Nhiều khó khăn trong việc hỗ trợ trẻ em dân tộc thiểu số bị xâm hại
Nhiều vụ xâm hại tình dục diễn ra ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn trong công tác hỗ trợ. Đây là một trong những thực tế được nêu ra tại tọa đàm 'Thách thức và giải pháp trong công tác hỗ trợ trẻ em trải qua xâm hại tình dục' do Tổ chức Hagar quốc tế tại Việt Nam tổ chức sáng 26/10.
Theo số liệu của Bộ Công an, từ tháng 6/2018 đến năm 2020 toàn quốc phát hiện 4.795 vụ xâm hại trẻ em với 4.914 em bị xâm hại (581 nam, 4.333 nữ). Riêng năm 2020, xảy ra 1.945 vụ với hơn 2.000 trẻ em bị xâm hại.
Ở góc độ địa phương đơn lẻ, bà Trần Thanh Huyền, cán bộ Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Yên Bái cho biết, theo số liệu của ngành Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Yên Bái, trong 9 tháng đầu năm 2023 trên địa bàn tỉnh ghi nhận 13 vụ xâm hại trẻ em (trong đó 11 vụ trẻ em bị xâm hại tình dục), các vụ xâm hại chủ yếu xảy ra ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Cũng theo bà Huyền, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số bị xâm hại tình dục đối diện rất nhiều khó khăn. Các em không nói được tiếng phổ thông, thậm chí cả mẹ của các em cũng tương tự. Hội phụ nữ muốn hỗ trợ tâm lý hoặc cung cấp kiến thức về kỹ năng sống cho trẻ đã bị xâm hại cũng gặp không ít khó khăn.
“Một số trẻ đã bị nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục, chúng tôi muốn hướng dẫn mẹ để chăm sóc, dạy con nhưng mẹ cũng không biết tiếng phổ thông. Điều này khiến chúng tôi mỗi lần đi hỗ trợ những trường hợp này đều phải thông qua phiên dịch”, bà Huyền cho biết thêm.
Tại tọa đàm, Thạc sĩ Tô Thị Hạnh, Tổ chức Hagar Quốc tế tại Việt Nam cho biết, trong 5 năm gần gây, Tổ chức Hagar đã hỗ trợ cho nhiều trẻ em bị xâm hại tình dục.
Hoạt động hỗ trợ của Hagar bao gồm: Tham vấn về quyền và pháp lý cho trẻ và gia đình; phòng ngừa tái sang chấn với trẻ trước/trong/ sau khi trẻ tham gia vào quá trình y tế, pháp lý và quay trở lại trường học; thúc đẩy niềm tin vào công lý cho trẻ và gia đình thông qua các cuộc họp trao đổi giữa gia đình và chính quyền; phòng ngừa tái sang chấn: Nâng cao nhận thức về sang chấn với hệ thống hỗ trợ trẻ.
Sau khi hỗ trợ cho các địa phương triển khai nhiều chương trình hỗ trợ cho trẻ bị xâm hại tình dục, bà Hạnh cho biết trẻ đã có niềm tin và có mối quan hệ kết nối với người trợ giúp; Trẻ sẵn sàng chia sẻ với người hỗ trợ và kết nối được với bên thứ ba (công an, bác sĩ, luật sư và kết nối lại với người chăm sóc).
Từ đó, trẻ thấy được tôn trọng, được hiểu và chấp nhận sự việc đã xảy ra trong quá khứ. Đặc biệt, trẻ tự tin hơn thông qua việc trẻ hiểu về quyền, lợi ích và nhìn nhận hợp lý sau sự việc.
Đề xuất giải pháp hỗ trợ, bảo vệ trẻ em trước các nguy cơ bị xâm hại tình dục, các đại biểu cho rằng, cần sự phối hợp đồng bộ,chặt chẽ liên ngành giữa các đoàn thể với các cơ quan chức năng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng.
Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác phòng ngừa, nâng cao nhận thức về xâm hại tình dục và Luật pháp liên quan; Lồng ghép vào chương trình kỹ năng sống trong trường học.
Đối với trẻ đã bị xâm hại tình dục cần có sự can thiệp sớm và phù hợp. Ngoài hỗ trợ trẻ thì cần hỗ trợ cả gia đình. Cán bộ thực hiện công tác hỗ trợ cần có kiến thức phù hợp để đánh giá được các khía cạnh trẻ bị ảnh hưởng trước mắt và cả về sau để có sự can thiệp phù hợp, hiệu quả.