Nhiều hạn chế, bất cập trong công tác thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư

Qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đánh giá, việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu trình Chính phủ để báo cáo Quốc hội ban hành chính sách đầu tư phát triển thuộc Nghị quyết số 43/2022/QH15 với tiến độ thực hiện ban đầu trong 2 năm 2022-2023 còn chưa khả thi trong quá trình thực hiện, dẫn đến phải báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn thuộc Chương trình đến hết ngày 31-12-2024.

Đối với Bộ Tài chính, kết quả kiểm toán chỉ ra, tiến độ thực hiện các dự án thuộc Chương trình thuộc phạm vi quản lý của Bộ còn chậm so với yêu cầu của Chương trình về giải ngân nguồn vốn trong 2 năm 2022, 2023. Cụ thể, 10 dự án thuộc Chương trình được giao cho Bộ Tài chính làm cơ quan chủ quản, được Bộ Tài chính phê duyệt chủ trương đầu tư ngày 30-6-2022 với dự kiến tổng mức đầu tư là 2.063 tỷ đồng nhưng sau 1 năm Bộ Tài chính mới có 2 dự án được phê duyệt dự án đầu tư và cuối tháng 12-2023 mới ban hành quyết định phê duyệt 8 dự án còn lại với tổng mức đầu tư 1.862,8 tỷ đồng.

Ngoài ra, có 3/10 dự án thuộc Chương trình được giao cho Bộ Tài chính là cơ quan chủ quản đầu tư xác định chủ trương đầu tư còn chưa sát dẫn đến quá trình thực hiện phải thực hiện phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư về mục tiêu đầu tư và quy mô đầu tư.

Hoạt động nghiệp vụ của các kiểm toán viên. Ảnh: NGỌC HẢI

Kết quả kiểm toán cho thấy, tính đến ngày 31-3-2024, còn 20.491 tỷ đồng của hạn mức vốn Chương trình chưa được các Bộ, cơ quan Trung ương và địa phương phân bổ, điều chỉnh linh hoạt, chiếm 15,7% tổng mức vốn cho các nhiệm vụ, dự án thuộc Chính sách đầu tư phát triển; còn 13 dự án chưa phê duyệt dự án đầu tư nên chưa đủ thủ tục giao chi tiết kế hoạch vốn với tổng số vốn được Thủ tướng Chính phủ giao 1.759 tỷ đồng (gồm 8 dự án thuộc bộ, cơ quan trung ương quản lý; 5 dự án thuộc địa phương quản lý).

Đến ngày 31-1-2024, tổng vốn đầu tư của Chương trình đã giải ngân 85.022 tỷ đồng, bằng 65,1% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Một số Bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn năm 2023 chưa đạt yêu cầu; một số Bộ, địa phương giao vốn thấp hơn so với số vốn được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch; nhiều dự án chưa bố trí đủ vốn đối ứng…

Đối với việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư, qua kiểm toán chi tiết 7 dự án, Kiểm toán nhà nước cũng chỉ nhiều hạn chế, bất cập trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, dự án đầu tư; công tác lập, thẩm định và phê duyệt thiết kế, dự toán; công tác lựa chọn nhà thầu, ký kết và thực hiện hợp đồng…

Từ những tồn tại, hạn chế được chỉ ra, Kiểm toán nhà nước kiến nghị xử lý tài chính (qua kiểm toán chi tiết 7 dự án) hơn 3,483 tỷ đồng, trong đó: Thu hồi nộp ngân sách nhà nước hơn 1,676 tỷ đồng và giảm dự toán, giảm thanh toán hơn 1,807 tỷ đồng.

VIỆT ANH