Nhiều kết quả tích cực trong công tác đăng ký và thống kê hộ tịch

Ông Nhâm Ngọc Hiển, Phó Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực báo cáo tại Hội nghị.

Qua hơn 07 năm thực hiện Chương trình hành động, Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, đặc biệt là những tác động tích cực đối với hệ thống đăng ký và quản lý hộ tịch trên toàn quốc, bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch của người dân. Cụ thể, tỷ lệ đăng ký khai sinh đúng hạn tăng, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi được đăng ký khai sinh duy trì ở mức cao từ năm 2019 đến nay – đều trên 98,5%, vượt chỉ tiêu của Chương trình hành động đề ra.

Tỷ lệ đăng ký khai tử đã đạt mục tiêu Chương trình hành động đề ra. Về đăng ký nuôi con nuôi, từ 2017 đến 2023 có 19.800 trường hợp đăng ký nuôi con nuôi trong nước, góp phần bảo đảm cho trẻ em được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình thay thế ngay tại Việt Nam.

Toàn cảnh Hội nghị.

Phương thức đăng ký, quản lý hộ tịch từng bước được hiện đại hóa thông qua việc xây dựng Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, triển khai Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung miễn phí, thống nhất tại tất cả các cơ quan đăng ký hộ tịch của 63 tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương (gồm trên 10.000 UBND cấp xã, hơn 700 UBND cấp huyện) và trong thời gian tới sẽ triển khai tại các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Về cơ bản, pháp luật hộ tịch của Việt Nam đã thừa nhận và bảo đảm quyền đăng ký hộ tịch cho tất cả mọi cá nhân sinh sống trên lãnh thổ Việt Nam, không phân biệt quốc tịch, dân tộc, tôn giáo hay nơi cư trú; bảo đảm mọi sự kiện hộ tịch của cá nhân được đăng ký đầy đủ, kịp thời, trung thực, khách quan và chính xác.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình thực hiện Chương trình hành động còn gặp một số khó khăn, thách thức như: chưa có các chính sách, quy định phù hợp dành riêng cho việc đăng ký hộ tịch, xác định quốc tịch đối với nhóm dân cư khó tiếp cận, dễ bị tổn thương; nguồn lực triển khai Chương trình hành động quốc gia về đăng ký và thống kê hộ tịch còn hạn chế; năng lực của đội ngũ công chức làm công tác hộ tịch một số nơi chưa đáp ứng được yêu cầu; khả năng ứng phó trong công tác đăng ký hộ tịch thông qua phương thức trực tuyến còn hạn chế…

Ông Nhâm Ngọc Hiển, Phó Cục trưởng Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực báo cáo tại Hội nghị.

Tại Hội nghị, đã có nhiều ý kiến, tham luận đóng góp nhằm nâng cao hiệu quả công tác đăng ký và thống kê hộ tịch, trong đó tập trung vào các vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, tiếp tục cải cách, phân cấp mạnh mẽ, tiến tới tăng mạnh tỷ lệ đăng ký hộ tịch trực tuyến, hoàn thiện cơ sở pháp lý để thực hiện đăng ký hộ tịch không phụ thuộc nơi cư trú...

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Mai Lương Khôi đề nghị tiếp tục rà soát, đánh giá toàn diện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch và lĩnh vực liên quan, nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện thể chế, đổi mới hệ thống cơ quan đăng ký hộ tịch theo hướng bảo đảm tính khả thi, phù hợp với nhu cầu chuyển đổi số, hiện đại hóa phương thức đăng ký hộ tịch, đẩy mạnh việc đăng ký hộ tịch trực tuyến, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

Tăng cường sự chỉ đạo của các cấp chính quyền địa phương đối với công tác đăng ký và thống kê hộ tịch, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình/Kế hoạch công tác hàng năm của các cơ quan, đơn vị; gắn việc triển khai Chương trình hành động với việc thực hiện Luật hộ tịch; thường xuyên kiểm tra, đánh giá, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, bảo đảm đạt được mọi chỉ tiêu, tỷ lệ đã đề ra.

Thứ trưởng Mai Lương Khôi kết luận Hội nghị.

Đẩy mạnh hoạt động truyền thông để tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, cơ quan, tổ chức về quyền lợi và trách nhiệm đăng ký hộ tịch, ý nghĩa, vai trò quan trọng, của đăng ký và thống kê hộ tịch toàn diện trong giai đoạn 2025-2030 vì một tương lai bền vững của Việt Nam. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực làm công tác đăng ký và quản lý hộ tịch; tập trung nguồn lực để hoàn thiện Dự án đầu tư công về nâng cấp Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử toàn quốc đáp ứng yêu cầu đặt ra trong tình hình mới.

Tăng cường công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương trong việc thực hiện Chương trình hành động, trong đó Bộ/Ngành Tư pháp giữ vai trò chủ trì. Tăng cường hợp tác quốc tế và tranh thủ sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, đối tác nước ngoài cho công tác đăng ký và thống kê hộ tịch toàn diện, đặc biệt là hỗ trợ cho hoạt động khảo sát, đánh giá kết quả thống kê tỷ lệ đăng ký khai sinh, khai tử.

Cùng với việc Quốc hội thông qua Luật Hộ tịch năm 2014, ngày 23/01/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 101/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động quốc gia của Việt Nam về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2017-2024. Đây là Chương trình hành động quan trọng, có ý nghĩa thiết thực, liên quan đến bảo đảm việc thực hiện quyền của công dân, có ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý dân cư, quản lý xã hội, là một dấu mốc quan trọng trong thể chế và cơ chế thực hiện đăng ký, thống kê hộ tịch. Việc ban hành Chương trình hành động cũng thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc triển khai thực hiện các mục tiêu đặt ra trong Tuyên bố chung tại Hội nghị Bộ trưởng Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Thiên Thanh