Nhiễm trùng huyết do xoắn khuẩn Leptospira, ai cần cảnh giác?

Bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do các xoắn khuẩn thuộc họ Leptospiraceae là bệnh truyền nhiễm trong các loài động vật gặm nhấm và xâm nhập ngẫu nhiên vào cơ thể con người qua các vết xước.

Thậm chí nếu tiếp xúc lâu với môi trường nhiễm khuẩn, vi khuẩn có thể xâm nhập trực tiếp qua da, niêm mạc lành. Nhiễm khuẩn cũng xảy ra qua đường ăn uống khi ăn phải thịt động vật bị bệnh nấu không chín, hoặc nhiễm qua kết mạc mắt khi bơi lội ở vùng nhiễm khuẩn.

Bệnh hay gặp vào mùa mưa do xoắn khuẩn lan theo dòng nước và có thể gây thành dịch. Bệnh xuất hiện ở hầu hết các nước, nhiều nhất ở châu Phi, Nam Mỹ và châu Á.

Khi có biểu hiện nghi ngờ cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Đường lây do tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp

+ Tiếp xúc trực tiếp: Những người tiếp xúc trực tiếp với gia súc bị bệnh.

+ Tiếp xúc gián tiếp: Những người tiếp xúc với nước, đất nhiễm Leptospira.

Biểu hiện của bệnh do xoắn khuẩn Leptospira

Bệnh có thể chia 2 giai đoạn:

- Ở giai đoạn 1- Giai đoạn nhiễm xoắn khuẩn huyết cấp tính: Sốt cao 39 - 40 độ C sau thời gian ủ bệnh từ 1 - 2 tuần. Trong máu có nhiều vi khuẩn và sốt thì kéo dài từ 3 - 8 ngày.

- Ở giai đoạn 2- Giai đoạn miễn dịch xoắn khuẩn vàng da: Sốt trở lại do các cơ quan nhất là gan và thận bị tổn thương (vàng da, albumin niệu) do vậy sự phân biệt rõ hai giai đoạn này thường không rõ ràng và một số trường hợp bệnh nhẹ thường không có giai đoạn 2.

Ngoài ra trong giai đoạn 2 này còn có thể có hội chứng màng não do thần kinh trung ương bị tổn thương, các mao mạch giãn có thể xuất huyết và đau cơ. Các biến chứng thường gặp khác là:

- Viêm mống mắt, viêm mống mắt thể mi, viêm màng mạch võng mạc;

- Thận: suy thận cấp là biến chứng nặng dễ gây tử vọng: người bệnh vô niệu, ure cao, creatinin máu tăng cao, người bệnh có thể hôn mê do ure máu cao;

- Xuất huyết: Ồ ạt các phủ tạng gây thiếu máu cấp, có thể có rối loạn đông máu rải rác trong lòng mạch (DIC);

- Phổi: Phù phổi cấp, chảy máu phổi gây suy hô hấp nặng.

Bé 6 tuổi bị tổn thương đa cơ quan do nhiễm xoắn khuẩn Leptospira, bệnh nhi phải thở máy thay huyết tương - Ảnh: BSCC

Ai có nguy cơ mắc xoắn khuẩn Leptospira?

Mọi lứa tuổi đều có nguy cơ mắc bệnh nhưng phần lớn bệnh xảy ra do tính chất nghề nghiệp và ở nước ta bệnh hay gặp ở những đối tượng sau:

- Người làm việc trong rừng và gần rừng như bộ đội biên giới.

- Công nhân hầm mỏ, người làm công tác lâm nghiệp.

- Người làm công việc chăn nuôi, tiếp xúc với gia súc, gia cầm.

Trên thực tế ghi nhận cũng có những trường hợp dân thành phố cũng mắc bệnh do khi đi du lịch sinh thái về vùng nông thôn, tắm sông, suối, ao hồ, cắm trại… cũng có thể mắc bệnh.

Lời khuyên thầy thuốc

Nhằm ngăn ngừa nguy cơ bị nhiễm xoắn khuẩn: Tránh bơi lội, đặc biệt khi bạn bị vết thương hoặc các vết trầy xước trên da. Mang găng tay, giày bằng cao su và mặc áo dài tay khi đi qua vùng ngập nước, bùn hoặc đất ẩm. Rửa tay bằng xà phòng, vì xoắn khuẩn Leptospira sẽ bị tiêu diệt rất nhanh bởi xà phòng, chất tẩy uế và môi trường khô ráo. Giữ vệ sinh nơi ở, tiêu diệt các loại thú gặm nhấm xung quanh nhà.

Tuy nhiên, các biểu hiện của nhiễm vi khuẩn Leptospira không đặc hiệu, nó có thể gây nhầm lẫn trong chẩn đoán với một số bệnh lý nội khoa và truyền nhiễm khác. Các biểu hiện bệnh tùy thuộc vào vị trí tổn thương và bệnh học mà cần phân biệt rõ với một số bệnh truyền nhiễm khác đặc biệt là sốt rét, ác tính thể tiêu hóa gan mật… Vì vậy, khi có biểu hiện nghi ngờ cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

BS. Nguyễn Thị Hạnh