Nhiều khuất tất trong việc đền bù tại công trình thủy lợi Đắk Rồ

Bài 1: “Nhầm” đến khó tin

Một loạt các hộ dân không có đất bỗng có tên trong danh sách bị thu hồi đất và được đền bù tiền tại công trình thủy lợi Đắk Rồ. Dù địa phương xác định có sự nhầm lẫn, nhưng nhiều người vẫn không chịu trả lại tiền cho Nhà nước.

Công trình thủy lợi Đắk Rồ, nơi xảy ra vụ việc sai phạm tiền tỷ

Nhiều diện tích “ảo”

Sau khi công trình thủy lợi Đắk Rồ đi vào vận hành, một số hộ dân có đất canh tác ở xã Đắk D'rô có ý kiến về việc quá trình tích nước của công trình đã làm ngập đất canh tác của gia đình mình. Trên cơ sở kiến nghị của người dân, vào năm 2011, huyện Krông Nô đã tiến hành kiểm kê và xác định có 15 hộ dân có đất bị ảnh hưởng. Đến năm 2014, tiếp tục có 4 hộ dân kiến nghị bị thiệt hại do quá trình hoạt động của công trình này.

Do các hộ dân bị ảnh hưởng không nằm trong thiết kế ban đầu mà ảnh hưởng sau khi công trình đã tích nước nên UBND huyện Krông Nô đã kiến nghị sự việc lên cấp trên. Tháng 5/2015, UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Công văn số 2106 về việc bổ sung thêm các hạng mục công trình thủy lợi Đắk Rồ và giao cho UBND huyện Krông Nô điều tra, xác minh và lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân.

Trên cơ sở xác minh của huyện Krông Nô, tháng 5/2017, UBND tỉnh đã đồng ý giao UBND huyện này lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho 19 hộ dân có đất bị ngập trong khu vực lòng hồ. Theo Quyết định 1410 ngày 22/6/2017 của UBND huyện Krông Nô về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ công trình thủy lợi Đắk Rồ, hạng mục lòng hồ bổ sung (gọi tắt là QĐ 1410) thì có 14,3 ha của 19 hộ dân bị thu hồi với tổng kinh phí đền bù, hỗ trợ trên 8 tỷ đồng.

Trong quá trình niêm yết phương án bồi thường tại trụ sở UBND xã Đắk D'rô, nhiều người dân có ý kiến việc đền bù không đúng đối tượng, diện tích. Do đó, vào ngày 9/8/2017, UBND huyện Krông Nô đã có công văn tạm ngừng chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân.

Ngày 5/9/2017, UBND huyện Krông Nô ban hành Quyết định số 2094 về việc thành lập tổ xác minh nguồn gốc sử dụng đất của các hộ dân tại công trình thủy lợi Đắk Rồ, do Phòng Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện (nay là Ban QLDA và Phát triển quỹ đất huyện) phối hợp thực hiện (gọi tắt là Tổ 2094).

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Nô Trần Đăng Ánh, sau khi xác minh sơ bộ, Tổ 2094 xác định có 3 trường hợp không có đất trong danh sách ban đầu và 16/19 hộ có đất bị ảnh hưởng bởi công trình thủy lợi Đắk Rồ. Mặc dù có kết quả xác minh sơ bộ, nhưng người dân vẫn tiếp tục kiến nghị. Vì vậy, UBND huyện đã quyết định rà soát lại một lần nữa. Trên cơ sở hồ sơ thiết kế cao trình ngập nước của hộ Đắk Rồ, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện đã hợp đồng với đơn vị độc lập ở Khánh Hòa đo đạc, xác minh các hộ dân có đất bị thiệt hại bởi công trình. Kết quả cho thấy sự khác biệt hoàn toàn so với kết quả đo đạc của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Krông Nô thực hiện trước đó. Trong số 19 hộ dân trong danh sách phê duyệt ban đầu, chỉ có 6 hộ dân có đất bị ảnh hưởng bởi công trình này.

Tháng 6/2019, UBND huyện Krông Nô đã ban hành Quyết định số 1408 phê duyệt Phương án điều chỉnh, bổ sung bồi thường, hỗ trợ công trình thủy lợi Đắk Rồ, hạng mục lòng hồ chính bổ sung (gọi tắt là QĐ 1408). Theo phương án này, có 13/19 trường hợp trong QĐ 1410 bị loại bỏ khỏi danh sách đền bù, hỗ trợ do không có đất bị ảnh hưởng.

Bên cạnh đó, huyện cũng bổ sung vào thêm 2 hộ dân bị thiệt hại, nâng số hộ bị ảnh hưởng thực tế lên 8 hộ. Tổng diện tích bị thu hồi chỉ còn trên 4 ha, tức giảm tới hơn 10 ha so với QĐ 1410. Kéo theo đó, số tiền bồi thường cũng chỉ còn trên 2,4 tỷ đồng, giảm hơn 5,6 tỷ đồng so với ban đầu.

Không trả tiền “đền bù nhầm”

Mặc dù đang trong thời điểm xác minh, điều tra, nhưng theo ông Trần Đăng Ánh, nhiều hộ gia đình vẫn kéo lên huyện để đòi tiền đền bù. Để giảm bớt khó khăn cho các hộ dân và tránh trở thành điểm nóng an ninh trật tự, ngày 8/11/2017, UBND huyện Krông Nô đã có công văn chỉ đạo tiếp tục hoàn thành xác minh về đất, đồng thời đồng ý cho Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện tạm ứng 50% số tiền cho các hộ dân. Tổng số tiền 16 hộ dân đã tạm ứng là trên 3,3 tỷ đồng.

Dư luận trông chờ vào việc huyện Krông Nô xử lý quyết liệt những sai phạm tại Công trình thủy lợi Đắk Rồ

Trong số 3,3 tỷ đồng chi cho 16 trường hợp tạm ứng, có 10 trường hợp không có đất vẫn nhận tạm ứng trên 1,3 tỷ đồng. Sau khi UBND huyện Krông Nô ban hành QĐ 1408 loại các trường hợp này gia khỏi danh sách đền bù, hỗ trợ thì mới có 3/10 trường hợp trả lại số tiền tạm ứng là 339 triệu đồng. Hơn 1 tỷ đồng còn lại, UBND huyện Krông Nô cho biết đã nhiều lần có văn bản yêu cầu trả lại nhưng 7 hộ dân không chấp hành.

Cũng theo ông Trần Đăng Ánh, hiện UBND huyện Krông Nô đã chỉ đạo cho Ban QLDA và Phát triển Quỹ đất thông báo lần thứ 3 yêu cầu các hộ dân trả lại nhưng không có ai chấp hành. Đã có 4/7 hộ đang thực hiện khởi kiện các quyết định hủy quyết định thu hồi của UBND huyện Krông Nô ra Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông. Hiện Tòa án tỉnh đã mở phiên xét xử sơ thẩm, bác đơn của 1 trường hợp và đang tiếp tục xét xử các trường hợp còn lại.

Bài, ảnh: Lê Phước - Phan Tuấn

>>Bài 2: Bất bình vì cán bộ tắc trách