Nhiều giải pháp bảo vệ môi trường làng nghề
Trên địa bàn tỉnh hiện có 75 làng nghề được UBND tỉnh Ninh Bình công nhận, nằm trên địa bàn 8 huyện, thành phố. Trong đó, có 5 làng nghề chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản; 58 làng nghề sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ; 11 làng nghề gây trồng kinh doanh sinh vật cảnh và 1 làng nghề xây dựng. Những năm gần đây các cấp, các ngành phối hợp với các cơ sở sản xuất, các hộ dân làng nghề tích cực triển khai nhiều giải pháp bảo vệ môi trường, hướng tới sự phát triển bền vững.
Làng nghề bún bánh Yên Ninh (Yên Khánh) được đầu tư hệ thống thu gom nước thải gắn với đường giao thông kiên cố.
Làng nghềbún bánh Yên Ninh (huyện Yên Khánh) hôm nay đã có sự thay đổi tích cực về môitrường so với chục năm về trước. Đường sá được đổ bê tông kiên cố, sạch đẹp,nước thải của làng nghề được thu gom, hạn chế tối đa mùi hôi phát tán ra khuvực xung quanh.
Ông Lại Việt Hùng, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Yên Ninh chobiết: Làng nghề bún bánh Yên Ninh tồn tại hơn 40 năm, hiện có 385 hộ tham giasản xuất. Trước đây, do mặt bằng sản xuất ở ngay trong khu dân cư và không cócông trình thu gom xử lý nước thải nên làng nghề trở thành điểm gây ô nhiễm môitrường.
Để cải thiện vấn đề này, làng nghề bún bánh Yên Ninh được các cấp,ngành quan tâm đầu tư dự án “Xây dựng hệ thống xử lý môi trường làng nghề búnbánh Yên Ninh, huyện Yên Khánh công suất 500 m3/ngày đêm” và dự án “Cải tạo,nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, xử lý môi trường làng nghề thị trấn Yên Ninh, huyệnYên Khánh”.
Các dự án được triển khai xây dựng từ năm 2012, đã cải tạo, nângcấp toàn bộ hạ tầng kỹ thuật xử lý môi trường cho làng nghề, nước thải được thugom, xử lý, không còn tình trạng xả nước thải chưa đảm bảo kỹ thuật ra môitrường.
Cùng với đầu tư hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác xử lý nước thải, thịtrấn Yên Ninh phối hợp với các ngành liên quan tăng cường công tác tuyên truyềnđể các hộ dân hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trườngđối với sự phát triển bền vững của làng nghề.
Từ đó, đã có chuyển biến tích cựctừ nhận thức đến hành động, người dân tự đầu tư máy móc thiết bị nâng cao năngsuất, chất lượng sản phẩm và tiết giảm lượng nước thải ra môi trường. So vơíthời điểm trước năm 2014, hiện nay lượng nước thải của các hộ làm nghề đổ ragiảm hẳn, môi trường làng nghề bún bánh Yên Ninh được cải thiện rõ rệt.
Tình trạngô nhiễm không khí tại các làng nghề trên địa bàn tỉnh chủ yếu là ô nhiễm bụi vàtiếng ồn từ làng nghề chế tác đã mỹ nghệ Ninh Vân. Tuy nhiên, với nhiều nỗ lựccủa các cơ quan chức năng và của chính các cơ sở sản xuất, vấn đề ô nhiễm môitrường làng nghề chế tác đá mỹ nghệ Ninh Vân giảm hẳn. “Cụm công nghiệp làngnghề Ninh Vân được thành lập trên diện tích hơn 30 ha thu hút trên 70 doanhnghiệp, hộ gia đình vào sản xuất tập trung đã góp phần giảm thiểu ô nhiễm môitrường khu dân cư.
Bên cạnh đó, huyện Hoa Lư còn tích cực hỗ trợ dụng cụ bảo hộlao động cho nhân dân làng nghề và không cho phép thành lập mới các công đoạnsản xuất (như chuẩn bị nguyên liệu, tạo hình sản phẩm, công đoạn sử dụng hoáchất bề mặt) trong khu dân cư. Ngoài ra, các cơ sở sản xuất còn tích cực đôỉmới công nghệ, lắp đặt hệ thống hút bụi khu vực sản xuất, đầu tư trang thiết bịdẫn nước đến máy mài, cắt để giảm thiểu bụi; đầu tư thiết bị công nghệ cao đểthay thế người lao động trực tiếp” - ông Đỗ Khắc Khoát, Chủ tịch UBND xã NinhVân cho biết.
Qua khảosát, đánh giá của các ngành chức năng, ô nhiễm môi trường làng nghề có nguy cơxảy ra tại các làng nghề chế tác đá mỹ nghệ và làng nghề chế biến lương thực,nông sản tại huyện Yên Khánh, Yên Mô và Hoa Lư. Các xã, thị trấn có làng nghềđều đã lập phương án bảo vệ môi trường làng nghề, trình UBND huyện phê duyệttheo quy định, làm cơ sở để các làng nghề triển khai thực hiện công tác bảo vệmôi trường.
Cùng với sự vào cuộc của các cấp, các ngành, nhiều dự án, côngtrình, giải pháp về bảo vệ môi trường làng nghề được triển khai thực hiện đãmang lại hiệu quả tốt, góp phần giảm thiểu ô nhiễm do nước thải, bụi, tiếng ồngây ra. Riêng đối với làng nghề bún Yên Thịnh, do chỉ còn 11 hộ tham gia sảnxuất nghề bún, nên huyện Yên Mô đã yêu cầu các hộ thực hiện thu gom, xử lý nướcthải đạt quy chuẩn cho phép trước khi thải ra ngoài môi trường và không đầu tưhệ thống xử lý nước thải tập trung.
Tuy nhiên,nhìn nhận một cách khách quan, vấn đề bảo vệ môi trường tại các làng nghề, nhấtlà làng nghề chế biến lương thực và làng nghề đá mỹ nghệ trên địa bàn tỉnh vẫncòn những tồn tại nhất định như quy mô sản xuất tại nhiều làng nghề nhỏ, cáckhu sản xuất nằm rải rác, xen kẽ giữa các hộ dân cư nên việc xây dựng hệ thốngthu gom, xử lý chất thải gặp nhiều khó khăn và cần nhiều kinh phí.
Trong thơìgian tới để bảo vệ môi trường làng nghề, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợpcác sở, ngành có liên quan tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đótrọng tâm là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức vềcông tác bảo vệ môi trường cho nhân dân tại các làng nghề trên địa bàn tỉnh;thực hiện quy hoạch và di chuyển các hộ làm nghề trong khu dân cư có nguy cơgây ô nhiễm cao ra các cụm công nghiệp, các khu sản xuất tập trung; tranh thủcác nguồn vốn hỗ trợ đầu tư xây mới, nâng cấp các công trình xử lý nước thải,khí thải tại các làng nghề.
Bài, ảnh:Hồng Giang