Nhiều đại biểu đóng góp ý kiến thu hồi đất, bồi thường, tái định cư

Đã có nhiều ý kiến xung quanh các vấn đề thu hồi đất, bồi thường, tái định cư được các đại biểu nêu ra.

Đại biểu Trần Văn Tuấn. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc hội.

Đại biểu Trần Văn Tuấn, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang đề nghị Quốc hội tiếp tục thảo luận, xem xét thông qua dự thảo Luật một cách thận trọng song cũng phải hết sức khẩn trương để giải quyết càng sớm càng tốt những khó khăn, vướng mắc đang đặt ra bởi những bất cập của Luật đất đai hiện hành, đồng thời tránh những khó khăn phát sinh do tâm lý chờ đợi Luật đất đai (sửa đổi) ban hành bảo đảm đồng bộ với Luật Nhà ở, Luật kinh doanh bất động sản và các luật liên quan.

Nêu vấn đề đang đặt ra từ thực tiễn đòi hỏi cần được giải quyết triệt để hơn thông qua việc sửa luật lần này, đại biểu đề nghị tại Điều 79 quy định về các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng đã liệt kê 31 trường hợp cụ thể. Tuy nhiên, đại biểu còn băn khoăn việc liệt kê các trường hợp cụ thể như vậy có thể sẽ chưa bao quát hết.

Đại biểu cho rằng, quy định như vậy vẫn chưa thể giải quyết triệt để. Vì vậy, đại biểu đề xuất với Quốc hội xem xét chỉnh sửa, bổ sung điều chỉnh các điều khoản liên quan trong dự thảo luật theo hướng Nhà nước thu hồi đất đối với các trường hợp thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhất là thu hồi để chuyển đổi mục đích sử dụng thực hiện dự án.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc hội.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa, Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định cũng đề nghị làm rõ các trường hợp thu hồi đất tại Điều 79.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa đề nghị làm rõ các trường hợp thu hồi đất là trường hợp gì và những cơ quan nào sẽ quyết định bởi Luật thì phải rõ ràng, khách quan, minh bạch, nhất là trường hợp liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Trường hợp chưa làm rõ được thì sẽ trình UBTVQH bổ sung sau theo thủ tục rút gọn. Vì vậy, đại biểu đề nghị tiếp tục rà soát các khoản 1 đến khoản 31 Điều này.

Liên quan đến quy định về đất đai với khu vực đầu tư nước ngoài, đại biểu cho biết, dự thảo Luật Đất đai tại các Điều 28, Điều 79 và Điều 128 đã bổ sung quy định dự án đầu tư nước ngoài đã được Quốc hội hoặc Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư thì được thu hồi đất hoặc được phép thương lượng, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong phạm vi dự án.

Đại biểu cho rằng, những quy định nêu trên là phù hợp và cần thiết. Về Điều 28, đại biểu nhất trí chọn phương án 2 vì quy định này rất quan trọng, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi chúng ta sắp phải thực hiện quy định về thuế tối thiểu toàn cầu của OECD. Quy định này sẽ giúp các nhà đầu tư tiếp tục ở lại cũng như thu hút được thêm nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Vì vậy, đại biểu tán thành với những nội dung này của dự thảo luật.

Đại biểu Lê Xuân Thân. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc hội.

Trong phần tranh luận, đại biểu Lê Xuân Thân, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa phát biểu tranh luận về tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Đại biểu Lê Xuân Thân tán thành với ý kiến cho rằng quy định trong vòng 2 năm kể từ khi có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện mà chưa được điều chỉnh, hủy bỏ thì người sử dụng đất được sử dụng đất bình thường, không bị hạn chế. Đây là quy định tiến bộ. Tuy nhiên trong dự thảo Luật mới sửa thời hạn 3 năm xuống còn 2 năm nhưng nội dung quy định vẫn như cũ, điều này không khắc phục được tình trạng kéo dài dự án và quy hoạch, kế hoạch kéo dài.

Đại biểu nhấn mạnh cần đổi mới mạnh mẽ kiên quyết hơn trong việc không thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm. Sang năm thứ 2 mà không thực hiện thì hủy bỏ. Kế hoạch sử dụng đất không có thời hạn thực hiện, kéo theo các quyết định thu hồi đất không có thời hạn, ảnh hưởng đến đời sống người dân thiếu ổn định và nhiều hệ lụy. Do đó, cần có quy định về thời hạn thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm, thông báo thu hồi đất và việc hủy kế hoạch sử dụng đất.

Đại biểu Lê Thanh Vân. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Quốc hội.

Với nội dung bồi thường, tái định cư, thu hồi đất thực hiện dự án, đại biểu Lê Thanh Vân, Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau cho rằng cần quán triệt nguyên tắc nhất quán bồi thường giá đất theo nguyên tắc chỉ bồi thường giá trị đất theo mục đích ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tất cả thành viên trong xã hội đều được hưởng lợi từ giá trị gia tăng từ đất do Nhà nước đầu tư.

Bên cạnh thực hiện quy hoạch đối với dự án đất ở đất thương mại, đất khu đô thị, Nhà nước phải đứng ra giải phóng mặt bằng. Nhà nước định ra không gian như 1 sản phẩm quy hoạch để tiến hành đấu giá đất, đấu giá dự án. Tiền thu được phục vụ cho quy hoạch chi tiết, kết nối hạ tầng (thực chất đây là đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư), chi phí bồi thường tái định cư, đầu tư phát triển hạ tầng phục vụ lợi ích chung. Đồng thời, không phân biệt dự án công, dự án tư, tránh tình trạng 2 giá, bất bình đẳng dễ nảy sinh mâu thuẫn.

Đại biểu đề nghị xác định phương pháp bồi thường, vấn đề lựa chọn phương án phù hợp với từng loại đất và có nguyên tắc trong Luật. Theo đó, đất ở gắn với quyền tài sản, tài sản trên đất cần áp dụng phương pháp so sánh thị trường, thậm chí là phương pháp thặng dư; đất sản xuất thì lấy phương pháp thu nhập kết với phương pháp khấu trừ… Nếu xác định được trong luật những nguyên tắc đó thì Chính phủ có cơ sở hướng dẫn thực hiện.

Đại biểu Lê Thanh Vân cho rằng, chế độ pháp lý đối với đất lấn biển nên quy định nguyên tắc trong Luật Đất đai thay vì ủy thác cho Chính phủ. Theo đó, cần khuyến khích thể nhân, cá nhân thực hiện lấn biển để gia tăng quỹ đất, mở rộng không gian sinh tồn.

Đồng thời, đại biểu gợi ý có thể sử dụng công cụ thuế để điều tiết, ưu đãi tài chính… Theo đó, Nhà nước cần khuyến khích hỗ trợ tài chính, lãi suất, miễn giảm thuế có thời hạn, cấp quyền sử dụng đặc biệt nếu như mảnh đất có thể sử dụng vào những việc phù hợp với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, có lợi cho cả Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.

Bình Minh