Nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả trong giảm nghèo ở xứ Lạng

Phụ nữ vừa là đối tượng thụ hưởng, vừa là chủ thể trong công tác giảm nghèo. Ảnh minh họa: Quỳnh Mai.

Khơi dậy nội lực của phụ nữ trong phát triển kinh tế

Những năm qua, Lạng Sơn đạt được nhiều kết quả tích cực trong giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Xác định việc triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 là nhiệm vụ trọng tâm, tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành triển khai đồng bộ các giải pháp, chú trọng lồng ghép giới trong tổ chức thực hiện Chương trình. Đây được xem là hướng đi phù hợp, góp phần phát huy tiềm năng, nội lực của phụ nữ trong phát triển kinh tế, từng bước thoát nghèo bền vững.

Một trong những điểm sáng trong thực hiện bình đẳng giới gắn với giảm nghèo tại Lạng Sơn là việc hỗ trợ, khuyến khích phụ nữ tham gia phát triển kinh tế tập thể. Hiện nay, toàn tỉnh có 101 hợp tác xã (HTX) do phụ nữ quản lý, chiếm khoảng 1/4 tổng số HTX trên địa bàn.

Toàn tỉnh Lạng Sơn hiện có 101 HTX do phụ nữ quản lỷ. Ảnh: Hiểu Lam

Trong số đó, có 26 HTX do các cấp Hội LHPN tỉnh Lạng Sơn hỗ trợ thành lập và đồng hành trong quá trình hoạt động. Thực tiễn cho thấy, nhiều nữ giám đốc HTX đã mạnh dạn đổi mới tư duy sản xuất, năng động trong tìm kiếm thị trường, từng bước đưa HTX phát triển ổn định, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho các thành viên và lao động địa phương.

Tiêu biểu là HTX Nông sản Hữu Lũng, chuyên sản xuất rau, củ, quả theo hướng hữu cơ. Dưới sự điều hành của chị Lê Thị Minh Trà, Giám đốc HTX, đơn vị đã xây dựng được quy trình sản xuất hữu cơ khép kín với diện tích 7ha tại 2 trang trại. Sản phẩm rau hữu cơ của HTX được thị trường đánh giá cao, có đầu ra ổn định tại các chuỗi siêu thị và cửa hàng thực phẩm sạch trên cả nước. Mô hình này không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên, mà còn mở ra hướng phát triển nông nghiệp sạch, bền vững, phù hợp với điều kiện địa phương.

Những HTX do phụ nữ quản lý như HTX Nông sản Hữu Lũng đang đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh. Kết quả, năm 2024, Lạng Sơn có thêm 9 xã thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo và hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm còn 2,66%. Đây là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của công tác giảm nghèo đa chiều ở Lạng Sơn.

Trao sinh kế, nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ

Với sự hỗ trợ từ các chính sách của Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, nhiều phụ nữ trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn phát triển mô hình kinh tế hộ gia đình, tạo việc làm cho lao động địa phương. Điển hình là chị Nguyễn Thị Minh (ở thôn Yên Thành, xã Nhất Hòa). Xuất phát điểm với hai bàn tay trắng, sau thời gian kiên trì lao động, sản xuất, chị Minh đã vươn lên làm chủ mô hình kinh tế tổng hợp hiệu quả.

Nhận thấy tiềm năng từ dược liệu, chị Minh bàn với chồng mở đại lý thu mua, sơ chế dược liệu thô. Các sản phẩm sau sơ chế được cung ứng cho các nhà máy sản xuất thuốc trong nước và xuất khẩu. Hiện nay, cơ sở của chị tạo việc làm thường xuyên cho 8 lao động địa phương, với mức thu nhập từ 6 triệu đồng/người/tháng trở lên. Nhiều lao động có tay nghề cao có thu nhập ổn định khoảng 13 triệu đồng/tháng.

Được sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn, năm 2022, chị Nguyễn Thị Minh thành lập HTX Nông nghiệp Yên Thành. Sau đó, chị mở rộng liên kết sản xuất với phụ nữ trong xã để trồng dưa bao tử và khoai tây. Đến năm 2024, tổng diện tích liên kết đạt trên 60ha. HTX cung ứng giống, vật tư, hướng dẫn kỹ thuật và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá ổn định, giúp các hộ yên tâm sản xuất. Sau khi trừ chi phí, mỗi sào dưa bao tử mang lại số tiền lãi 7–8 triệu đồng, còn tiền lãi từ mỗi sào khoai tây là 2,5–3,5 triệu đồng.

Chị Nguyễn Thị Minh (bên phải) vươn lên làm chủ kinh tế từ 2 bàn tay trắng.

Dù mức lãi chưa cao nhưng ưu điểm của mô hình này là đầu ra ổn định, giảm rủi ro cho người sản xuất, đặc biệt là phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn. Nhờ đó, mô hình liên kết của chị Minh ngày càng phát huy hiệu quả, góp phần nâng cao thu nhập cho nhiều hội viên phụ nữ.

Thực tiễn tại Lạng Sơn cho thấy, lồng ghép giới trong triển khai Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ sinh kế, mà còn góp phần nâng cao vị thế, khả năng tự chủ của phụ nữ trong gia đình và xã hội. Thông qua các giải pháp như đào tạo kỹ năng, hỗ trợ vốn vay, xây dựng mô hình sản xuất, tạo việc làm…, phụ nữ ngày càng khẳng định vai trò là lực lượng quan trọng trong phát triển kinh tế và giảm nghèo bền vững.

Thời gian tới, trong thực hiện công tác giảm nghèo, tỉnh Lạng Sơn xác định sẽ đẩy mạnh hơn nữa việc lồng ghép giới, tạo điều kiện để phụ nữ phát huy tiềm năng, trí tuệ và khát vọng vươn lên, góp phần thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển hài hòa, bao trùm trên địa bàn tỉnh.

Ngọc Ánh