Nhiều giải pháp bảo đảm nguồn nước tưới vụ đông xuân

Tổng dung tích nước đạt hơn 96%

Công ty đang quản lý, vận hành 249 công trình thủy lợi gồm hồ chứa, đập dâng, trạm bơm, kênh tưới. Tính đến ngày 20/12/2019, tổng dung tích các hồ chứa là 130,439 triệu m3 nước, đạt 96,62% so với dung tích thiết kế. Trong đó, có 133 hồ chứa tích nước đạt 100% dung tích thiết kế; 66 hồ chứa tích nước đạt 99% dung tích thiết kế; 6 hồ chứa tích nước đạt từ 50-94% dung tích thiết kế, 3 hồ chứa tích nước đạt dưới 50% dung tích thiết kế (hồ Ea Diêr 12%, hồ Trúc Sơn 32% và hồ Núi Lửa 48%).

Trạm bơm bon K'Tắk, xã Quảng Phú (Krông Nô) dự báo sẽ thiếu nước do thủy điện thượng nguồn xả nước ít

Đến thời điểm hiện tại, phần lớn các hồ chứa đã tích đủ nước theo thiết kế, bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất vụ đông xuân 2019-2020. Tuy nhiên, mùa mưa năm 2019 trên địa bàn tỉnh (đặc biệt khu vực phía Bắc tỉnh) kết thúc sớm hơn so với trung bình nhiều năm, do đó tại các khu tưới của các hồ chứa có dung tích nhỏ hoặc các công trình hiện tại chưa tích đủ nước theo thiết kế và có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước cao.

Đối với các đập dâng trên suối, hiện tại, Công ty đang quản lý 25 đập dâng trên địa bàn toàn tỉnh. Hầu hết, nguồn nước tại các đập dâng đều phụ thuộc từ các hồ chứa thượng lưu. Đến nay, nguồn nước trên các đập dâng vẫn đang ở mức bảo đảm, nhưng theo nhận định, từ tháng 2/2020, khi ở thời kỳ cao điểm nắng nóng, nguồn nước trên các suối sẽ sụt giảm mạnh và nguy cơ hạn hán tại các khu tưới thuộc đập dâng vào cuối vụ dễ xảy ra.

Công ty cũng đang quản lý 7 hệ thống trạm bơm, trong đó các trạm bơm điện trên khu vực sông Krông Nô, mực nước tại cửa vào bể hút phụ thuộc hoàn toàn vào chế độ xả của Nhà máy thủy điện Buôn Tua Srah. Vào mùa khô Nhà máy này xả ít nước, nên nguy cơ thiếu nước phục vụ tưới tiêu có thể xảy ra vào nửa cuối vụ.

Hồ thủy lợi tại xã Hưng Bình (Đắk R'lấp) đã tích đủ nước để chuẩn bị phục vụ tưới tiêu vụ đông xuân

Tăng khả năng đáp ứng nước

Theo ông Nguyễn Tường Duy, Phó Giám đốc Công ty, trước dự báo khả năng xảy ra khô hạn vụ đông xuân và những yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nước tưới, hiện nay Công ty đã xây dựng, ban hành phương án phòng chống hạn hán. Cụ thể, Công ty tăng cường công tác theo dõi, cập nhật thông tin, diễn biến thời tiết, nguồn nước trên các hồ chứa, đập, sông, suối để đưa ra kế hoạch dự trữ, điều tiết nước phù hợp. Các chi nhánh trực thuộc Công ty thường xuyên cập nhật các đợt tưới, lịch thời vụ, thời kỳ sinh trưởng cây trồng để có phương án tưới hợp lý gắn với nhu cầu của mỗi loại cây trồng, thủy sản.

Đến nay Công ty đã hoàn thành việc phát dọn, duy tu toàn bộ các công trình đầu mối, hệ thống kênh mương và triển khai công tác duy tu, bảo dưỡng hệ thống thiết bị vận hành, thiết bị cơ khí, trạm bơm. Công ty cũng đã thực hiện nâng cao ngưỡng tràn từ 30-60 cm đối với hơn 20 công trình có dung tích nhỏ, diện tích tưới lớn, có nguy cơ hạn hán, thiếu nước vào nửa cuối vụ.

Cùng với việc nâng cao khả năng chứa nước của công trình thủy lợi hiện có, các chi nhánh thuộc Công ty căn cứ vào nhu cầu, khả năng tưới của mình thực hiện đắp 45 đập dâng, đập tạm trên suối. Đây là cách đơn vị tận dụng nguồn sinh thủy tự nhiên trên các suối phục vụ sản xuất. Hoạt động nạo vét kênh mương, cửa vào cống lấy nước, bể hút các trạm bơm và khôi phục, sửa chữa các hạng mục bị hư hỏng của hầu hết công trình thủy lợi do Công ty quản lý đã cơ bản hoàn thành.

Các đơn vị chuyên môn cũng đang gấp rút tiến hành bảo dưỡng, sửa chữa, thay thế các thiết bị điện, các thiết bị cơ khí, thiết bị vận hành của các trạm bơm điện sẵn sàng cho việc bơm tưới phục vụ sản xuất vụ đông xuân 2019-2020. Hệ thống bơm dã chiến cũng đã sẵn sàng bơm tưới, điều chuyển nước cho những khu vực trọng điểm sản xuất khi có hạn hán cục bộ xảy ra.

Ông Nguyễn Tường Duy cho biết thêm, đơn vị cũng tăng cường công tác phối hợp với các địa phương, ngành chức năng tuyên truyền, khuyến cáo, vận động người dân gieo trồng sớm, tranh thủ nguồn nước đầu vụ.

Bài, ảnh: Hồng Thoan