Nhiều ca mắc đậu mùa khỉ tại TP.HCM có nhiễm HIV

Đáng chú ý, toàn bộ ca mắc đậu mùa khỉ tại TP.HCM đều là nam giới, trong đó 70% có quan hệ tình dục đồng giới và 60% là người có nhiễm HIV. Hiện nay, đã có 35 bệnh nhân được điều trị khỏi bệnh và hết thời gian cách ly điều trị, 2 trường hợp nặng tử vong trong bệnh cảnh suy giảm miễn dịch.

Theo thống kê của viện Pasteur TP.HCM thì khu vực phía Nam đã phát hiện 74 ca đậu mùa khỉ. Trong đó, TP.HCM có 63 ca, Lâm Đồng 3 ca, Long An 2 ca, Bình Dương 2 ca, Cần Thơ, Đồng Nai, Tây Ninh và Bến Tre mỗi tỉnh 1 ca.

Triệu chứng của bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ.

“Trong 2 tháng cuối năm 2023, với sự hỗ trợ của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ tại Việt Nam, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) triển khai thêm các hoạt động nhằm tăng cường giám sát và phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ tại TP.HCM”, Sở Y tế TP.HCM thông tin.

Theo đó, tất cả các khách hàng đang sử dụng dịch vụ phòng chống HIV đều được sàng lọc các triệu chứng nghi ngờ đậu mùa khỉ. Những trường hợp nghi ngờ sẽ được chỉ định làm xét nghiệm chẩn đoán, những trường hợp đã có xét nghiệm xác định sẽ được đánh giá tình trạng lâm sàng và phân tuyến điều trị phù hợp.

HCDC sẽ phối hợp với Hội phòng chống HIV/AIDS TP.HCM triển khai các hoạt động tư vấn, sàng lọc và chăm sóc hỗ trợ bệnh nhân mpox tại tất cả các Khoa tư vấn, điều trị nghiện chất và HIV/AIDS của các Trung tâm Y tế quận huyện và thành phố Thủ Đức, các phòng khám ngoại trú HIV/AIDS và các tổ chức dựa vào cộng đồng.

Theo Sở Y tế, đậu mùa khỉ được xem là một bệnh truyền nhiễm tái nổi, trước đây chỉ lưu hành tại Châu Phi. Tuy nhiên từ tháng 4/2022, bệnh bùng phát ở châu Âu và Mỹ, sau đó được ghi nhận trên toàn thế giới. Đến hết tháng 9 vừa qua, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ghi nhận có hơn 91.000 ca xác định tại 115 quốc gia và vùng lãnh thổ, 96% người mắc là nam giới, hơn 50% là người sống chung với HIV.

Đậu mùa khỉ là bệnh lây truyền trực tiếp từ người sang người thông qua các tiếp xúc gần như tiếp xúc da – da (bao gồm sờ trên da có sang thương, quan hệ tình dục đường miệng hoặc hậu môn), tiếp xúc miệng – miệng (bao gồm hôn), tiếp xúc miệng – da (như quan hệ tình dục đường miệng hoặc hôn trên da); nói chuyện gần với người đang phát tán virus qua giọt bắn hô hấp hoặc sử dụng chung đồ dùng (chăn màn, quần áo… với người đang bị đậu mùa khỉ cũng có thể bị lây).

Tuy nhiên khi phân tích đặc điểm dịch tễ của đợt dịch đậu mùa khỉ trên thế giới từ năm 2022 đến nay, WHO nhận định rằng vi rút đậu mùa khỉ phát tán hầu hết qua quan hệ tình dục. Mọi người đều có thể mắc đậu mùa khỉ nếu có những hành vi tình dục nguy cơ; việc sử dụng thuốc ARV trong điều trị nhiễm HIV hoặc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm không thay thế được các biện pháp tình dục an toàn để dự phòng lây nhiễm đậu mùa khỉ.

Trong khi đó, theo BS.CKII Vũ Thị Phương Thảo, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Da liễu TP.HCM cho rằng, bệnh đậu mùa khỉ nhẹ hơn bệnh đậu mùa, ít truyền nhiễm hơn bệnh đậu mùa, thường tự khỏi, với triệu chứng kéo dài từ 2 đến 4 tuần. Tuy nhiên, bệnh có thể diễn tiến nặng và gây ra các biến chứng. Tỷ lệ tử vong của bệnh gần đây khoảng 3 - 6%.

Theo BS Thảo, dấu hiệu nhận biết bệnh đậu mùa khỉ là khi bệnh nhân có phát ban mụn nước, vị trí thường ở mặt, bàn tay chân, mắt, miệng, bộ phận sinh dục, kèm với các triệu chứng khác như sốt, đau cơ, sưng hạch, đau đầu, yếu sức. Bệnh đậu mùa khỉ lây truyền cho người do tiếp xúc gần với con vật bệnh hoặc người bệnh, hoặc do tiếp xúc với các vật thể nhiễm virus.

Các biện pháp phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú như: Động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

Minh Tuấn