá theo quyết định 460/QĐ-BCT ban hành tháng 2/2025.

Trước đó, ngày 26/7/2024, Bộ Công thương chính thức điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá (CBPG) đối với một số sản phẩm Thép cán nóng có xuất xứ từ Cộng hòa Ấn Độ và Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (Trung Quốc). Ngày 21/2/2025, Bộ Công thương ban hành Quyết định 460/QĐ-BCT về việc áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng có xuất xứ từ Trung Quốc. Hàng hóa bị áp thuế là một số sản phẩm sắt hoặc thép hợp kim hoặc không hợp kim được cán phẳng; được cán nóng; độ dày từ 1,2 mm đến 25,4 mm; chiều rộng không quá 1.880 mm…

Giới chuyên gia ngành thép phân tích, thép HRC khổ rộng khi nhập khẩu về cũng được ứng dụng như thép HRC thông thường. Do vậy, nếu có biểu hiện của việc lẩn tránh thuế, cần phải được xem xét kỹ lưỡng nếu không sẽ làm triệt tiêu hiệu quả chính sách thuế chống bán phá giá, ảnh hưởng trực tiếp đến các DN sản xuất trong nước.

Tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Công thương diễn ra mới đây, khi nói về việc liệu hành vi này có đang lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại hiện áp dụng với mặt hàng thép HRC không, ông Chu Thắng Trung - Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại cho biết, tại thời điểm điều tra, ngành sản xuất trong nước chỉ yêu cầu điều tra với sản phẩm thép cán nóng có khổ dưới 1.880mm, theo đó, nếu phải tiến hành xem xét điều tra với hàng hóa có khổ lớn hơn có hành vi tránh thuế đang áp dụng hay không, cần phải tiến hành một cuộc điều tra chống lẩn tránh phòng vệ thương mại mới. Cuộc điều tra này cũng được quy định trong các bước, thủ tục, trình tự tiến hành cũng như các vấn đề được xem xét và được quy định cụ thể tại Nghị định số 86/2025/NĐ-CP của Chính phủ mới ban hành ngày 1/4/2025 và có hiệu lực từ 1/7/2025.

Bộ Công thương cũng đã có văn bản gửi Tổng cục Hải quan đề nghị tăng cường giám sát và kiểm tra kỹ lưỡng hoạt động nhập khẩu nhóm hàng thép HRC có khổ lớn hơn 1.880mm, tránh tình trạng khai báo không chính xác hoặc lách luật.

H.H