Nhật Bản lên kế hoạch nhập khẩu chó sói để giảm thiệt hại với ngành nông nghiệp

Ảnh minh họa: Getty Images.

Theo tờ South China Morning Post, ý tưởng trên bắt nguồn từ việc các nhà bảo tồn cảnh báo rằng hệ sinh thái nông thôn của quốc gia này đang ngày càng mất cân bằng và tốn kém nhiều chi phí để duy trì trước sự gia tăng bùng nổ của các loài động vật hoang dã.

Hiệp hội Sói Nhật Bản (JWA), thành lập năm 1993, lập luận rằng việc đưa loài sói trở lại tự nhiên có thể khôi phục trật tự sinh thái ở nông thôn và góp phần giảm thiệt hại đối với ngành nông nghiệp hàng năm lên đến hàng tỷ yen do bị hươu, lợn rừng và khỉ phá hoại.

Nhóm này đang chuẩn bị các thử nghiệm tái thả quy mô nhỏ tại những khu vực hẻo lánh và cố gắng giảm bớt lo ngại từ cộng đồng. Tuy nhiên, không phải người dân nào cũng tin rằng đây là một kế hoạch khôn ngoan khi xét đến đặc tính săn mồi đáng sợ của loài sói.

Ông Kunihiko Otsuki, Chủ tịch JWA và là người điều hành một công ty khai thác gỗ ở tỉnh Nara, miền Trung Nhật Bản, tin tưởng rằng việc đưa loài động vật săn mồi đứng hàng đầu trong chuỗi thức ăn này trở lại là hướng đi đúng đắn.

Ông nói với tờ This Week in Asia: "Sói đã tuyệt chủng ở Nhật Bản hơn 100 năm trước, nhưng ngày nay hươu đang trở thành vấn đề nghiêm trọng đối với nhiều nhóm nông dân trên khắp cả nước. Chúng ăn cây trồng, phá hoại thảm thực vật tự nhiên trên núi và chúng tôi tin rằng tái thả sói sẽ giúp đưa tự nhiên trở lại trạng thái cân bằng".

Không chỉ có hươu, nông dân tại Nhật Bản cũng đang phải chịu cảnh khỉ hoang phá hoại hoa màu và lợn rừng đào bới các loại cây lấy củ. Theo JWA, động vật hoang dã đã gây thiệt hại cho ngành nông nghiệp Nhật Bản hàng năm lên đến gần 10 tỷ yen.

Ngoài ra, động vật hoang dã cũng được xác định là nguyên nhân của hoàng loạt vụ tai nạn giao thông mỗi năm, chưa kể đến các vụ tấn công gây thương tích cho người dân.

Số lượng hươu và lợn rừng gia tiếp tục gia tăng khi mà mật độ dân số tại nhiều vùng nông thôn Nhật Bản ngày càng giảm dần. JWA cho biết những người trẻ tuổi đã rời bỏ làng quê để đến các thành phố lớn tìm việc và ngày càng ít người tham gia hoạt động săn bắn - vốn được xem là cần thiết để kiểm soát số lượng động vật hoang dã.

Dẫn chứng từ thành công của chương trình tái thả loài cò quăm mào Nhật Bản (Japanese crested ibis), JWA đề xuất nhập khẩu sói từ Trung Quốc để thả vào tự nhiên tại các đảo chính như Honshu, Shikoku và Kyushu, thả các giống sói chịu lạnh từ Siberia lên hòn đảo lớn phía Bắc Hokkaido.

"Chúng tôi cho rằng Hokkaido là nơi phù hợp để bắt đầu chương trình tái du nhập. Về mặt kỹ thuật và sinh học, đây sẽ là địa điểm tốt và chúng tôi nghĩ rằng vùng núi bên trong đảo rất thích hợp cho việc tái du nhập này", ông Otsuki nói.

"Chúng tôi sẽ bắt đầu với một nhóm nhỏ và dần dần mở rộng quy mô", ông nói thêm, nhưng cũng thừa nhận vẫn còn rào cản chính trị cần vượt qua từ các nhà lập pháp không đồng quan điểm.

Theo ông Otsuki, các vụ sói tấn công người là rất hiếm về mặt thống kê, đặc biệt ở châu Âu và Bắc Mỹ, dù hình ảnh của loài vật này thường bị gắn với sự hung dữ. Ông cũng lưu ý rằng trong khi nhiều người lo sợ sói thì các vụ bị gấu tấn công ở các vùng xa xôi trên thực tế còn phổ biến hơn.

Nhật Bản ghi nhận gia tăng các vụ gấu tấn công người dân trong những năm gần đây. Giới chuyên gia cho rằng loài động vật này ngày càng ít sợ con người hơn vì chúng không còn bị săn bắn như trước đây. Điều này khiến loài gấu đã mở rộng phạm vi hoạt động, tiến đến gần hơn các khu vực giáp ranh với làng mạc và thị trấn của con người. Tính từ tháng 3/2023 đến tháng 3/2024, Nhật Bản ghi nhận kỷ lục 219 vụ gấu tấn công, trong đó có 6 trường hợp tử vong.

Tiến sĩ Mariko Abe thuộc Hội Bảo tồn thiên nhiên Nhật Bản cho biết bà hiểu những lập luận mà JWA đưa ra nhưng cũng bày tỏ nhiều nghi ngại về đề xuất này.

Bà nói: "Trong hoàn cảnh hiện nay, tôi không thể nói rằng đây là một ý tưởng hay. Đã có những nỗ lực tái thả động vật bản địa khác vào những khu vực mà chúng từng bị xóa sổ và kết quả không khả quan".

Vào năm 1979, người ta đã thả một loài cầy mangut lên đảo Amami-Oshima trong một nỗ lực để kiểm soát số lượng rắn độc habu – loại động vật bản địa ở các đảo thuộc miền Nam Nhật Bản. Tuy nhiên, chiến lược này trở thành thảm họa khi chồn tấn công cả các loài vật bản địa khác không có khả năng tự vệ lại như: thỏ Amami và ếch Ishikawa – cả hai đều nằm trong danh sách có nguy cơ tuyệt chủng.

Việc các loài động vật hoang dã bản địa bị ảnh hưởng nghiêm trọng đã khiến chính phủ Nhật Bản vào năm 2000 lại phải triển khai chương trình tiêu diệt toàn bộ cầy mangut và đến năm ngoái mới tuyên bố thành công.

"Nếu điều tương tự xảy ra với loài sói, không có gì đảm bảo rằng chúng chỉ săn hươu và lợn rừng, vì đã có trường hợp sói tấn công người", bà Abe cho biết.

Võ Thanh Bình/Báo Tin tức và Dân tộc