Nhiều địa phương thiếu cơ sở vật chất và giáo viên để đảm bảo dạy 2 buổi/ngày

.t1 { text-align: justify; }

Văn phòng Trung ương Đảng đã ban hành Thông báo kết luận 177-TB/VPTW của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với đại diện Đảng ủy Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương về tình hình thực hiện các nghị quyết của Trung ương về giáo dục và đào tạo.

Trong đó, thống nhất chủ trương các trường tiểu học, trung học cơ sở tổ chức dạy học 2 buổi/ngày tùy theo điều kiện của từng địa phương về cơ sở vật chất, tài chính và giáo viên. Việc dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm không thu phí, tăng cường dạy học về văn hóa, nghệ thuật bảo đảm cho học sinh phát triển toàn diện.

Trường học còn gặp khó về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Nguyễn Tự Do - Trưởng phòng, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cư M’gar (Đắk Lắk) cho rằng, việc triển khai dạy 2 buổi/ngày và không thu phí là chủ trương rất nhân văn đối với ngành giáo dục nói chung và ngành giáo dục tại địa phương nói riêng.

Theo ông Tự Do, các trường tiểu học tại huyện Cư M’gar đa số đều đã đảm bảo điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ nhà giáo để thực hiện dạy học 2 buổi/ngày.

Tuy nhiên, ở cấp trung học cơ sở, hiện chưa có trường nào trên địa bàn huyện tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Điều này xuất phát từ việc các trường chưa đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất và thiếu giáo viên ở một số môn như Tin học, Ngoại ngữ, Mỹ thuật.

Vì vậy, trong thời gian tới, Phòng Giáo dục và Đào tạo sẽ tham mưu với Ủy ban nhân dân huyện Cư M’gar nhằm rà soát cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên tại các trường học để có sự đầu tư và bổ sung kịp thời, từ đó đáp ứng việc dạy học 2 buổi/ngày.

Ông Nguyễn Tự Do - Trưởng phòng, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cư M’gar (Đắk Lắk). Ảnh website Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cư M’gar

Chia sẻ về chủ trương dạy học 2 buổi/ngày không thu phí, ông Nguyễn Tự Do cho rằng, nếu chủ trương này triển khai hiệu quả, sẽ giảm áp lực tài chính cho phụ huynh và giúp học sinh có cơ hội học tập đầy đủ. Đồng thời, việc có thêm thời gian học tại trường không những giúp học sinh nắm vững kiến thức văn hóa, mà còn tạo điều kiện thuận lợi để các em phát triển toàn diện, thông qua những môn về năng khiếu, nghệ thuật, đặc biệt là các kỹ năng mềm. Điều này vô cùng quan trọng đối với học sinh ở vùng sâu vùng xa, nơi các em thường thiệt thòi về cơ hội tiếp cận kiến thức về kỹ năng mềm.

Tuy nhiên, sự thành công của chủ trương này còn phụ thuộc vào tinh thần trách nhiệm và sự sáng tạo của đội ngũ giáo viên trong việc vận dụng linh hoạt phương pháp giảng dạy. Bên cạnh đó, vai trò của người quản lý, đặc biệt là lãnh đạo trường học là vô cùng quan trọng trong việc xây dựng một cơ cấu, cách thức quản lý vững chắc, sát sao với thực tiễn của nhà trường.

Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Cư M’gar (Đắk Lắk) nhấn mạnh, nếu chủ trương này triển khai hiệu quả, sẽ mang lại những tác động tích cực đến sự phát triển toàn diện của học sinh, đặc biệt là trong các lĩnh vực như thể thao, âm nhạc và hội họa. Đối với những vùng sâu, vùng xa, việc tăng cường các hoạt động năng khiếu, nghệ thuật trong quá trình dạy học 2 buổi/ngày còn có ý nghĩa thiết thực trong việc trang bị kỹ năng phòng chống đuối nước và nâng cao ý thức an toàn giao thông cho học sinh.

Cùng bàn về vấn đề này, ông Nguyễn Công Hiếu - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Sa Đéc (Đồng Tháp) cho biết, đa số các trường tiểu học và trung học cơ sở ở địa phương đã thực hiện việc dạy học 2 buổi/ngày. Tuy nhiên, hiện còn một vài trường trung học cơ sở đang gặp khó khăn do thiếu thốn về cơ sở vật chất và nguồn kinh phí dạy học.

Ông Nguyễn Công Hiếu - Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Sa Đéc (Đồng Tháp). Ảnh NVCC

Trước đây, việc tổ chức buổi học thứ hai thường dựa vào nguồn thu từ việc dạy thêm trong các trường học. Nhưng từ khi Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về dạy thêm, học thêm có hiệu lực, các trường phải sắp xếp, tính toán lại về việc tổ chức dạy học. Trong khi đó, hiện nhiều trường vẫn tổ chức buổi học thứ hai chủ yếu để ôn tập kiến thức cho học sinh chuẩn bị cho các kỳ thi, đồng nghĩa với việc các trường sẽ phải sử dụng một phần kinh phí của nhà trường để chi trả cho giáo viên dạy những buổi học này. Điều đó dẫn tới khó khăn về kinh phí nếu tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

Giúp học sinh phát triển toàn diện theo chương trình giáo dục phổ thông 2018

Theo quan điểm của ông Nguyễn Công Hiếu, dạy học 2 buổi/ngày không thu phí là bước đi giúp nâng cao chất lượng giáo dục. Việc tăng thời gian học tại trường giúp học sinh nắm vững kiến thức văn hóa, đồng thời tạo điều kiện để các em phát triển năng khiếu, sở trường khi được tăng cường thêm thời gian học những môn văn hóa, nghệ thuật.

Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông 2018 là hướng đến sự phát triển toàn diện về năng lực và phẩm chất của học sinh. Đặc biệt, nếu thực hiện tốt mô hình dạy học 2 buổi/ngày, tình trạng dạy thêm và học thêm cũng sẽ giảm đáng kể khi các em được đảm bảo kiến thức, kỹ năng ở chương trình chính khóa.

Ảnh minh họa: Website Phòng Giáo dục và Đào tạo Thành phố Sa Đéc (Đồng Tháp)

Còn theo cô Nguyễn Thị Thanh Nga - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Nguyễn Phú Hường (Đà Nẵng), hiện nhà trường chưa thực hiện việc dạy học 2 buổi/ngày, điều này xuất phát từ 2 lý do.

Thứ nhất, trường có 40 lớp học nhưng chỉ có 23 phòng học, dẫn tới không thể đảm bảo số lượng phòng để thực hiện dạy 2 buổi/ngày. Trong khi nếu muốn xây dựng thêm phòng học, diện tích đất của nhà trường lại không đủ để đáp ứng.

Thứ hai, hiện nhà trường chỉ đạt 1,84 giáo viên/lớp so với định mức 1,9 giáo viên/lớp đối với bậc trung học cơ sở theo Thông tư số 20/2023/TT-BGDĐT hướng dẫn về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục phổ thông và các trường chuyên biệt công lập. Điều này dẫn tới việc nếu dạy học 2 buổi/ngày, nhà trường sẽ không đảm bảo được số lượng giáo viên giảng dạy.

Theo cô Nga, nếu học sinh chỉ học một buổi tại trường, buổi còn lại các em thường không có người quản lý, giám sát do đa số phụ huynh đều đi làm. Điều này dẫn đến tình trạng một số học sinh không chú tâm vào học tập, khiến chất lượng việc học không hiệu quả, không phát triển được phẩm chất và năng lực của học sinh.

Trong khi đó, việc dạy 2 buổi/ngày sẽ hỗ trợ tốt hơn cho cả học sinh giỏi lẫn học sinh còn yếu. Học sinh giỏi có thêm thời gian để phát triển năng lực, học sinh chưa theo kịp chương trình sẽ được kèm cặp, bồi dưỡng thêm để đảm bảo chất lượng học tập.

Cô Nguyễn Thị Thanh Nga - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Nguyễn Phú Hường (Đà Nẵng). Ảnh: Website nhà trường

Chia sẻ về kế hoạch sắp tới của nhà trường nhằm thực hiện chủ trường dạy học 2 buổi/ngày, cô Nga cho biết, do cơ sở vật chất hiện tại có thể chưa đáp ứng được việc dạy 2 buổi liên tục cho tất cả học sinh, trường sẽ áp dụng phương án chia buổi học và giáo viên. Theo đó, bên cạnh buổi học chính khóa vào buổi sáng từ thứ hai đến thứ bảy, mỗi lớp sẽ có thể có thêm hai buổi học vào buổi chiều trong tuần.

Trong những ngày học 2 buổi, tổng số tiết học sẽ không quá 8 tiết, nhà trường sẽ dành thời gian để bổ trợ thêm kiến thức cho học sinh. Đặc biệt, các môn năng khiếu, nghệ thuật sẽ được tổ chức vào buổi chiều theo hình thức tự chọn, tạo cơ hội cho học sinh phát triển thể chất và sở thích cá nhân.

Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Nguyễn Phú Hường nhấn mạnh, để việc dạy học 2 buổi/ngày đạt hiệu quả, các trường học cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về cả đội ngũ giáo viên và cơ sở vật chất trước khi triển khai.

“Nếu điều kiện về cơ sở vật chất chưa đảm bảo và giáo viên chưa thực sự hiểu rõ mục tiêu của chương trình, thì việc triển khai sẽ gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, điều quan trọng đối với trường học là cần phổ biến, tuyên truyền cho đội ngũ giáo viên hiểu thêm ý nghĩa của việc dạy học 2 buổi/ngày không thu phí, đồng thời đảm bảo các điều kiện cần thiết để giáo viên sẵn sàng dạy học.

Đặc biệt, cần đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên đồng bộ trên toàn quốc, tránh tình trạng nơi làm được nơi không, dẫn tới sự thiếu đồng bộ trong ngành giáo dục”, cô Nga bày tỏ.

Trong khi đó, để việc dạy học 2 buổi/ngày đạt hiệu quả cao nhất ở cả cấp tiểu học và trung học cơ sở, theo ông Nguyễn Công Hiếu, các trường học cần đặc biệt lưu ý đến một số vấn đề sau:

“Thứ nhất, về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên giảng dạy, các trường cần tiến hành rà soát kỹ lưỡng điều kiện hiện có, từ đó tham mưu và đề xuất với cấp trên để đảm bảo đủ điều kiện đáp ứng cho việc dạy học 2 buổi/ngày.

Thứ hai, về công tác tuyên truyền, cần đẩy mạnh hơn nữa, đặc biệt với phụ huynh học sinh. Bởi hiện nay, vẫn còn tình trạng phụ huynh có nhu cầu cho con học thêm, cũng như một số giáo viên dạy thêm không đúng quy định. Vì vậy, việc tuyên truyền giúp phụ huynh học sinh hiểu rằng, với việc học 2 buổi tại trường, học sinh đã có đủ thời gian học tập, vui chơi và được phát triển toàn diện, tránh tình trạng học sinh học thêm quá tải và không hiệu quả.

Thứ ba, về lâu dài, khi cơ sở vật chất đảm bảo, các trường có thể tiến tới tổ chức bán trú, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong việc đưa đón học sinh cho phụ huynh” ông Hiếu nhấn mạnh.

Mạnh Dũng