Nhiều khả năng Nhật Bản sắp chấm dứt chính sách lãi suất âm

Kiểm tiền mệnh giá 10.000 yen Nhật Bản tại thủ đô Tokyo. Ảnh: AFP/TTXVN

Giới chuyên gia đánh giá đây là một bước ngoặt đối với chính sách nới lỏng tiền tệ lâu dài của BoJ.

BoJ nhận thấy cơ hội bình thường hóa chính sách tiền tệ khi lạm phát có thể được duy trì ở mức 2% hoặc cao hơn - điều kiện của BoJ để thay đổi chính sách – trong bối cảnh các tập đoàn lớn và liên đoàn lao động của họ đồng ý tăng lương đáng kể trong năm nay.

Theo chính sách lãi suất âm, BoJ áp dụng lãi suất âm 0,1% đối với một số khoản tiền gửi nhất định của các tổ chức tài chính. BoJ hiện là ngân hàng trung ương duy nhất trên thế giới sử dụng lãi suất âm, được coi là biểu tượng của việc nới lỏng tiền tệ quy mô lớn.

Thống đốc BoJ Kazuo Ueda từng tuyên bố rằng kết quả cuộc đàm phán tiền lương vừa qua sẽ là một “sự cân nhắc quan trọng” khi các nhà hoạch định chính sách của ngân hàng trung ương xem xét khả năng chấm dứt lãi suất âm.

Liên đoàn Công đoàn Nhật Bản, hay Rengo, tổ chức công đoàn lớn nhất nước này, ngày 15/3 cho biết cuộc đàm phán tiền lương trong năm nay đã dẫn đến mức tăng trung bình 5,28%, mức cao nhất trong 33 năm. Với mức tăng lương cơ bản trung bình là 3,7%, BoJ cho rằng điều kiện kinh tế hiện có lợi cho việc duy trì lạm phát ổn định ở mức 2%. BoJ đã tập trung vào xu hướng tiền lương vì mức lương cao hơn sẽ thúc đẩy sức mua của người tiêu dùng và khiến lạm phát trở nên ổn định hơn.

Phát biểu tại Quốc hội trong tuần trước, ông Ueda cho biết đang theo dõi chặt chẽ chu kỳ tăng lương và lạm phát, ám chỉ rằng ngân hàng đang ở giai đoạn cuối để xác định xem có nên thoát khỏi lãi suất âm hay không. Theo một nguồn tin của BoJ, mức tăng lương năm nay "ở mức độ mà ngay cả những người theo chủ nghĩa giảm lạm phát, những người thận trọng trong việc sửa đổi chính sách tiền tệ cũng sẽ chấp nhận thay đổi trong chính sách".

Khi ngân hàng thoát khỏi lãi suất âm, ngân hàng cũng dự kiến sẽ loại bỏ việc kiểm soát đường cong lợi suất.

BoJ đã đặt nền móng cho việc chấm dứt lãi suất âm kể từ cuối năm ngoái. Phó Thống đốc Shinichi Uchida thừa nhận trong một bài phát biểu vào ngày 8/2 rằng ngay cả khi BoJ chấm dứt chính sách lãi suất âm, chính sách tiền tệ tổng thể sẽ vẫn mang tính hỗ trợ. Thành viên hội đồng chính sách, ông Hajime Takata, cho biết vào ngày 29/2 rằng mục tiêu lạm phát 2% bền vững đang nằm trong tầm tay.

Các quan chức chính phủ ngày càng dễ chấp nhận việc thoát khỏi lãi suất âm vào tháng 3/2024.

Kể từ khi xung đột Nga-Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022, các ngân hàng trung ương trên thế giới – bao gồm Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và Ngân hàng Trung ương châu Âu – đã nhanh chóng tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Thế nhưng, BoJ đã "mắc kẹt" với việc nới lỏng tiền tệ kể từ lần tăng lãi suất cuối cùng vào tháng 2/2007. Việc BoJ thoát khỏi lãi suất âm sẽ không chỉ tác động đến các công ty và hộ gia đình mà còn cả dòng tiền toàn cầu.

Nguyễn Tuyến (P/v TTXVN tại Tokyo)