Nhiều đồn đoán về các cuộc đàm phán hạt nhân bí mật giữa Mỹ và Iran
Mỹ và Iran đang tiến hành đàm phán gián tiếp và bí mật về một loạt các vấn đề tồn tại, bất đồng; từ chương trình hạt nhân, sức ảnh hưởng của Iran trong khu vực, cho tới vấn đề trao đổi tù nhân.
Theo các nhà phân tích, dường như Mỹ và Iran đang đạt được những “hiểu biết” lẫn nhau, nhưng vẫn chưa thể có thỏa thuận.
Theo các nguồn tin từ Iran và phương Tây, Mỹ đang “lặng lẽ” đàm phán với Iran để phác thảo các bước đi có thể hạn chế chương trình hạt nhân của Iran, tìm kiếm sự tự do cho một số công dân Mỹ bị giam giữ và giải phóng một số tài sản của Iran ở nước ngoài.
Hãng tin CNN của Mỹ cho rằng, hai bên đã đạt được một số tiến triển trong đàm phán gián tiếp tại Oman. Và việc cố gắng đạt được thỏa thuận với Iran sẽ là một mục tiêu mà chính quyền Tổng thống Joe Biden đang theo đuổi, trước cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2023.
Tuy nhiên, hiện giới chức Mỹ và Iran đều bác bỏ thông tin đang ở gần với một thỏa thuận. Theo Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, mọi thông tin về một thỏa thuận hạt nhân hay trao đổi tù nhân giữa Mỹ và Iran đều sai sự thật.
Nhưng Người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Matthew Miller thừa nhận, Mỹ đang theo đuổi tất cả các giải pháp ngoại giao trong vấn đề Iran: “Chúng tôi đã hiểu rõ chính sách Iran của chúng tôi là gì. Thứ nhất, chúng tôi muốn Iran thực hiện các bước để giảm căng thẳng, tất nhiên, bao gồm các bước hạn chế chương trình hạt nhân của nước này. Thứ hai, chúng tôi muốn Iran ngừng các hành động gây mất ổn định khu vực, bao gồm cả việc hỗ trợ cho các nhóm ủy nhiệm thực hiện các cuộc tấn công. Thứ ba, chúng tôi muốn Iran ngừng hỗ trợ Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine. Thứ tư, chúng tôi tin rằng Iran nên trả tự do cho những người Mỹ mà họ tiếp tục giam giữ sai trái. Chúng tôi sẽ tiếp tục sử dụng các cam kết ngoại giao để theo đuổi tất cả các mục tiêu này với sự phối hợp đầy đủ với các đồng minh và đối tác của chúng tôi.”
Trong khi đó, quan chức Iran và châu Âu cho rằng, căng thẳng giữa Mỹ và Iran có vẻ đang hạ nhiệt với việc nối lại đàm phán. Các nguồn tin này cho biết, đã có hơn một vòng đàm phán gián tiếp ở Oman giữa quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Brett McGurk và nhà đàm phán hạt nhân chính của Iran, Ali Bagheri Kani. Đặc phái viên của Mỹ về Iran Rob Malley gần đây cũng đã gặp đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc sau nhiều tháng Iran từ chối liên lạc trực tiếp.
Các thông tin về các cuộc đàm phán giữa Iran và Mỹ cũng thu hút sự quan tâm lớn của Israel và một số quốc gia Arab vùng Vịnh. Theo Đại sứ Israel tại Mỹ, các cuộc đàm phán Mỹ – Iran không phải là điều gì đó tồi tệ với nước này. Nó rất có thể sẽ giúp hạ nhiệt căng thẳng, trong khi Israel vẫn có quyền tự do đáp trả nếu thấy Iran có ý định sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Netanyahu nhấn mạnh, một thỏa thuận tạm thời hay một thỏa thuận nhỏ trong vấn đề hạt nhân Iran thì sẽ không được xem là một Thỏa thuận. Còn các nước Arab vùng Vịnh cũng muốn Mỹ và Iran để ý đến những mối quan ngại an ninh của các nước này một khi đạt thỏa thuận./.