Nhập khẩu thép khổ rộng tăng 26 lần, Bộ Công Thương yêu cầu giám sát chặt

Theo số liệu từ cơ quan Hải quan, trong tháng 6/2025, lượng thép HRC nhập khẩu có khổ từ 1.880mm trở lên đạt tới 215.000 tấn, tăng gấp 26 lần so với cùng kỳ năm 2024 (chỉ 8.000 tấn). Tính lũy kế 6 tháng đầu năm, tổng lượng nhập khẩu nhóm hàng này từ Trung Quốc đã lên tới gần 650.000 tấn, cao gấp 15 lần cùng kỳ năm trước. Trong đó, thép có khổ rộng 2.000mm chiếm tới 74% tổng lượng nhập khẩu.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng nhập khẩu thép HRC lên tới gần 650.000 tấn, cao gấp 15 lần so với cùng kỳ 2024

Đáng chú ý, ngày 21/2/2025, Bộ Công Thương đã ban hành quyết định áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ, với điều kiện hàng hóa có chiều rộng không vượt quá 1.880mm. Ngay sau đó, thị trường ghi nhận sự dịch chuyển rõ rệt sang nhập khẩu thép HRC có khổ từ 1.900mm đến 2.000mm, tức chỉ vượt giới hạn áp thuế một cách vừa đủ để không bị điều chỉnh, song vẫn giữ nguyên bản chất hàng hóa, mục đích sử dụng và kênh phân phối.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), lượng thép khổ rộng nhập khẩu từ Trung Quốc đang tăng nhanh trong thời gian gần đây. Do không thuộc phạm vi áp thuế theo Quyết định 460/QĐ-BCT ban hành tháng 2/2025, nhóm hàng này đã lọt khỏi vòng điều tiết, trong khi thực chất không có nhiều khác biệt so với sản phẩm đang bị áp thuế về đặc tính kỹ thuật, công dụng và kênh tiêu thụ.

Cơ quan này cho rằng, hành vi nhập khẩu hàng hóa có thông số chỉ chênh lệch nhỏ để né thuế đã vi phạm Điều 73 và 78 Nghị định 10/2018/NĐ-CP, cũng như các quy định tại Nghị định 86/2025/NĐ-CP về lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

Các chuyên gia nhận định, nếu áp theo mức thuế chống bán phá giá hiện hành với thép cán nóng từ Trung Quốc (27,83%), thì khối lượng nhập khẩu thép HRC khổ rộng trên 1.900mm trong 6 tháng đầu năm đã khiến ngân sách nhà nước thất thu khoảng 90 triệu USD, tương đương 2.300 tỷ đồng.

Hành vi lẩn tránh thuế không chỉ làm suy giảm hiệu quả của chính sách phòng vệ thương mại mà còn tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh, tiềm ẩn rủi ro gian lận thương mại có hệ thống, gây ảnh hưởng tiêu cực đến ngành sản xuất trong nước và nguồn thu ngân sách quốc gia.

K.N